རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
གླེང་བརྗོད།
ཉེ་ལམ་ས་ཁམས་རིག་པའི་མཁས་པ་མི་གྲངས་གཅིག་སྟོང་ལྷག་ཅིག་ལ། ཡོངས་གྲགས་ཚན་རིག་པ་གཅིག་གི་མིང་འདེམས་གསེས་བྱེད་དུ་བཅུགས་པར། བརྒྱ་ཆའི་བདུན་ཅུ་ལྷག་གིས་རྩིས་དང་། ཕྱི་དོན་རིག་པའི་མཁས་ཆེན་དུ་གྲགས་པ་ཨ་ཡེན་སི་གྲན་མཆོག་བདམ་པ་རེད། འོན་ཏེ། དོན་དངོས་ཐོག་ཁོང་གིས་ཚན་རྩིས་རིག་པའི་འཛམ་གླིང་ནང་།
བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་གླེང་བ།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ།
༅༅།། ༢༠༠༨ ལོར་བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་གྱི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་དེ་འཚོགས། དེ་ནི་བོད་ནང་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ་བྱུང་རྗེས་འཚོགས་པ་ཞིག་རེད། ཚོགས་འདུ་མ་འཚོགས་གོང་། བཀའ་ཤག་གིས། ཚོགས་འདུ་འདི་ནི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་ཙམ་ལས་སྲིད་ཇུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བའི་ཚོགས་འདུ་མིན་ཞེས་བསྒྲགས། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱིས་སླར་ཡང་། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་གཉེར་བྱེད་སྐབས། བཀའ་ཤག་གིས་ཚོགས་ཆེན་དེའི་རྒྱབ་གཉེར་དེ་ཧ་ཅང་གིས་ཤུགས་ཆེན་པོས་གླེང་འགོ་ཚུགས། གླེང་སྟངས་ལ་བལྟས་ན། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་རྒྱབ་གཉེར་དེ་ཆེས་མཐོའི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཏུ་བརྩིས་པ་ལྟ་བུར་མངོན།
ང་ལ་མཚོན་ན། དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་དང་པོ་དེས། གནད་དོན་གཉིས་གསལ་བཤད་བྱས། དེ་ཡང་ ༡༽ བོད་མིས་ཚོས་ཀླད་པ་ག་ཚོད་དཀྲུག་ནའང་ད་ལྟའི་ཆར་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་དཔྱད་ལས་ལྷག་པའི་ལམ་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་ཐབས་མེད་པ་དང་། ༢༽ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་འདི་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཡིན་ཡང་། འདིས་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་དེ་རེད།
བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོས་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་གླེང་འགོ་ཚུགས།
དཔལ་ལྡན་རྒྱལ།
དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་། རྩོམ་པ་པོ་ཚོར་དམ་དྲག་བྱེད་གྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། མང་པོ་ཞིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་ན།བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སུ་ཞིག་གིས་གླེང་བ་དང་རྩོད་ལེན་བྱས་པ་ཡིན་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེར་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་། རྩོམ་པ་པོ་ཚོར་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདི་ནི། བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་རྩོམ་པ་པོ་ཚོས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་གྲགས་ངང་གླེང་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པའི་མངོན་རྟགས་རེད།
རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་པས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་རྩོམ་པ་པོ་ཐེའུ་རང་ངམ། བཀྲ་ཤིས་རབ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས“ཁྲག་ཡིག”ཅེས་པའི་དེབ་དེའི་ནང་བཀོད་དོན། ༼ བླ་སྲོག་གི་ཕྱི་ནང་ཡོད་ཚད་ལ་ལྕག་ཚན་གྱིས་བྲབ་པའི་དམིགས་བསལ་བའི་ལོ་ཟླ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བཤད་ན། ཅིས་ཀྱང་མི་བཤད་ཐུ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་སྐད་ཆ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ངེས་པས་ན། ཁོ་བོ་ནས་ཀྱང་སྨྲ་སྒོ་རང་ས་ནས་བསྡམས་ཏེ་འདུག་པ་ལས་སྨྲ་བ་གྲོལ་ཏེ་སུ་ཞིག་བཅད་པ་ཡིན་ན་རིན་དོད་ཆེ་བར་འདོད་པའི་གདམ་ག་ཞིག་ལ་འཕྲེང་ཏེ།
དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོས་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་གླེང་འགོ་ཚུགས།” »
གཡུ་ཐོག་ལམ།
གསལ་བཤད།
དེ་སྔོན་རིག་འབྱུང་དོན་གྲུབ་བཀྲིས་ནས་བསྟན་འཛིན་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་སྙན་ངག་ཤིག་བསྒྱུར་འདུག དེའི་མ་ཡིག་ཀློག་རྗེས་ང་ལ་སྒྱུར་སྟངས་གཞན་ཞིག་སེམས་ལ་འཁོར་སོང་བས། འདིར་དཔྱད་གཞིའི་སླད་དུ་ཕུལ་ཡོད། ཚང་མས་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་རོགས།
རྒྱབ་ལྗོངས། སྙན་ངག་འདི་ཁོང་བོད་ལ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱི་མཐོང་ཚུལ་བརྗོད་འདུག
Yuthok Lane (By Tenzin Dickyi)
This is how it will be.
We will take a walk on concrete, not blue tiles.
You will pretend to be disappointed.
This will have the quality of a ritual.
གཡུ་ཐོག་ལམ། (བསྟན་འཛིན་བདེ་སྐྱིད།)
འདི་ནི་ངེས་པར་ཡོང་བར་འགྱུར།
ཁྱེད་ཀྱིས་རྡོ་གཅལ་འཇམ་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་ལ་འཆམ་འཆམ་མི་བྱེད་པར།
ཨར་འདམ་མཁྲེགས་པོ་ཞིག་གི་ཐིལ་ལ་བྱེད།
དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་སུ། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལ་ཁྲེལ་ཚུལ་ཀྱང་བྱེད།
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ཉིན་ལྟར་བཀོལ་བའི་ཆོ་ག་ལྟ་བུར་འགྱུར།
འདྲ་པར་ཞིག ལོ་རྒྱུས་ཤིག
འདྲ་པར་འདི། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ གྱ་གྲངས་ནང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ར་མོ་ཆེ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཁང་སྦུག་ཅིག་ཏུ་བདག་མེད་དུ་བསྐྱུར་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ཡང་པར་སྒྲོམ་སྤུས་ལེགས་ཤིག་གིས་བརྒྱན་ཡོད། དེ་ལ་གཞིགས་ན། པར་འདི་དེ་སྔོན་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་དུ་བརྩིས་པ་མཐོང་ཐུབ། འོན་ཀྱང་ ༡༩༨༠ གྱ་གྲངས་ནང་པར་འདི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མཐོང་སར་མ་བཞག་པར་ཁང་སྦུག་ཅིག་ཏུ་བཞག་ཡོད། དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་ལིན་པིའོ་ལ་དགག་པ་བརྒྱབ་རྗེས། པར་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབས་དང་མ་འཚམས་པ་ཆགས་པས་ཡིན་སྲིད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། པར་ནང་། མའོ་ཡི་འགྲམ་ལ་དམག་ཆས་སྤྲས་བསྡད་པ་དེ་ལིན་པིའོ་རེད། ད་ལྟ་འཛམ་གླིང་འདིར་པར་འདིའི་རིགས་ཧ་ཅང་མཐོང་དཀོན་པར་གྱུར་ཟིན་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་གཤམ་དུ་བོད་ཡིག་བཀོད་པ་འདི་འདྲ་དཀོན་པོ་རེད།
༈ རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཡོན་ལགས་དོན་མེད་མཚནགཅིག་རིང་བཙོན་འཇུག་གཅར་རྡུང་བྱས་པའི་སྐོར།
སྒོ་ཡོན། (གཡུ་ཞུན་དྲ་བ་ནས་བཤུས།)
དེ་རིང་དངོས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ཞིང་ལུས་ཀྱིས་མྱང་བའི་གནད་དོན་ཞིག་དྲང་ལམ་གྱིས་བཤད་རྒྱུ་ཡིན་ལ།དྲང་གཏམ་འདི་ནི་ཚེ་སྲོག་བདེན་དཔང་དུ་བཞག་ཅིང་འཚོ་ལམ་མདུན་ངོས་སུ་བཤམས་ནས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལས།སྒྱུ་རྩལ་བཞེངས་སྐྲུན་དང་ཀློག་མཁན་གཡོ་བྲིད་ཀྱི་ལས་སྟངས་ཤིག་ལར་ནས་མིན།སྐད་ཆ་འདི་དག་ནི་རང་ཐོག་ཏུ་བབས་ཏེ་རང་རྐྱང་གིས་བཤད་པ་ཡིན་པས་མགོ་མཇུག་གི་དོན་དག་ཆ་ཚང་རང་ཉིད་ཀྱིས་འགན་ཁུར་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།
གཞན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཉིན་གཅིག་གི་མྱོང་བ་འདིས་ཁོ་བོ་ཅག་དང་འདྲ་བའི་སྤུན་མི་གང་མང་ཞིག་གི་ཚེ་ལུས་གཅིག་གི་གནས་སྟངས་ལ་སྔོན་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད།འདི་ལས་ནང་མི་དག་གི་ཕྱོགས་སུ་མིག་འཚོ་གནང་བའི་རྒྱང་ཐག་རིང་ཐུང་གི་གཉེན་བཤེས་བློ་རྣོ་ཅན་དག་དང༌།སུ་ཞིག་གི་ཐོབ་ཐང་ལ་སྲུང་སྐོར་བྱེད་མཁན་གྱི་སེམས་དཔའི་མི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་ཟུར་ཅི་རིགས་ནས་མཐོང་དགོས་པ་དང་རྙེད་པར་འགྱུར་བའི“གསར་འགྱུར”དོན་བླུགས་མ་འགའ་རེ་ཡང་རག་སྲིད་ལ།
དེ་བཞིན་ཉེ་སྔོན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གནས་ཚུལ་དྲྭ་ལམ་དང་བརྙན་ལམ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ལ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པའི་བསམ་དཀར་བསམ་གནག་དུ་མའི་སྐད་དོན་ཇེ་གསལ་དུ་གཏོང་བ་སོགས།དོན་དག་དངོས་བྱུང་ཡིན་ཚུལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་ར་སྤྲོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཕྱི་ནང་གི་འགྲོ་མི་ཡིག་ཀློག་པ་དང་འགྲོ་མི་ལྟ་ཞིབ་པ་དག་གིས་ཐེངས་གཅིག་ལྟ་རོལ་བྱེད་པའི་རེ་སྐུལ་ཡང་སྙིང་ནས་ཞུ་ཀི་ཡོད།
དེ་ལས་མང་བ་། “༈ རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཡོན་ལགས་དོན་མེད་མཚནགཅིག་རིང་བཙོན་འཇུག་གཅར་རྡུང་བྱས་པའི་སྐོར།” »
བོད་ནང་ནས་འདྲི་བ་ཞིག་བསྐུར་བྱུང་།
ཉེར་ཆར་བོད་ནང་ནས་ཕེབས་པའི་མི་སྣ་ཁ་ཤས་མཇལ་བའི་གོ་སྐབས་ཐོབ། དེའི་ནང་ནས་མི་གཅིག་གིས་ང་ལ་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་འདྲི་བ་འདི་དྲིས། ངས་ལན་རྒྱག་མི་ཤེས་སྟབས། གཞན་ལ་འདྲི་བར་བྱའོ་ཞུས། ཁྱེད་ནས་ང་ལ་ལན་ཞིག་སྟེར་ཨེ་ཐུབ། ཁོང་ན་རེ། “ངེས་སྟོན་པ།”་ཟེར་ན་ཅི། མིང་ཚིག་འདི་ཚིག་མཛོད་སོགས་གང་ནས་ཀྱང་མི་རྙེད་ཟེར། ཁོང་ན་རེད། མིང་ཚིག་འདི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་གོའམ། ཡང་ན། མཐར་ཐུག་གི་ཐག་གཅོད་བྱེད་པོ་དབང་འཛིན་པ་ཞིག་ལ་གོའམ། ཡང་ན། བློ་འདྲི་ཡུལ་ལ་གོའམ་ཟེར། ཁྱེད་ནས་འགྲེལ་བཤད་ཤིག་རྒྱོབ་རོགས། ངའི་གྲོགས་པོ་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་མུས། འདི་སྒྱུར་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་འདུག ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
གཡུ་ཐོག་ལམ།
བསྟན་འཛིན་བདེ་སྐྱིད།
རིག་འབྱུང་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་བསྒྱུར།
འདི་ནི་གནས་ལུགས་གང་ཡིན་དགོས་པ་སྟེ།
ང་ཚོས་རྫ་གཡམ་སྔོན་པོའི་སྟེང་མིན་པར་རྡོ་གཅལ་ཐོག་གོམ་བགྲོད་བྱེད།
ཁྱེད་ཀྱིས་བློ་ཕམ་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་ཁུལ་བྱེད།
འདི་ལ་ཆོ་གའི་རིན་ཐང་དེ་ཡོད་པར་འགྱུར།
ཞོགས་ཀའི་ཉི་མ་དེ་མཁའ་དབྱིངས་ནས་ཟགས་པར་འགྱུར།
ང་ཚོས་རང་ཉིད་དེའི་མེ་ལྕེ་ལས་སྲུང་བར་བྱེད།
དེ་ནི་བཟོད་དཀའ་བ་ཞིག་མིན་མོད།
ཡིན་ཡང།
ང་ཚོས་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འབྱོར་བ་དེར་གཟབ་དགོས་བ་ཤེས་ཡོད།
མ་མཐོང་དགུ་མཐོང་།
མེ་ཏོག་དཀར་པོ།
༡ འདོད་བདེ་ལྟེར་བའི་ལྷ་གཅིག་ཨུ་མའི་བདག །
དེ་ཡི་བྱིན་རླབས་ཞུགས་པ་དགེ་ཆོས་རྗེ། །
ཀླུ་སྨྱོན་སོགས་ལ་གུས་པས་བཏུད་བྱས་ཏེ། །
ང་ཡི་མཐོང་ཚུལ་ཁག་ཅིག་འབྲི་ན་འདོད། །
༢ རྒད་པོ་རྒྱལ་ཁམས་འགྲིམ་ལ་ཉུང་སྐྱོན་དང་། །
བཙན་གྱིས་མཇེ་རྒོད་བཅིང་ལ་མང་བའི་སྐྱོན། །
འགའ་ལ་རྣ་བ་བསུན་པའི་རྒྱུར་འགྲོ་ཡང་། །
འདོད་གཏམ་འདི་ཀོ་མ་བཤད་བློ་མ་བདེ། །
༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་དམ།
ོད། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་ནས།
དྲང་མོ་བཤད་ན། བོད་པ་ཚོ་དངོས་ནས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་རེད་དམ། ཡིད་ཆེས་བྱེད་ལུགས་དེ་ཇི་འདྲ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་འགོ་བཙུགས་པ་ཡིན་ནམ། དེ་ལས་ཀྱང་རིང་ཙམ་བཤད་ན་ཡིད་ཆེས་རྙེད་སྟངས་དེ་ཇི་འདྲ་ཡིན་ནམ། དོན་དངོས་ཐོག་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཞིག་ཡོད་སྲིད་དམ། དེ་ཡང་ཡོད་རྒྱུ་རེད་ལ། ཡོད་པ་དེ་ཡང་དོན་དངོས་ཡིན་སྲིད་པ་རེད། ཡང་ན། ཡིད་ཆེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཅ་དངོས་ལྟ་བུ་ཞིག་མི་ལག་བརྒྱུད་དེ་འོང་དགོས་པ་ཡིན་ནམ། རང་ངོས་ནས་ངེས་ཤེས་རྙེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
ཉུང་མཐར་ཡང་བོད་མི་༣་བསད་པ་དང་༣༠་ལྷག་རྨས་འདུག
ཟླ་འདིའི་སྤྱི་ཚེས་༡༧་ཉིན་དེང་སང་རྒྱ་ནག་གིས་བརྗོད་བཞིན་པའི་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ཁོངས་གཏོགས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་ཁྲོམ་ཐར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་ཤོད་འབྲོག་སྡེ་བའི་ས་གནས་བོད་མི་དང་ས་གནས་རྒྱ་ནག་གི་ཉེན་རྟོག་པ་དང་སྤྱི་བདེ་དམག་གི་བར་གསེར་གྱི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་ལ་བཀག་བསྡོམས་ཆེད་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་འགལ་ཟླ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་དམག་གིས་ཞི་བའི་བོད་མིའི་ཐོག་དྲག་གཉོན་བྱས་ནས་ཉུང་མཐར་བོད་མི་གསུམ་མེ་མདའ་རྒྱབ་ནས་བསད་པ་དང་མི་གྲངས་སུམ་ཅུ་ལྷག་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་འདུག ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་མཇུག་གི་ཉོན་ཞེས་བ་གནོན་དང་གསན་ཐུབ་>>> ཉོན
གྲོགས་པོའི་འཕྲིན།
ད་ལྟ་རང་ཁྱེད་ཀྱི་མྱུར་འཕྲིན་དེ་ཀློག་རྒྱུ་བྱུང་སོང་། དེ་རིང་བར་དུ་ཁོམ་པ་ཞིག་ཁྱོན་ནས་མ་བྱུང་། ཁྱེད་ལ་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འདུག་ཚོགས་འདུའི་སྐོར་རོབ་ཙམ་བཤད་ན། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་བཅུ་གསུམ་ནས་སླེབས་པའི་བོད་རིག་པའི་མཁས་པ་དང་ཞིབ་འཇུག་པ་བཞི་བརྒྱར་ཉེ་བ་ཞིག་འཛོམས་འདུག དེ་དག་གིས། བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས། ཡུལ་སྲོལ་རིག་གནས། ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས། སེམས་ཁམས་རིག་གནས། ལྷ་གསོལ་རིག་གནས། གཞི་བདག་གི་སྐོར། གླིང་གེ་སར་གྱི་སྐོར། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྐོར་སོགས་ཕྱོགས་ངོས་མང་པོ་ཞིག་ནས་གླེང་སོང་།
ང་རང་ནས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཞྭ་མོའི་སྐོར་ལ་བཤད་པ་ཡིན
དེའི་སྐོར་གྱི་བཅར་འདྲི་ཞིག་ལ་འདི་ནས་ཉན་རོགས།
ད་རེས་ཀྱི་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་མཁན་ནང་དགུང་ལོ་ཆེ་ཤོས་ནི་ལོ་བརྒྱད་བཅུ་གྱ་གཉིས་དང་། ཆུང་ཤོས་ནི་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གླིང་དང་ལྷོ་ནུབ་མི་རིགས་སློབ་གླིང་སོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་ལོ་ན་ཉེར་གསུམ་ཉེར་བཞི་ཡིན་པ་བཅས་རྒན་གཞོན་མང་པོ་ཞིག་འཛོམས་འདུག ད་རེས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ནང་། བོད་ནང་ནས་མི་གྲངས་བཞི་བཅུ་བརྒལ་ཙམ་ཞིག་འབྱོར་འདུག་པ་དང་།
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆེན།
དཔལ་ལྡན་རྒྱལ།
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་གཉིས་པ་དེ། ཁེ་ན་ཌའི་ཝེན་ཁུ་ཝར་གྲོང་ཁྱེར་ནང་ཡོད་པའི་ British Columbiaསྦུ་རེ་ཐའེ་ཞི། ཀོ་ལམ་སྦི་ཡ། སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྒྲིག་འོག ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་༡༥ནས་༢༡བར་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དེའི་ནང་འཚོགས་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ས་གནས་དེ་ལ་ཆེད་དུ་བཅར་ནས་ཉིན་གཉིས་རིང་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྒྲུག་བྱས་པ་ཡིན། ཚོགས་ཆེན་དུ་བོད་དང་། རྒྱ་ནག་ནས་ཕེབས་པའི་མི་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཐེ་བའི་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་༢༡་ནས་བོད་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་མི་གྲངས་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་འཛོམས་བྱུང་། ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོ་ཚོགས་ཆུང་ཁག་བགོས་ཀྱིས་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་ཆེད་རྩོམ་སྒྲོག་སྦྱངས་དང་། བགྲོ་གླེང་གནང་ཡོད་པ་རེད། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འདི་ལ་བོད་ནས་ཕེབས་མཁན་མི་ཁག་ཅིག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་མ་སྤྲད་པའི་དབང་གིས་ཚོགས་འདུར་བཅར་ཐུབ་མི་འདུག
ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་སྐོར་ལ་ Oxford སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཐོག་ཚོགས་གཙོ Charles Ramble བཅར་འདྲི་ཞུས་བར་ཉན་རོགས།
ཤ་དང་རུས་པའི་གསེང་ནས་ཀི་ཞིག་འདེབས།
བོད། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་ནས།
མིའི་ཡུལ་ཁམས་ཤིག་ག་དུས་ནས་ཆགས་པ་རེད། སྐབས་དེར་མི་སྐད་གང་འདྲ་ཞིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། མི་སྐད་བཤད་ཤེས་པའི་མི་སྡེ་དང་བོ་དེ་ནི་གང་ནས་བྱུང་བ་རེད་དམ། མི་སྡེ་དེ་ཡི་ཡི་གེ་གང་ཡིན་ནམ། གང་ལྟར། དེ་ལྟར་མི་ཡུལ་ནས་མི་སྐད་བཤད་འགོ་བཙུགས་པ་རེད།
༄།། ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་བར་གྱི་ཚོད་སྒམ།། སྔ་མའི་འཕྲོ
རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
གཅིག སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ཤེས་རིག་དང་། ནོས་ཁྲོས་ཀྱི(Newton’s gravity)འཐེན་ཤུགས།
ནོས་ཁྲོན་གྱིས་དངོས་བོ་ཚང་མར་ཕྱི་ནང་གི་འཐེན་ཤུགས་གཉིས་རེ་ཡོད་པར་བཤད་ཅིང་། ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སོགས་ཀྱི་གོང་བུ་མ་འཐོར་བར་འཛིན་བྱེད་དེ་ནི་༼འཐེན་ཤུགས༽ཞེས་པ་འདི་ཡིན་ཞིང་། འཛམ་གླིང་འདིའི་ངོས་ཀྱི་རི་ར་བ་ཁང་ཁྱིམ་སོགས་ཕྱི་ལ་མ་ལྷུང་བར་འཛིན་སྤྱད་དེའང་འཐེན་ཤུགས་ཞེས་པ་དེ་རེད། ཆུང་ས་རྡུལ་ཕྲན་ནས་ཆེ་ས་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་བར་འཐེན་ཤུགས་དེས་མ་བཟུང་བ་ཞིག་མེད་པར་བཤད་ཡོད། འོན་ཏེ་དོན་དངོས་ཐོག་འཐེན་ཤུགས་(gravity)ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་ད་དུང་ཡང་གསལ་བོ་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་མེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “༄།། ནང་ཆོས་དང་ཚན་རིག་བར་གྱི་ཚོད་སྒམ།། སྔ་མའི་འཕྲོ” »
དབྱངས་ལ་ཐིམ་པའི་བོད། ཐོན་ལ་ཉེ་བའི་གློག་བརྙན་ཞིག
བཅར་འདྲི་ཞུ་ཡུལ། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ངག་དབང་ཆོས་འཕེལ།
བཅར་འདྲི་ཞུ་མཁན། རིག་འབྱུང་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས།
དང་པོ། ཐོག་མར་ཁྱེད་རང་ངོ་སྤྲོད་ཞིག་གནང་ན་འགྲིག་གམ།
ལན། ངའི་མིང་ལ་ངག་དབང་ཆོས་འཕེལ་ཟེར། སྐྱེས་ས་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཡིན། འཚར་ལོངས་ཡང་དེ་རུ་བྱུང་བ་རེད།
བོད་གཞུང་ཟློས་གར་ནས་བོད་པའི་གཞས་སྣ་ཞབས་བྲོའི་ཐོག་ལ་སློབ་ཐོན་བྱས་རྗེས། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༣ལོར་བོད་གཞུང་གི་སློབ་ཡོན་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་(Middlebury)ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན།
ང་རང་ཆུང་ཆུང་ཡིན་དུས་ནས། རང་གི་ཕ་ཡུལ་བོད་ལ་ཐེངས་གཅིག་འགྲོ་དགོས་བསམ་པའི་འདུན་པ་འགོག་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད། ང་རང་འཚར་ལོངས་བྱུང་ས་བཙན་བྱོལ་ཡིན་རུང།
བོད་ལ་འགྲོ་ཐུབ་ན་བསམ་པའི་རྨི་ལམ་འདྲ་ཞིག་དུས་རྒྱུན་ཏུ་སོ་སོའི་སེམས་ལ་ཡོད། དེར་བརྟེན། ༡༩༩༥ལོའི་ཕྱི་ཟླ་༧པར་། གྲོགས་པོ་ཨ་རི་བ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་བོད་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན།
བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་གླུ་གཞས་ཁག་བསྡུ་རུབ་ཐུབ་ན་བསམ་ནས་བོད་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། དམངས་ཁྲོད་གླུ་གཞས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གློག་བརྙན་ཞིག་བཟོ་འདོད་ཀྱི་བསམ་བློ་ཡང་དེ་དུས་ནས་ཡོད་།
འོན་ཀྱང་། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་༩བར། གཞིས་ཀ་རྩེ་ནས་ང་རྒྱ་ནག་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་བ་རེད།
དེ་ལས་མང་བ་། “དབྱངས་ལ་ཐིམ་པའི་བོད། ཐོན་ལ་ཉེ་བའི་གློག་བརྙན་ཞིག” »
བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཉམས་མྱོང་དང་རྟུལ་ཕོད་ཅན་ཞིག་དགོས།
འགར་ཚེ་རྒྱལ།
ཅི་སྟེ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཡག་རབ་རྒྱན་རབ་ཀྱིས་རྒྱན་བསྟོད་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱན་ནས་ཡོད་མཁན་དེ་ཚོ་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ཤིག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་ཁོ་རང་གིས་འཇོན་རབ་ཀྱི་རྨི་ལམ་གཏོང་མཁན་དེ་ཚོའི་སུ་གཅིག་ཀྱང་ཁོ་བོས་ནི་བཀའ་ཁྲིར་འོས་འདེམས་བྱས་མེད། ཡིན་ཡང་ཁོ་ཚོར་སྐྱོན་ཉེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆ་ལྡན་པའི་སྐད་ཆ་ཁོ་བོར་གང་ཡང་བཤད་རྒྱུ་མེད་མོད། འོན་ཏང་ཁོ་བོ་ཡང་ད་ལྟའི་བར་ཁོར་ཡུག་འདི་ལ་རྣ་བ་གཏད་ནས་ཡོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ལ། ལྷག་པར་ཆེ་ཆེ་གྲགས་གྲགས་ཚོའི་མི་གཤིས་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་ལ་དུས་རྒྱུན་ཟུར་ཉན་དང་གཟབ་བལྟ་རྟོག་ཚོར་བྱེད་རྒྱུར་དགའ་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁོ་བོར་ཡང་ཁོ་བའི་ཚོད་ཀྱིས་ལྟ་སྟངས་ཤིག་ཡོད།
དེ་ལས་མང་བ་། “བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཉམས་མྱོང་དང་རྟུལ་ཕོད་ཅན་ཞིག་དགོས།” »
བོད་མི་མང་དང་བོད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་འབྲུག་ཆུའི་གནོད་ཐེབས་ས་ཁུལ་ལ་བཟུང་བའི་རྣམ་འགྱུར་ཐད་བསམ་ཚུལ་བཤད་རྒྱུ་ཨེ་ཡོད།
རྡུལ་ཕྲན།
བཙན་བྱོལ་བས་ནི་ཁོ་ཚོར་རྒྱ་མིར་བརྩིས་ཏེ་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག་་་རྒྱ་ནག་གིས་ནི་ཁོ་ཚོར་བོད་པ་ཡིན་པར་ཁག་བཞག་སྟེ་ལྟ་སྟངས་གཞན་ཞིག་འཛིན་ངེས།ད་ནི་ཁོ་ཚོར་ཅི་ཞིག་མཁོ་ཞིང་གང་ཞིག་དགོས་པའི་རེ་བ་དག་རྩ་མེད་དུ་འགྲོ་ཉེན་ཧ་ཅང་ཆེ་ཨང་་་
ཡང་སྤུན་ཟླ་ཞིག་བཟུང་སོང༌།
གནས་ཚུལ་གཏོང་མཁན་ཚེ་རིང་སྐྱིད། བོད་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་སྙན་ཞུ་ཞེས་པའི་འོད་སྡེར་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་ཚོར་སྲིད་ཇུས་ག་རེ་འཛིན་གྱིན་ཡོད་མེད་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱུས་ཚང་སྐལ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལོ་གཅིག་ལ་བྲོལ་བྱོལ་གྱིས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཡང༌། ཉེ་ཆར་རང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་འདུག
འཛམ་གླིང་གི་བྱང་སྣེ་མྱུལ་བའི་ཟིན་ཐོ་མ་དྲན་དགུ་དྲན།
ཁང་གསར་རྡོ་རྗེ།
དུམ་བུ་གཉིས་པ།
ད་དུམ་བུ་དང་པོའི་འཕྲོ་ནས་བཤད་ཀྱི་ཡིན། དྲྭ་རོགས་ཚོའི་དགོངས་འཆར་ལྟར། ཀི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ལ་བཅོས་ཡོད་པའི་ཁུལ་ཡིན།
༥༽ ཡུལ་འདི་ལ་ནི་མི་འབོར་འཕར་ཚད་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་རེད་འདུག ༡༩༣༩ ལོའི་མི་འབོར་དང་བསྡུར་ན། ད་ལྟ་མི་གྲངས་གསུམ་ཁྲི་ལྷག་ཡོད་པ་འདི། ལྡབ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་འཕར་ནས་བྱུང་བ་རེད་ཟེར། ད་དུང་ཡང་མི་འབོར་འཕར་བཞིན་ཡོད་པ་དེ། ཁེ་ཎ་ཌའི་ནང་གི་མི་འབོར་འཕར་ཚད་མགྱོགས་ཤོས་རེད་འདུག དེ་ལ་དཔྱད་ཞིབ་པ་ཚོས་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་བཤད་ཀྱི་འདུག དཔེར་ན། འཕྲོད་བསྟེན་དང་འཚོ་བ་ཡག་ཏུ་སོང་ནས་འཆི་ཚད་ཉུང་དུ་སོང་བ་དང་ཚེ་ཚད་རིང་དུ་སོང་བ་རེད་སོགས་ཟེར། ངས་བལྟས་ན་ནི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ལས་མ་མཐོང་། དེ་ནི་གནམ་གཤིས་གྲང་བས་ཕོ་མོ་མཉམ་དུ་ཉལ་མང་ཞིང་། འགྲིམས་འགྲུལ་ཡར་རྒྱས་ལ་སོང་ནས་ཉལ་རོགས་འཚོལ་བདེ་བ། ཕྲུ་གུ་ཇི་ཙམ་མང་ན་དེ་ཙམ་གྱི་རོགས་དངུལ་མང་པོ་ཐོབ་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་རེད་འདུག
ཡུལ་འདིའི་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀ་འདོད་ཆགས་ཆེ། ཕལ་ཆེར་ཉ་ཤ་དང་མཚོ་ཟས་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཆེ་བ་དང་། ལྷག་པར་ཁོ་རང་ཚོའི་ཟས་རིགས་བཟོ་སྟངས་དེ་ལའང་འབྲེལ་བ་མེད་དམ་སྙམ། ང་རང་དེར་སྡོད་རིང་དུའང་ལུས་ཀྱི་ཟུངས་དང་ཁུ་བ་མངོན་གསལ་གྱིས་འཕེལ་གྱིན་ཡོད་པར་དོ་སྣང་བྱུང་། གཅིག་བྱས་ན། ཆུ་ལའང་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྲིད། བོད་ཀྱི་གངས་རི་དང་ཉེ་བའི་མི་དེ་ཚོ་ཆགས་པ་ཆེ་བ་འདྲ་ཞིག་འདུག གངས་སྦལ་གྱི་གཅིན་ཆུ་བོ་དང་འདྲེས་པ་བཏུང་པས་རེད་ཟེར་ཡོང་། དེ་ལ་བརྟག་རྒྱུ་ཞིག་འདུག
དེ་ལས་མང་བ་། “འཛམ་གླིང་གི་བྱང་སྣེ་མྱུལ་བའི་ཟིན་ཐོ་མ་དྲན་དགུ་དྲན།” »
