གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་སམ་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས་པ་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ནས་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་ནི་འདི་ལྟར། ༼ A Democratic Government has 3 Organs .They are the 1 Legislature, ཁྲིམས་བཟོ་སྡེ་ཚན།…
ལ་སྟོད་འབྲོང་བུ། ནམ་ཟླ་དུས་བཞིའི་ནང་ནས་དགུན་གྱི་གྲང་ངར་ནི་ཆེས་བཟོད་དཀའ་ཤོས་ཀྱི་ནམ་ཟླ་དང་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་མི་རྣམས་གྲང་ངར་གཡོལ་ནས་མཐོ་ས་ནས་དམའ་སར་བབས་དམའ་ས་ནས་དྲོ་སར་བབས་པའི་དུས་སྐབས་ཞིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཆེས་སྟབས་ཉེས་པའི་རང་རེའི་ཕ་ཡུལ་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ལ་སྟོད་ལྷོའི་ཕྱོགས་སྟོད་དིང་རིའི་གཙོས་པའི་རི་བོ་ཇོ་མོ་གླང་མ་དང་ཁད་ཉེ་བའི་ས་གནས་ཁག་ལ་མུ་གེ་ཐོག་གི་ཟླ་ལྷག་ལྟར་གནམ་གཤིས་གྲང་ངར་གྱིས་མནར་བའི་ཐོག་ས་ཡོམ་རིམ་པ་ ༧ ཅན་ཞིག་བརྒྱབ་ནས་མི་རྒྱུ་ཟོག་གསུམ་ལ་ལྟ་བ་མི་ནུས་པའི་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་སོང་། སེམས་བསམ་པའི་ཡུལ་ནས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཤ་ཚ་བར་ཚད་ཅིག་མི་འདུག་ཀྱང་རང་བྱུང་གི་གནོད་པར་སུ་ལ་འཁང་ར་བྱས། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་སྤྲུལ་པའིི་ལོ་པཎ་རྒྱལ་བློན་རྣམ་པའི་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་ཟད་པ་མེད་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་མཐུ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གང་དུ་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་ན། དེ་ལ་ཆོལ་གསུམ་ཕུ་ནུ་མིང་སྲིང་གི་ལག་རྡང་མཉམ་དུ་སྒྲིལ་ནས་དམ་ཚིག་དར་གྱི་མདུད་པ་ནམ་ཡང་མ་ལྷོད་པ་ཡོད་ཡོད་རེད། དེ་མཚུངས་ད་ལན་ལ་སྟོད་དིང་རིའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་གྲགས་མ་ཐག་མདོ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀྱིས་གཙོར་འཛིན་པའི་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ནས་ཟས་གོས་གནས་མལ་གཙོས་པའི་འབུད་ཤིང་ཚུན་ཆད་འཁུར་ནས་སྣུམ་འཁོར་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་བསྟར་སྒྲིག་ནས་ལ་སྟོད་དིང་རི་སྤུན་ཟླ་ཚོའི་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་པ་དང་། དངུལ་དམར་གྱི་གཏོང་ཕོད་དང་ཤ་ཁྲག་གཅིག་པའི་ལ་རྒྱ། ཕུ་ནུ་མིང་སྲིང་གི་བརྩེ་སེམས་སོགས་མཇལ་དུས་ང་ཚོ་རི་བོ་ཧི་མ་ལ་ཡ་ཕྱི་ལོག་ལ་ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གདོང་ལ་ཁྲག་དང་ཁོག་ལ་སེམས་ཡོད་ན་ངོ་ཚ་སོང་། ཐབས་དེ་ལས་སྡུག་པ་ཞིག་ལ་བླ་མ་སྤྱན་རས་གཟིགས་བཞུགས་སའི་ཉེ་འགྲམ་ལ་སྡོད་མཁན་དིང་རི་བའི་མཚན་འཁུར་མཁན་ཁག་ཅིག་གིས་བཙན་བྱོལ་ནང་ཆོལ་གསུམ་གཏོར་བཤིག་གི་ལས་འགུལ་རྩོམ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་དང་ཡང་ཏག་ཏག་འཁེལ་སོང་།༸རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོས་སྔ་ཕྱི་རིམ་པ་མང་པོར་ཆོལ་ཁ་གསུམ་སྐྱིད་ན་སྐྱིད་མཉམ་དང་སྡུག་ན་སྡུག་མཉམ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་ཡང་ཡང་ཕེབས་ཡོད་ནའང་། ལག་བསྟར་ངོ་མ་དེ་གཞིས་བཞུགས་སྤུན་ཟླ་ཚོས་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ད་ལན་གྱི་གནས་ཚུལ་འདིའི་ཐོག་ནས་ར་གསལ་པོ་སྤྲད་སོང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་པ་ཚོས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ག་ཕེབས་སར་རྒྱུགས་ནས་བཀའ་དབང་དང་གསུང་ཆོས་ཞུ་མཁན་མང་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད་ནའང་། ཐུགས་དགོངས་དང་མཐུན་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་ཉུང་ཤོས་དེ་བཙན་བྱོལ་བ་སྤར་མོ་གང་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད་དེའི་ནང་ནས་དིང་རིའི་མཚན་འཁུར་མཁན་ཁག་གཅིག་གཏེ་པོ་གྱུར་ཡོད།…
དེ་ལས་མང་བ་། “དིང་རིར་ས་འགུལ་རྒྱུག་ནས་དྷ་ས་སེམས་འགུལ་ཐེབས།” »
གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ང་ཚོ་མི་གི་ནམ་ཡང་ཚོད་དཔག་མི་ཐུབ་པ་ནི་འབྱུང་བའི་གནོད་འཚེ། ས་ཡོམ་གྱི་གནོད་འཚེ། རྒྱ་མཚོ་ཡོམ་པའི་གནོད་འཚེ། རླུང་ཁ་ཤོར་བའི་གནོད་འཚེ་སོགས་ཡིན་པ་ནས་ཉེ་ལམ་བོད་གཞིས་རྩེ་རྫོང་ཁོངས་སྟོད་དིང་རི་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་གྲོང་མང་པོར་ས་ཡོམ་ཤུགས་ཚད་ ༧ ་༡ རྒྱབ་ནས་མི་དང་སྒོ་ཕྱུགས་སེམས་ཅན་གྱིས་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། རྒྱུ་དངོས་སྡོད་ཁང་དང་བཅས་པ་ས་འོག་ཏུ་ཤོར་བའི་གནས་ཚུལ་ཐབས་སྡུག་བྱུང་སྐབས་གཞིས་བཞུགས་རང་རིགས་བོད་མི་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ནས་རོགས་སྐྱོར་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་མི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རོགས་པ་དུས་ཐོག་གིས་ཆར་པ་དང་། ནད་ཐོག་ལ་སྨན་ལྟར་ཚང་ཁ་ཤིག་ཤིག་གིས་ས་ཡོམ་གྱི་གནོད་འཚེ་ཕོག་སའི་ས་གནས་ཁག་ལ་རོགས་ཕན་གནང་བཞིན་པ་ངོ་དེབ་དང་དྲ་ལམ་ཁག་ནས་མཐོང་སྐབས་སེམས་གཏིང་ནས་ཁྱེད་རྣམ་པའི་ལྷག་བསམ་དང་། སྙིང་སྟོབས་། ཆོད་སེམས་དང་། འགན་འཁུར། ལར་ཞེན་སོགས་ལ་རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་དང་བསྔགས་བརྗོད་གྲངས་མེད་ཞུ་བ་དང་ཆབས་གཅིག་བྱེས་ཀྱི་གདན་ས་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་ཆོས་སྒར་དུ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་༧སྤྱི་ནོར་༧ གོང་ས་༧…
དེ་ལས་མང་བ་། “ས་ཡོམ་ཁྲོད་ཀྱི་གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་ལྷག་བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས་ཆིག་སྒྲིལ་ལ་དཔྱད་པའི་གཏམ།” »
ཆབ་མདོ་ངག་ཕུན། དེ་རིང་ནི་དེ་འདྲའི་ཡིད་སྐྱོ་ཞིང་སེམས་ཕམ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། འབྱུང་བའི་ཁམས་ནི་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་རང་རེད། ཞོགས་ལས་ལ་བྲེལ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། བསམ་ཡུལ་དུ་མེད་པའི་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ཡོལ་འགུལ་བརྒྱབ་ཅིང་། སྒོ་ཟོག་རྣམས་ཀྱང་ཞེད་སྣང་གིས་ངུར་རྒྱང་འཐེན། ཁྱིམ་མཚེས་རྣམས་ངུ་ངག་གིས་རི་ལུང་བརྒྱངས། སྙིང་ཉེ་བའི་དིང་རི་བ་ཚོ། ནམ་རྒྱུན་ཡིན་ན་ཞོགས་དུས། མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གི་དབྱངས་རྟ་འཐེན། ལྷིང་འཇག་གནས་པའི་རི་གྲོང་དེར། དེ་རིང་དེ་ལྡོག་སྟེ། ཐལ་རྡུལ་དང་ངུ་ངག་གིས་ཁེངས། སྙིང་ཉེ་བའི་དིང་རི་བ་ཚོ། མི་རབས་ནས་མི་རབས་གཅེས་སྲུང་གནང་བའི་ཁང་ཁྱིམ་དྲོད་མོ་ས་རུ་བརྡིབས།…
དབྱངས་རྟ། དེ་ཡང་བདག་གིས་ཞོགས་པར་རླངས་འཁོར་བཏང་ནས་མི་ཡར་མར་སྐྱེལ་སྐབས་ཤིག་ལ། ཆུ་སྐྱེས་ལགས་ཀྱིས་གློ་བུར་དུ་ཁ་པར་སླེབས། གནས་ཚུལ་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ལབ་ཡག་ཡོད། སྐལ་བཟང་ཟླ་བ་གྲོངས་བཞག སེམས་པ་སྐྱིད་པོ་མི་འདུག ལས་དགོངས་ཞུས་ནས་ནང་ལ་འགྲོ་གི་ཡོད་ཟེར། ཕྲན་གྱིས་དེ་མུར་བསོད་ནམས་ལ་ཁ་པར་བཏང་ཡིན། སྐལ་བཟང་ཟླ་བ་གྲོངས་སོང་ཟེར། དེ་ག་འདྲ་རེད། ག་དུས་གྲོངས་པ་རེད་ཟེར་དུས། ཁ་སང་གློ་བུར་དུ་གྲོངས་སོང་བ་རེད། དགེ་བཤེས་ལགས་ལ་ལབ་ནས་དེ་རིང་དུས་ཚོད་གཉིས་པའི་སྟེང་དུ་དགོན་པ་ནས་བསྔོ་སྨོན་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད། ཁོམ་ན་ཤོག མ་ཁོམ་ན་རང་རང་ས་ནས་སྨོན་ལམ་རྒྱོབས་ལབ་སོང་།…
–རྔ་བ་ཀུན་བཟང་། ཧི་མ་ལའི་རྒྱབ་ངོས་ཀྱི་བདག་གི་སྤུན་ཟླ་ཚོ། མི་ལོ་ཉི་ཤུའོ་གོང་ལ་ངའི་ཕ་ཡུལ་དང་སྤུན་ཟླ་རྣམས་རྒྱབ་ལ་གཡུགས་ནས་ཡུལ་འཁྱམ་པའི་འཚོ་བ་རོལ། སྐབས་དེ་བྱིས་བློ་བསམ་མེད་ཅིག་གི་སྣང་བ་དེ་སྐྱིད་པས། ཕ་ཡུལ་དང་སྤུན་ཟླ་ཞེས་པ་ཐ་སྙད་ཙམ་ལས་ག་ལ་ཤེས། དེ་རིང་འདི་ལྟར་ངའི་སྤུན་ཟླ་རྣམས་བདག་མེད་ངང་འབྱུང་འཇིག་གིས་མནན་དུས། ང་ནི་བཟོད་མེད་ཀྱི་ན་ཟུག་ལྕི་མོ་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་རབ་རིབ་དང་ཟང་ཟིང་དུ་གྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཚོ་ནི་སྲིད་པ་བོད་ཀྱི་མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་ཁྲག་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བས། གོ་ལ་ཟླུམ་པོའི་ཡངས་ཐོག་གི་གངས་རི་དཀར་པོའི་ཕ་ཁྱིམ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་ལ། བོད་གངས་ཅན་པའི་རིག་མཛོད་གཏེར་བདག་གི་འཆད་རྩོད་རྩོམ་གསུམ་དང་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གནང་མཁན་ཡང་ཁྱོད་ཚོ་ལས་མ་འདས། ཧི་མ་ལའི་རྒྱབ་ངོས་ཀྱི་བདག་གི་སྤུན་ཟླ་ཚོ། དེ་རིང་རང་བྱུང་གནམ་སའི་གོད་ཆག་དེ་བྱུང་བས། ཡུལ་འཁྱམ་ཚང་མས་ཐུན་མོང་གིས་ཁྱོད་ཚོ་གླེང་བཞིན་འདུག ཀུན་གྱིས་མྱ་ངན་ཞུ་བཞིན་འདུག སྐྱབས་གསུམ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་བཞིན་འདུག…
དེ་ལས་མང་བ་། “དིང་རི། ཧི་མ་ལའི་རྒྱབ་ངོས་ཀྱི་བདག་གི་སྤུན་ཟླ། ” »
གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ག་འདྲ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ན་ཁྲིམས་དཔོན་མེད་པའི་ཁྲིམས་ཁང་མཐོང་མ་མྱོང་ལ་གོ་ཡང་མ་མྱོང་། ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་བའི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཡིན་པ་ནི་གཞི་རིམ་མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ཞུ་ས་དེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཡིན་པ་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་དྲུག་བཅུ་རེ་དྲུག་ནས་ངོ་སྤྲད་པ་འདི་ལྟར། ༼ དོན་ཚན་རེ་དྲུག་པ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་དབང་ཚད། ༡ ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སྤྱི་སྒེར་ཡོངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་ཞུ་གཏུགས་བྱ་ཡུལ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་འཛིན་གོང་ན་མེད་པ་དེ་ཡིན། ༢ བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རིང་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་འོག་ཏུ་གནས་དགོས་སྟབས་ནག་ཉེས་དང་མཁར་དབང་རྩོད་རྙོག་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུར་འབྲེལ་བ་མེད་ནའང་གཙོ་ཆེརཿ ཀ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚིག་དོན་འབྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་རྩོད་གླེང་དང་། ཁ གཞུང་གི་འགན་འཛིན་ལས་ཁུངས་སམ།…
ཚེ་བརྟན་འགྱུར་མེད། ལྷ་དཀར་སྒོར་གཞས་ལ་དམིགས་བསལ་འགྲེལ་བརྗོད་ཞུ་དགོས་མེད། ཕྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཉི་ཤུའི་ཡས་མས་ཤིག་ནང་རང་རེའི་ཕ་ཡུལ་བོད། ཕལ་ཆེར་ཁམས་ཁུལ་ནས་དར་བ་ཞིག་ཡིན་ཚོད། བོད་དབུས་ཕྱོགས་ལྷ་ས་སོགས་གམ་ཡང་ན། དེང་སང་རང་རའི་སྐྱབས་བཅོལ་སློབ་གྲྭ་ཁག་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནང་གཞས་ཁྲབ་ལམ་ལྟར་མིན་ལ་ང་རང་གི་མྱོང་ཚོར་སྟོད་ཁུལ་གྱི་དམངས་གཞས་སམ་སྒོར་གཞས་ལྟར་གཞས་པ་རྣམས་སྒོར་སྒོར་གྱིས་ཁྲབ་པའི་སྒོར་གཞས་ཟེར་ཚོད། དམངས་གཞས་ནི་མི་དམངས་སམ་མང་བའི་ཁྲབ་གཏོང་གི་གཞས་ཞིག་ལ་ཞུ་བ་ལས་རིགས་གཅིག་གི་གཞས་ལ་ཁྱབ་པའི་རྣམ་རྟོགས་དེ་བོད་མིའི་ཁྲོད་དམ་བསམ་ཞིབ་ནང་མེད་པའི་ཞུ་སྤོབ་ཡོད། ནན་བརྗོད་དུ་སྒོར་སྒོར་ལམ་ལས་ཁ་ནས་གཞས་བཏང་། རྐང་ལག་དབུས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཁྲབ་བརྡར་བྱ་བར་འཇུག་པའི་སྒོར་གཞས་ཟེར་ཚོད།། ང་རང་གི་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་གྱི་དུས་འདས་ནང་སྒོར་གཞས་ཁྲབ་སྲོལ་ལ་རྩོད་གླེང་གོ་མྱོང་མེད་ཀྱང་། ཕྱི་ལོ་ཉི་ཤུའི་ནང་བོད་ཁུལ་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་དར་བའི་སྒོར་གཞས་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་ནང་ཕྲན་བུའི་རིག་གཞུང་ལས་འདས་པའི་བསམ་ཚུལ་ཞུ་མཁན་ཡོད། དེ་ཡང་གཙོ་ཆེ་བ་ལག་པ་གནམ་ལ་དབྱུགས་འཆར་ཆེ་གནས་དང་། དེ་མཚུངས་བུད་མེད་ཚོས་གཟུགས་ཀྱི་རྐེད་པ་ནས་སྟོད་བར་མདུན་ལ་འགྲེང་ནས་བྲང་ནུར་གཉིས་དང་། དཔྱི་སྒོ་ནས་དཔུས་མོ་བར་ཕར་བཀུག་ནས་རྐུབ་བཟོ་རྡོག་ཏུ་བཏོན་པ་སོགས་རང་རེའི་མནའ་མོའི་ལམ་ལུགས་སྲོལ་ལས་རྒྱང་གནད་སོགས། ང་རང་གནས་ཡུལ་དུའང་སྒོར་གཞས་ཁྲབ་སྲོལ་ཐད་ཕན་ཚུན་མ་མཐུན་པའི་གླེང་མོལ་ཞིག་ཀྱང་དངོས་སུ་གོ་མཐོང་བྱུང་།…
རྫ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས། བརྩེ་བའི་ཚ་བོ་ཆོས་དར་ལགས། ཁམས་བཟང་། ངས་ཉེ་ཆར་ཁྱོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཕྲིན་ཡིག་ཅིག་འབྲི་འདུན་བྱུང་། ང་ད་ལྟ་ཨོ་གླིང་ནས་ཐོན་ཏེ་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད། ཆུ་ཚོད་ཉི་ཤུ་བརྒལ་བའི་དུས་ཚོད་རིང་པོའི་འཕུར་བསྐྱོད་འདིར། ངས་གཉིད་དུས་ལས་གཞན་པའི་དུས་ཚོད་དག་སྤྱད་ནས་དཔལ་སྤྲུལ་རྣམ་ཐར་བོད་འགྱུར་གྱི་གླེང་བརྗོད་སོགས་ཡི་གེ་འགའ་ཞིག་འབྲི་རྒྱུར་ཐག་བཅད་ཡོད། ནམ་རྒྱུན་དུ་ངས་མཁའ་འགྲུལ་གྱི་དུས་ཚོད་དག་གློག་བརྙན་ལྟ་རྒྱུ་སོགས་སུ་སྤྱོད་མ་དགོས་པ་གཙོར་འདོན་གྱིས་ལས་ཀའི་ཕྱོགས་སུ་བཀོལ་བཞིན་ཡོད། ང་ལ་ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་པ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་དེ་འདྲ་མེད་ན་ཡང་། དུས་ཡུན་རིང་པོར་གང་འཚམས་ཀྱིས་ཐང་ལྷོད་ཚབས་ཆེན་མེད་པར་སོ་སོའི་ལས་ཀ་རྒྱུན་སྐྱོང་བའི་གཤིས་ཀ་ཞིག་ཡོད། འདིས་རང་ཉིད་ལ་ཞེ་འགྱོད་མེད་པ་དང་། ཡིད་ཚིམ་པའི་སྣང་བ་ཡང་ཡང་འབྱུང་དུ་འཇུག་གིན་འདུག ། བརྩེ་བའི་ཆོས་དར།…
ཆེད་ཞུ ། གུས་པ་ཀོ་ལི་གྷལ་དོན་གླིང་གཞིས་གྲོང་ཨང་། ཨེལ ཁང་པ་ཨང་། ༢༩ ནང་སྡོད་གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་ཨང་། IN 7661005 ནས་ཞུ་གསོལ་འདེབས་སྙིང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་དོགས་གཅོད་ཞུ་རྒྱུར། དང་པོ། ༽ སྤྱི་ལོ་…
མགར་རྡོར། སངས་རྒྱས་སྒྲོལ་མས། མི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱའི་ཡར་སྔོན་ཞིག་ལ། སངས་རྒྱས་གོའུ་ཏ་མ། ས་འདི་ནས་འཁྲུངས་པ་རེད་ཟེར། ལོས་ཡིན། སྐྱབས་སུ་མཆི། སངས་རྒྱས་གོའུ་ཏ་མ་འཁྲུངས་སྟངས་དེ། ཁྱོད་སྐྱེ་སྟངས་དང་མི་འདྲ་ཟེར། དེ་ཡང་ལོས་བདེན། ཁོང་སངས་རྒྱས་རེད་མོད། སྐྱབས་སུ་མཆི། སངས་རྒྱས་གོའུ་ཏ་མ་མོ་མཚན་ནས་སྐྱེས་པ་མ་རེད།…
དེ་ལས་མང་བ་། “སངས་རྒྱས་སྒྲོལ་མས་བསླབ་པའི་སྙན་ངག ལིམ་བིའི་ཚལ་ནས་སངས་རྒྱས་དྲན་པ།” »
གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཤོར་ནས་ང་ཚོ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ པའི་ལོའི་སྤྱི་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་༧ སྤྱི་ནོར་༧ གོང་ས་༧ སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་ལུགས་དང་བཅས་པའི་སྐུ་ཚབ་ལས་སྒྲུབ་པའི་མི་མང་གི་འཐུས་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་བཙུགས་ནས་ང་ཚོ་མང་གཙོའི་ལམ་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་གོམ་པ་དང་པོ་སྤོས་པ་ནས་རིམ་པས་ཉམས་མྱོངས་བསགས་རིམ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་སྤར་རྒྱུ་དང་ས་གནས་འཐུས་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་གསར་འཛུགས་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་པའི་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ས་ཁུངས་ཀྱི་འཐུས་མི་བསྐོ་རྒྱུ་སོགས་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༡སྤྱི་ཟླ་༦པའི་ཚེས་༡༤ཉིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་ནས་ཁྲིམས་བཟོའི་འགན་འཁུར་བླངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པ་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་༧ གོང་ས་༧ སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཆོག་མཆན་མཚན་རྟགས་དེ་སྤྱི་ལོ ༡༩༩༡…
དེ་ལས་མང་བ་། “མང་གཙོ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ནས་དམངས་གཙོ་གྲལ་རིམ་གཅིག་སྡུས་ལ་ཁ་ཕྱོགས་པ་མ་རེད་དམ།” »
གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ཀ་དག་ཕྱག་རྒྱ་གངས་ཅན་མགོན་པོ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ཞི་བདེའི་མགོན། ཁ་བ་རི་པའི་འདི་ཕྱིའི་མགོན་པོའི་ནོ་ཝེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས། ག་ནས་བསམ་ཀྱང་སྟོན་པ་གཉིས་པ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་སྐྱེ་འགྲོའི་མགོན། ང་ཚོ་བོད་མིའི་ལས་སྨོན་བཟང་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་འདུལ་བྱར་སྐྱེས། ཅ་ཅོ་མང་བའི་འཛམ་གླིང་མི་མང་སེམས་རྒྱུད་འདུལ་བའི་ཆོས་སྦྱིན་གནང་། ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་འཆམ་མཐུན་འོག་ཏུ་རང་རང་ཆོས་རྒྱུད་ལྟ་གྲུབ་སྲུང་། ཇ་ཐུན་གཅིག་ལའང་སྐུ་ངལ་མི་གསོ་གཞན་ཕན་གསུང་ཆོས་ཉིན་ལྟར་གནང་། ཉ་ཕག་ལ་སོགས་སེམས་ཅན་ཤ་ཡིས་ཉེས་དམིགས་ཀུན་ལ་རྟག་ཏུ་སྡོམ། ཏ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གངས་ཅན་བོད་ཀྱིས་ལྷ་སྐལ་བྱོན། ཐ་མག་ནག་པོ་བཟི་སྨན་སྨྱོ་ཆུ་རྟག་ཏུ་དོར་བའི་བསྐུལ་མ་གནང་། ད་ལྟའི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་འདི་ལ་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་༧ གོང་ས་མཆོག ན་གཞོན་ཕོ་མོ་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བའི་མ་འོངས་སོན་རྩའི་ཐུགས་སྨོན་མཛད་། པ་ལྕོག་ཅན་གྱི་སྡེ་གཞུང་སྐུ་དྲག་ཛ་དྲག་ཆེ་དུས་༧…
མགར་རྡོར། 1 དེང་གི་ངའི་སྡོད་གནས་ནི་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་ས། ཀཱ་ཐི་མན་ཀྲོས་ཅེས་པའི་མི་ཚོགས་རབ་ཏུ་མང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། དེ་བས་གྲོང་ཁྱེར་འདི་གཞི་ལ་བཞག་ནས་རྩོམ་ཡིག་འདི་འབྲི་རྒྱུ་ཡིན། ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་དག་ཁ་འཐོར་དུ་གནས་པའི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་གཞན་དག་ལའང་རིགས་བསྒྲེ་རིགས་སོ།། 2 རྒྱལ་སའི་གྲོང་ཁྱེར་འདི་གཙོར་བྱས་ཡུལ་འདིར་བོད་མི་ཁྲི་གཉིས་མ་ཟིན་ཙམ་གནས་སྡོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གནས་འདིའི་ཡུལ་མི་རྣམས་རིགས་གཉིས་སུ་དབྱེ་བར་རིགས། ཧི་མ་ལ་ཡའི་བྷོས་ཊས་རིགས་དང་བྷོན་ཆ་ཏི་རས་ཀྱི་རིགས་སོ།། དང་པོ་ནི་ཡུལ་འདིའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་ནི་མི་རིགས་ཆེན་པོར་བརྩི། ཧི་མ་ལ་ཡའི་བྷོས་ཊས་མི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་རིགས་དེ་བོད་རིགས་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། བྷོས་ཊས་ནི་བོད་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་ཁོང་ཅག་གིས་ཀྱང་འདོད། བྷོས་ཊས་རྣམས་ཀྱི་གདོང་གི་དབྱིབས་དང་ཁའི་སྐད་ཆ། དད་མོས་བྱེད་སའི་ཆོས་ལུགས་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་སྟོད་བོད་དང་དབྱེ་བ་མེད།…
༼ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་མ་འཚོགས་གོང་གི་གོ་སྐབས།༽ བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་སྤྱི་ལོ་༢༠༢༤་སྤྱི་ཟླ་༡༡་ཚེས་༡་ཉིན་ལ། ཉེ་ཆར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསར་བ་བསྐོ་འཇོག་བྱ་རྒྱུའི་རྩ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་འབོར་གསུམ་ཆ་གཉིས་སྟེ་མང་མོས་བྱུང་བ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་གསུམ་ཆ་གཉིས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་འདི་མུ་མཐུད་དུ་མཉམ་གནས་ཐུབ་ཚེ། གྲོས་ཚོགས་མ་འཚོགས་པའི་གོང་རོལ་དུ་གྲོས་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་དང་། སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཡུན་རིང་ལྷག་པའི་བོད་མི་དཀྱུས་མའི་འོས་འདེམས་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་གཉིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཕུལ་མ་ཆོག་པ་ཡོད། ང་ཚོའི་གྲོས་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུའི་བསམ་འཆར་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ཐོག་མར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ་པའི་གོམ་པ་སྟབས་བདེ་གཉིས་ཡོད། གནད་དོན་དོན་ཚན་གཉིས། ༼དང་བོ།༽ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་མཐུས་ཁག་ལ་འོས་ཤོག་འཕེན་པའི་ཐོབ་ཐང་དེ་གྲྭ་བ་དང་བཙུན་མ་ཁོ་ན་ལས་མེད་པ། ༼གཉིས་པ།༽ རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གནས་བཞུགས་བོད་མི་ཚོས་ཁོང་ཚོའི་འོས་མི་བཅུ་ལ་འོས་ཤོག་འཕེན་ཆོག་གི་ཡོད་ཀྱང་། ས་གནས་གཞན་ཁག་ཏུ་འོས་ཤོག་གཅིག་དང་གཉིས་ལས་མེད། ཐབས་ལམ།…
དེ་ལས་མང་བ་། “དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་མདུན་དུ་བསྐྱོད་པར་སྐུལ་འདེད།” »
གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་མིའི་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་ནས་༧ གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་འོག་ཁོང་གི་བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་དང་ཞི་བའི་མི་མང་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱད་ལྷག་ཙམ་བཅས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ སྤྱི་ཟླ་བ ༢ པའི་ཚེས་ ༣ དང་ས་ཕག་ཟླ་བ་ ༡༢ པའི་ཚེས་ ༧ ཉིན་གནས་མཆོག་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་སྤྱི་ནོར་༧…
གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས། ཀ་དག་ཕྱག་རྒྱ་གངས་ཅན་མགོན་པོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་ཞི་བདེའི་མགོན། ཁ་བའི་ལྗོངས་སུ་ཀླ་ཀློའི་བཙན་འཛུལ་བོད་མིའི་ངོ་བོ་འཇིག་པའི་ཉེན། ག་ས་ག་ལ་ཀླ་ཀློའི་བཙན་འཛུལ་བོད་འབངས་བདེ་སྐྱིད་ཉི་ནུབ་མཚམས། ང་ཚོ་བོད་མིའི་ལས་སྨོན་བཟང་པོས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་འཕགས་ཡུལ་འཁོད། ཅ་ཅོ་མང་བའི་ཆོས་མེད་ཀླ་ཀློའི་བོད་ཀྱི་མངའ་དབང་བཙན་གྱིས་ཕྲོག ཆ་རྒྱུས་མེད་པའི་ཀླ་ཀློའི་ལམ་ལུགས་ནང་ཆོས་དམར་པོར་རྒྱུར་བའི་ཐབས། ཇ་ཆང་ཟས་ཀྱི་མིང་ཙམ་འོག་ཏུ་བོད་མིའི་འཚོ་བར་གྱོང་གུན་སྤྲད། ཉ་ཤ་ཕག་ཤ་སྡིག་ཟས་སྤྱོད་ལ་ཆོས་མེད་ཀླ་ཀློ་བདུད་དང་འདྲ། ཏ་ལའི་བླ་མས་དུས་གསུམ་གསལ་གཟིགས་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་མང་གཙོ་བསྟན། ཐ་དད་ཆོས་ལུགས་འཆམ་མཐུན་འོག་ཏུ་ལྟ་གྲུབ་གང་ཡིན་རང་གི་སྲུང། ད་ལྟའི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་འདི་ལ་འཛམ་གླིང་ཀུ་ལ་ནང་ཆོས་དར། ན་ལན་ཌ་ཡིས་མཁས་པའི་བཞེད་གཞུང་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་མེ་རོ་འདྲ། པན་གྲུབ་བཅུ་བདུན་དུས་རབས་འདི་ལ་བསྟན་པ་འཛིན་པའི་ཀ་གདུང་འདྲ། ཕ་ལམ་འདྲ་བའི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་ལ་དགེ་འདུན་སྡེ།…
བེ་རི་རིག་པའི་རྡོ་རྗེ། ནང་དོན་གནད་བསྡུས། རྩོམ་ཐུང་འདིའི་ནང་དུ་དུས་འཁོར་ཇོ་ནང་འགྱུར་དུས་ནམ་ཞིག་ལ་ལོ་ཙཱ་བ་སུ་ཞིག་གིས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་ཚུལ་དང་། དེའི་ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས། ད་ལྟ་དེ་དག་བཀའ་བསྟན་གང་དུ་བཞུགས་ཚུལ་སོགས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ། དུས་འཁོར་ཇོ་ནང་འགྱུར། དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས། ཇོ་ནང་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་རྣམ་གཉིས། ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན། ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་དཔལ་བཟང་། དཔང་བོ། ཞུས་ཆེན། འགྱུར་བཅོས།…
དེ་ལས་མང་བ་། “དུས་འཁོར་ཇོ་ནང་འགྱུར་གྱི་སྐོར་རོབ་ཙམ་གླེང་བ།” »
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཐོ་སློབ། བློ་བཟང་། བཀླག་བྱའི་དེབ་མིང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རང་དབང་། དབྱིན་མིང་། Freedom in Exile དབྱིན་ཡིག་ཡིག་འབེབས་པ། Alexander Norman བོད་བསྒྱུར། བསྟན་འཛིན་ཤེས་རབ། དཔར་དུ་བསྐྲུན་ལོ། ༢༠༡༧ དཔར་དུ་བསྐྲུན་ཡུལ། རྡ་སའི་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། དང་པོ། ཐོག་མའི་གླེང་སློང་བ། ཐེངས་འདིའི་ཁོ་བོའི་བཀླག་བྱའི་དེབ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་རང་རྣམ་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རང་དབང་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། དེ་སྔོན་ཁོ་བོས་དེབ་དེའི་ཚན་པ་རེ་འགའ་བཀླགས་མྱོང་བ་ལས་མགོ་མཇུག་ཚང་བ་ཞིག་བཀླགས་མྱོང་མེད། དེ་ཡང་ ༢༠༢༠ ལོའི་ནད་ཡམས་ཀྱི་ཐེམ་སྤང་བཀའ་རྒྱའི་སྐབས། ཁོ་བོ་ཟླ་ངོ་བཅུ་ལྷག་ལམ་གྲོགས་ཤིག་དང་ལྷན་རྡ་སར་བསྡད་ཅིང་། སྐབས་དེར་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་སྡོད་པའི་ངའི་ལམ་གྲོགས་དེའི་ཆུང་སྐྱེས་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་ཁོ་ལ་དེབ་དེ་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ནས་བླུ་བར་བསྐུལ། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ལབ་གླེང་ཁྲོད་དེབ་འདིའི་སྐོར་གྱི་ཁྱད་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་ཐོས་ཤིང་། བཀླག་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་ཞིག་ཀྱང་འགོག་མེད་དུ་སྐྱེས། ཁོ་བོར་མཚོན་ན་དེབ་འདིའི་སྐོར་ཐོས་པ་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་ཞིང་། དེབ་དེ་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་རང་དབང་ཞེས་པའི་ཕྱག་དེབ་དེའི་འགྱུར་གསར་ཞིག་ཡིན་པའང་གཞི་ནས་ཤེས། ཕྱིས་དོན་དེའི་ཆེད་ངེད་གཉིས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་སོང་མོད། ནད་ཡམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྒོ་ཕྱེ་མེད་སྟབས་ཉོ་སྟབས་མ་འགྲིག་མོད། རྗེས་སུ་མེག་ལོར་གྱི་དཔེ་ཁང་ཞིག་ནས་དེབ་དེ་རག་ཏེ་བླུས། དེབ་དེ་བསྐུར་རག་བར་གྱི་ཉིན་གྲངས་ནང་ངེད་གཉིས་རེས་མོས་ཀྱིས་བཀླགས་མོད་ཁོ་བོས་ཚན་པ་ཁ་ཤས་ལས་བཀླགས་མ་ཚར། དེ་བས་ཐེངས་འདིའི་༧ གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་དེབ་དཔེ་ཀློག་གི་གོ་སྐབས་འདི་དམ་དུ་བཟུང་ནས་ཕྱག་དེབ་འདི་མགོ་ནས་མཇུག་བར་དུ་བཀླགས་པ་ཡིན། གཉིས་པ། ཕྱག་དཔེ་འདིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ངོ་སྤྲོད། ཕྱག་དེབ་འདི་ནི་༧ གོང་ས་མཆོག་གི་རང་རྣམ་གཉིས་པ་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་༧ གོང་ས་མཆོག་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ་གསུམ་པར་མཛད་རྣམ་དང་པོ་《ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་དམངས་》ཞེས་པ་མཛད། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ཉེ་བར་འགོར་རྗེས་སུ་མཛད་རྣམ་གཉིས་པ་《བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རང་དབང་》ཞེས་པ་འདི་མཛད་པ་ཞིག་རེད་འདུག འདིར་ཕྱག་དཔེ་འདིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་མདོར་ཙམ་གླེང་ན། ཕྱི་ལོ ༡༩༨༧ དང་ ༨༨ གཉིས་སུ་སྔ་ཕྱིར་༧ གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མ་དང་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་ནང་ཞི་བའིི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ཞེས་པའི་བོད་རྒྱའི་རྩོད་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དེ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པར། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དེ་མ་ཐག་དེ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་སྟབས། ༡༩༨༧ ལོའི་ཟླ་དགུ་བ་ནས་བཟུང་ལོ་ཤས་རིང་བསྟུད་མར་ལྷ་ས་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ས་གནས་དུ་མར་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱུང་བར་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་བྱས། སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་རྒྱལ་སྤྱིར་ཁྱབ་པ་དང་། ཡང་སྒོས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ཟླ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་ནོར་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་གསོལ་བྱུང་བ་བཅས་སྐབས་དེའི་རྒྱ་མཚོའི་རྦ་རླབས་བཞིན་གཅིག་འཇགས་གཉིས་ལངས་ཀྱི་བོད་འབྲེལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དེའི་ཤུགས་རྐྱེན་ལས་འཛམ་གླིང་ནང་༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་། བོད་དོན་ཐོག་སྔར་ལྷག་དོ་སྣང་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚད་མཐོ་བོ་བྱུང་ལ། རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དོ་སྣང་དེ་སྔར་ལྷག་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱུན་གནས་ཡོང་ཐབས་སུ་༧ གོང་ས་མཆོག་རང་གི་ཞལ་ནས་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་།བོད་དོན་ཐོག་འགྲེལ་བརྗོད་རྒྱས་པ་ཞིག་ཡོང་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་གཟིགས་ཏེ་གཙོ་བོར་ཕྱི་རྒྱལ་བར་དམིགས་ནས་དེབ་འདི་ལྗགས་རྩོམ་གནང་བ་ཞིག་རེད། དེ་ཡང་ཕྱག་དེབ་འདི་ནི་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ Alexander Norman ཞེས་པས་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་ཡིག་འབེབས་བྱས་ཤིང་། ཁོ་དེ་སྔོན་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གྲངས་ནང་བོད་དུ་ཕེབས་སྐབས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དངོས་གཟིགས་པའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། ཕྱག་དེབ་འདི་འདྲ་ཞིག་རྩོམ་དགོས་པར་གལ་ཆེ་བར་གཟིགས་ནས་༧ གོང་ས་མཆོག་ལ་སྙན་གསོལ་ཞུས་པར་ཞལ་བཞེས་ཐོབ་པ་ཞིག་རེད། ཕྱག་དེབ་འདི་རྩོམ་པའི་གསུང་ཞབས་སུ་སྐུའི་གཅུང་པོ་མངའ་རིས་རིན་པོ་ཆེ་དང་། སྐུ་སྒེར་དྲུང་ཟུར་བསྟན་འཛིན་དགེ་བྱེད་གཉིས་དང་། ཕྱིས་དབྱིན་ཡུལ་དུ་གསུང་སྒྱུར་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་དང་། བསྟན་འཛིན་དགེ་བྱེད། Alexander Norman བཅས་ཀྱིས་པར་ཟིན་ཞུ་དག་བྱས་ཏེ་དུས་ཐུང་ཛ་དྲག་ངང་དབྱིན་ཡིག་དང་། ཉི་ཧོང་། ཧྥི་རན་སི། འཇར་མན། ཨི་ཀྲ་ལི་བཅས་སྐད་ཡིག་གྲགས་ཆེ་བ་ལྔའི་ནང་དུས་གཅིག་ཏུ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་དེབ་འདི་སྒྱུར་བ་བོ་བསྟན་འཛིན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕྱག་དེབ་འདི་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་གསུངས། ད་ལྟའི་ཆར་དཔེ་དེབ་འདི་ཉིད་སྐད་ཡིག་མི་འདྲ་བ་སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་ཡས་མས་སུ་བསྒྱུར་ཡོད་པར་བཤད། དེར་མ་ཟད་ཨ་མི་རི་ཀའི་ཧོ་ལི་ཝུགྲ་ (Hollywood) གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་ནས་ཀྱང་མཛད་དེབ་འདིས་ཡིད་དབང་འཕྲོག་སྟེ། འདི་ཉིད་དང་བོད་ནང་ལོ་བདུན་ཞེས་པའི་དེབ་གཉིས་གཞི་མར་བྱས་པའི་སྟེང་ནས་༸རྒྱལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་གློག་བརྙན་སྐུ་མདུན་ (Kundun) ཞེས་པ་ཞིག་དང༌། བོད་ནང་ལོ་བདུན་ (Seven Years in Tibet) ཞེས་པ་ཞིག་བཅས་ཁག་གཉིས་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་ཡོད། དེའི་རྗེས་སུ་ཡང་བསྐྱར་སངས་རྒྱས་ཆུང་ཆུང་ (Little Buddha) ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་སྐད་གྲགས་ཅན་གཞན་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པ་དེ་མཛད་རྣམ་འདིའི་རླབས་ཤུགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ནའང་མི་འགྲིག་པ་མེད། དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་༸རྒྱལ་བའི་མཚན་སྙན་དེ་བས་བླ་ནས་བླར་འཕེལ་བ་བྱུང་ཞིང་། དེར་བརྟེན་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐད་དེབ་འདིའི་སྒུལ་ཤུགས་འདྲ་བ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་མེད་པར་བཤད་དོ།། གསུམ་པ། བཀླགས་ཚོར། ཕྱག་དཔེ་འདིར་སྤྱིར་ཚན་པ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་ང་རང་ལ་བག་ཆགས་ཆེས་ཟབ་ཤོས་ནི་༧ གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ན་ཆུང་ངུའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་གྱི་ཚན་པ་དེ་དག་ཡིན། དེ་ནི་བཙན་འཛུལ་གྱི་རླུང་འཚུབ་མ་ལངས་གོང་གི་དུས་ཚོད་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེར་པད་དཀར་འཆང་བ་དང་སེང་གེའི་ཁྲི་ཞེས་པའི་རྣམ་ཐར་གྱི་ཚན་པ་གཉིས་ཡོད། སེང་གེའི་ཁྲིར་ཞེས་པའི་ཚན་པ་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ལ་སོན་པའི་ལོ་དེར་ཁོང་དང་མཉམ་དུ་འཚར་བའི་སྐུའི་གཅེན་པོ་བློ་བཟང་བསམ་གཏན་ལགས་སྒེར་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་ལ་བཏང་བ་དང་། དེས་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ལས་སོན་མེད་པའི་བྱིས་པ་ཆུང་ཆུང་དེས་རྩེད་རོགས་འདང་ཆེན་ཞིག་བརླག་ཅིང་ཐུགས་སེམས་སྐྱོ་བོ་བྱུང་བར་བྲིས་ཡོད། སྐབས་དེར་༧གོང་ས་མཆོག་དང་ནང་མིའིི་བར་འབྲེལ་བ་མཐུད་མཁན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་གཅིག་ཡོད་པ་ནི་བློ་བཟང་བསམ་གཏན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། སློབ་གྲྭར་སོང་རྗེས་ཟླ་རེའི་ནང་ཁོང་དང་ཚར་གཅིག་མ་གཏོགས་ཐུག་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ། དེ་བཞིན་ཁོང་ཕྱིར་སློབ་གྲྭར་ལོག་སྐབས་༧གོང་ས་མཆོག་ཐུགས་སྐྱོ་སྐྱོའི་ངང་ཁོ་གཟིགས་ལམ་ལས་མ་ཡལ་བར་སྒེའུ་ཁུང་བརྒྱུད་སྤྱན་སྐྱེལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ། ཡང་སྐབས་སྐབས་སུ་རྒྱལ་ཡུམ་ལགས་དང་གཅེན་མོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་མདོའི་གོ་རེ་དང་ཁ་ལག་རིགས་འདྲ་མིན་བཟོས་ནས་ཁོང་ལ་ལྟ་བར་ཕེབས་ཀྱིན་པར་རེ་སྒུག་བྱས་ནས་སྡོད་པ་སོགས་ཀྱི་མཛད་རྣམ་དེས་ཁོ་བོའི་བྱིས་དུས་ཀྱི་ལོ་ཟླ་དག་དྲན་པར་བྱས། ཁོ་བོ་ཆུང་དུས་དགོན་པར་དཔེ་ཆ་བློ་འཛིན་བྱེད་སྐབས་སྐབས་སྐབས་སུ་ དོན་དག་ཙག་ཙིག་ཆེད་ རྒན་ལགས་ཀྱིས་་ནང་དུ་མངགས་རྒྱུར་རེ་སྒུག་བྱས་པ་དང་། ཡང་ལན་རེར་ཁྱིམ་མི་རེ་དགོན་པར་ལྟ་བར་ཡོང་སྐབས་རྗེས་བསྙེགས་ནས་ནང་དུ་འགྲོ་འདོད་དེ་ཐག་རིང་བར་མིག་སྐྱེལ་བྱས་མཐར་སེམས་པ་སྟོང་བར་ཕྱིར་ལོག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་དྲན་དུ་བཅུག ཡང་སྐུ་ན་གཞོན་པའི་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་མཚམས་སུ་བཞུགས་སྐབས་ཤིག་ལ་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་གཟུངས་སྔགས་བགྲང་བཞིན་བཞུགས་ཡོད་པའི་སྐབས། པོ་ཏཱ་ལའི་ཞོལ་གྱི་ལྷ་སའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་རྩྭ་ས་རྣམས་ནས་ཕྲུ་གུ་ཚོའི་གཞས་གཏོང་གིན་ཚུར་ཡོང་གིན་པ་གསན་སྐབས་དང་། ཡང་སྨོན་ལམ་སྐབས་སྒེའུ་ཡོལ་གསེབ་ནས་ལྐོག་ལྟའི་ངང་གྲྭ་ཆུང་འཚུབ་པོ་རྣམས་རྩེད་མོར་གཡེང་བའི་རྣམ་པ་གཟིགས་སྐབས་ཁོང་ལའང་ཁོ་ཚོ་ནང་བཞིན་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་དང་། ཡང་ཕྲུ་གུ་དེ་ཚོ་དང་ཕར་ཚུར་གནས་བབ་བརྗེ་བསྒྱུར་བྱེད་ཐུབ་ཡག་ཡོད་ནའང་སྙམ་པ་དེས་ཁོ་བོ་ཆུང་དུས་དགོན་པར་སྡོད་སྐབས། དགོང་ཁར་ཕྱུགས་རྫི་ཚོས་དགོན་པའི་མདུན་རིའི་ངོས་ཐལ་རྡུལ་ལང་ལོང་ཁྲོད་གླུ་སྐད་སང་སང་ངང་ལུག་ཁྱུ་ཁྱིམ་དུ་འདེད་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་དེ་དྲན་ཞིང་། དེ་དུས་ངའང་ཁོ་ཚོ་དང་འདྲ་བར་ནང་དུ་ལོག་རྒྱུ་ཡོད་ནའང་སྙམ་དུ་དྲན་མྱོང་བ་དེ་ལ་ཕྱིར་དྲན་ཐེབས་སུ་བཅུག ཡང་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ན་གཞོན་དུས་ཆུ་ལ་ཟགས་ནས་དྲན་པ་འཐོར་བ་དང་། རྩེད་མོའི་ཁྲོད་ཁོང་གིས་བློ་བཟང་བསམ་གཏན་ལ་རྨ་ཁ་བཟོས་པ། སྐུ་གོང་མའི་ཆིབས་འཁོར་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཏེ་ཉིན་ཞིག་མི་གཞན་མེད་སར་དེ་བསྐོར་བར་སྟབས་མ་ལེགས་པར་ཆིབས་འཁོར་གྱི་མེ་ལོང་བཅག་པར་གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་པའི་ཆེད་བཟོས་བཅོས་བྱས་ཏེ་སྐྲག་སྣང་ངང་བཞག་པ་སོགས་ཀློག་སྐབས་ཁོ་བོ་དང་ན་མཉམ་གྲྭ་ཕྲུག་ཚོའི་ཆུང་དུས་ཀྱི་འཚུབ་ཆ་ཁག་དྲན་དུ་བཅུག་སྟེ། ཆུང་དུས་སུ་བོང་བུར་ཞོན་ཏེ་བོང་རྒྱུགས་འགྲན་བསྡུར་བྱས་མཐར་ཨོང་ཤར་རྨ་བཟོས་པ། དགོན་པའི་རྒྱབ་རིའི་བྲག་ཕུག་ཏུ་སྐྱུང་ཀ་བཟུང་བ། བྱིའུ་ཚང་བསློགས་པ། གཙང་པ་ཁ་རལ་གྱི་རྐུབ་ནང་རྩྭའི་སྦུ་གུ་བཅུག་སྟེ་ཕུ་བརྒྱབས་པ། ཁྱིའི་རྔ་མར་རས་བསྡམས་དེ་ས་སྣུམ་བླུགས་ནས་མེ་སྒྲོན་པ་སོགས་ཆུང་དུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འཚུབ་པོ་དེ་དག་དྲན་སོས་སུ་བཅུག ཡང་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་རབ་བྱུང་སྒྲུབ་རྒྱུར་ཉེ་སྟབས་ཕག་ཤ་དང་སྒོ་ང་སོགས་བཞེས་མི་ཆོག་སྟབས། སྐབས་གཞན་ཞིག་ཏུ་རྒྱལ་ཡབ་ལགས་ཀྱིས་ཕག་ཤ་ཞིག་ཚེག་སྒྲ་དང་བཅས་ཏེ་བཞེས་བཞིན་ཡོད་པའི་སྐབས། ཁྱི་ཕྲུག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་དང་འདྲ་བར་ཁོང་གི་འགྲམ་དུ་བསྡད་དེ་ཏོག་ཙམ་གནང་རོགས་བྱས་ན་བསམ་པའི་རེ་བས་ཁོང་ལ་བལྟས་ཏེ་བསྡད་པས་ཁོང་ནས་ཏོག་ཙམ་གནང་སོང་བས་ཧ་ཅང་ཞིམ་པོ་བྱུང༌ཞེས་ཆུང་དུས་ལ་ཕྱིར་དྲན་བྱས་འདུག དེར་མ་ཟད་ ༧གོང་ས་མཆོག་པེ་ཅིན་དུ་བཞུགས་སྐབས་ཁོང་ལ་མར་ཁེ་སིའི་རིང་ལུགས་དང་རྒྱ་ནག་གི་གསར་བརྗེའི་སྐོར་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་མཁན་དུ་རྒྱ་ཁ་ཆེ་ཞིག་བསྐོས་ཡོད་པ་དེས་རྟག་ཏུ་ཕག་ཤ་ཟ་མྱོང་ངམ་ཞེས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་དྲིས་ཏེ་སྙད་རྐོ་གི་ཡོད་ཅེས་གསལ། ཕག་ཤ་ཟ་བར་དགའ་བའི་ཁོ་བོས་ཀྱང་༧གོང་ས་མཆོག་དང་འགྲོས་མཚུངས་པའི་ཆུང་དུས་ཀྱི་ལོ་ཟླ་ཞིག་བརྒྱུད་མྱོང་སྟབས། རྣམ་ཐར་གྱི་ཚན་པ་འདི་དག་ཀློག་སྐབས་མཚམས་རེར་ངུ་བྲོ་ཞིང་ལན་རེར་དགོད་ཤོར་ཏེ་གཅིག་བུས་མཚམས་རེར་མིག་ཆུ་དང་ལན་རེར་ཧབ་ཆ་ཐག་གེར་སྐུ་ན་གཞོན་དུས་ཀྱི་༧གོང་ས་མཆོག་ང་ཚོ་དང་འདྲ་བའི་མི་ཕལ་བ་ཞིག་ཏུ་མཇལ་ཞིང་། དེས་༧གོང་ས་མཆོག་དང་ཧ་ཅང་བློ་ཐག་ཉེ་བའི་ཚོར་བ་ཞིག་བསྐྲུན། དམ་དྲག་ཆེ་བའི་སློབ་སྦྱོང་གི་བརྒྱུད་རིམ་དེས་སྐུ་ན་ཕྲ་བའི་༧གོང་ས་མཆོག་ནི་པོ་ཏཱ་ལའི་བཙོན་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིང་། དེས་ཁོ་བོ་གྲྭ་ཕྲུག་སྐབས་མཚམས་རེར་ཤག་གི་རྒན་ལ་གཡོལ་ཆེད་གསང་སྤྱོད་དུ་ལན་མང་འཛུལ་བ་དང་། འཛུལ་གྲངས་རེར་ཡུན་རིང་བསྡད་པའི་རྣམ་པ་དེ་དྲན་ཞིང་། དགོང་མའི་ཉལ་ཁང་དུ་སླེབས་སྐབས་ནི་བདེ་སྐྱིད་ཆེ་ཤོས་སུ་ཚོར་བའི་རྣམ་པ་དེ་དྲན་སོས་སུ་བཅུག མདོར་ན་མཛད་རྣམ་འདི་བཀླགས་པ་ལས་སྔོན་མའི་བོད་ཀྱི་སྐྱེས་ཆེན་དག་ལའང་དོན་བརྗོད་ཞིབ་ཅིང་།…
དེ་ལས་མང་བ་། “ཕལ་བའི་མིག་གིས་མཇལ་བའི་༧གོང་ས་མཆོག (བཙན་བྱོལ་ནང་གི་རང་དབང་གི་བཀླགས་ཐོ།)” »
རྩོམ་ཡིག་གི་ཡོང་ཁུངས། བོད་ཀྱི་དུས་བབ། བླ་གཡུ། ཟླ་གྲངས་འདི་དག་གི་ཡུན་ལ། ངའི་མལ་གྱི་རྨི་ལམ་དུ་དཔེ་ཀློག་གི་བརྡབ་གསིག་ཡང་ཡང་བཏང་ཡོང་། དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་ཡོད་སྲིད་ནའང་། དཔེ་ཀློག་ལ་བློ་ཤོར་ཞིང་དེས་བསླུ་བྲིད་ཐེབས་ཏེ་སེམས་པ་བླང་བླང་པོར་བྱས་པ་དེ་འདྲ་ཡེ་ནས་ཡིན་མི་སྲིད། ཅིག་བྱས་ན་ཆུང་ངུ་ནས་མ་བསྐུལ་དང་བླངས་ཀྱིས་རང་གི་ཕྲག་པར་བཀལ་བའི་འགན་འཁུར་བཅོས་མའི་རིགས་དེས་འཇིགས་ཟིལ་དང་དཔུང་ཤེད་དེ་ལ་ཐུག་མདོག་ཁ། ཉིན་ཞག་ཕྲུགས་གཅིག་གི་ཞོགས་པ་རེ་རེར་ཁ་པར་གྱི་ཅུང་སྒྲས་བསྐུལ་ཏེ་མལ་ལས་སད་ཡོང་དུས། ཐོག་མར་ངའི་མིག་ལམ་དུ་རབ་རིབ་ངང་བརྒྱུད་ཡོང་བ་ནི་སྒེའུ་ཁུང་ཟུར་གྱི་མདུན་གློག་དང་། མདུན་གློག་འཁྲིས་སུ་གཅར་དུ་བཀྲམས་པའི་བཀླགས་འཕྲོར་ལུས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་དག་རེད། མིའི་གྲལ་དུ་ཀུ་རེ་ལབ་ནས་འོས་མེད་དུ་བཟོས་པ་ལྟ་བུའི་རང་གི་རྣམ་རིག་ཇེ་གསལ་དུ་གྱུར་པ་ན། ད་གདོད་རྨི་ལམ་གྱི་མངོན་གྱུར་དེ་དག་ལ་སླར་ཡང་བདེན་པའི་ངོ་རིས་འཕྲོད་དེ། དར་ཅིག་ལ་སྨྲེང་ཤུར་ཤུར་ངང་དཔེ་དེབ་དེ་དག་ལ་ཁ་གཏད་དེ་ཅེ་རེར་ལྟ་ཞིང་། མིག་ལྕིབས་འགུལ་བའི་རང་དབང་ཡང་མི་སྟེར།…