སྐྱིད་བྱམས་བསྟན་འཛིན་དགའ་བ།
མི་རིགས་ཤིག་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱ་འདོད་ན་མི་རིགས་དེའི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་རྩ་གཏོར་དུ་བཏང་སྟེ་མེ་སྟག་རིམ་མཆེད་བཞིན་དུ་དབང་སྒྱུར་བྱ་དགོས་པ་ནི་དམག་དོན་མཁས་པས་ཉམས་མྱོང་དངོས་ལ་ཕྱོགས་སྡོམ་ཡང་དག་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་ཞིག་རེད་ལ། དོན་དངོས་ཐོག་ནས་ཀྱང་དམག་དོོན་ཐབས་བྱུས་འདི་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ་ལས་དོན་ལག་བསྟར་བྱས་པས་གྲུབ་འབྲས་ཀྱང་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་བྱུང་ཡོད་པ་ནི་དཔེ་མཚོན་གཅིག་གི་ཐོག་ནས་གསལ་བཤད་བྱས་ན་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་གི་དཔེ་དང་བལ་པོས་སེ་འུ་མ་ཟོས་ཀྱང་ཁ་དོག་ཉིད་ལས་བྲོ་བ་ཤེས་ངེས་པ་ཞིག་རེད།
དེ་ཡང་ལོ་རབས་བཞི་བཅུ་པའི་ནང་གོ་གུང་དམག་འཁྲུག་ཡོངས་སུ་མཇུག་བསྒྲིལ་རྗེས་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་རྒྱ་ནག་ཡོངས་རྫོགས་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པ་དང་དུས་མཚུངས་སུ་བོད་སོགས་ལའང་དམག་དོན་ཐབས་བྱུས་འདི་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པ་དེས་ད་གཟོད་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དུ་མ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གྲངས་མང་མི་རིགས་ནང་སིམ་ཡལ་དུ་གྱུར་ཏེ་མི་རིགས་རྩ་གཏོང་དུ་གྱུར ་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དཔེ་མཚོན་འདིས་ང་ཚོར་ཅི་ཞིག་གི་གོ་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། གྲངས་མང་མི་རིགས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་སོགས་གང་ཐད་ནས་རང་དབང་ཇི་ཙམ་ཡོད་རུང་གྲངས་མང་མི་རིགས་དེའི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱི་བཀོལ་སྤྱད་ཀྱི་ཁྱབ་རྒྱ་དང་། ཐོན་གསར་མྱུར་སྤྱོད་སོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དེ་ས་རྡོ་ལྟར་མཁྲེགས་རུང་མི་རིང་བར་སྣུམ་ཟད་ཀྱི་མར་མེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གོ་བརྡ་མཛུབ་བཙུགས་སུ་སྤྲད་ཡོད་པ་དེ་རེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་དེ་བས་ཀྱང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་གསོན་གནས་ཐུབ་དཀའ་སྟེ་དབང་སྒྱུར་གྱི་དམིགས་ཡུལ་དེ་རྒྱ་ནག་ཧན་མི་རིགས་ཁོ་ནའི་ཁེ་ཕན་གྱི་སླད་དུ་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ།
གནས་ལུགས་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་སམ་ཞེས་པ་འདི་ནི་རྒྱའི་དབང་སྒྱུར་འོག་གནས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཡོངས་ལ་གཅིག་མཚུངས་སུ་བཀོད་ཆོག་པའི་དྲི་གཞི་ཞིག་རེད་ལ་ང་ཚོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྟངས་འདིས་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ལ་ཚུར་བཏོན་པའི་དྲི་བ་ཉག་གཅིག་ཀྱང་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་ན་ད་ལྟ་ང་ཚོ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྟངས་འདིས་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་པའི་སེམས་དོན་ཕྱིར་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་འདུག་གམ། ཅི་ཞིག་གི་སླད་དུ་ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་མི་མང་གི་མདུན་སར་སྡུག་སྐད་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་དམ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཐོན་པ་ཙམ་གྱི་རེད། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་སྡུག་སྐད་བརྒྱབ་པ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་བཏང་ཚེ་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་དུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་རེད་དམ། རྒྱ་གཞུང་གིས་སྲིད་བྱུས་ཇེ་བཟུང་དུ་བཏང་བ་ཙམ་གྱིས་ང་ཚོའི་འདོད་དོན་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་རེད་དམ།
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིན་ན་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞིག་གིས་རྐྱེན་པས་ནམ་རྒྱུན་ང་ཚོ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་རང་རང་གི་ས་ནས་དགུན་གྱི་ཁུ་བྱུག་བཞིན་དུ་ཁུ་སིམ་མེར་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བསླུ་བྲིད་འོག་ཏུ་མགོ་འཁོར་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་དམ། ཡ་མཚན་པའི་འདུ་ཤེས་འཛིན་ཚུལ་དེས་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་མིན་ལ་སོམ་ཉི་སྐྱེ་རུ་འཇུག་གི་མི་འདུག་གམ། ང་ཚོས་མཚམས་རེ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་མི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་དོན་དེ་རང་གཞན་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་ལས་གྲོལ་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་ནི་མདང་སྐྱེས་བྱིས་པས་ཀྱང་ལན་འདེབས་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དེ་ལྟ་ནའང་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་མ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་དུ་རང་གཞན་ཚང་མ་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་ལས་གྲོལ་ཐུབ་བམ། གྲངས་མང་མི་རིགས་ཤིག་གི་དབང་སྒྱུར་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དེའི་ཚེ་སྲོག་གི་རུས་རྐང་ལ་ཐུག་པའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་མི་རིང་བར་ཉམས་ཆག་ཏུ་འགྲོ་ངེས་པ་ནི་དཔེར་ན་ཆར་ཞོད་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་སུ་ས་སྟོང་ན་འཁྱིལ་བའི་རྫིང་བུ་ཆུང་ངུ་དག་ཧོབ་སྒྲ་དང་བཅས་རྒྱ་མཚོར་དེད་པ་བཞིན་རེད་ལ་གོང་དུ་དྲངས་པའི་དཔེ་མཚོན་དེས་ཀྱང་མཚོན་ཐུབ།
དཔེ་དོན་འདི་ཚོའི་ཐོག་ནས་སྡོམ་ཚིག་གཅིག་འགོད་ཐུབ་པ་ནི་གྲངས་མང་མི་རིགས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཤིག་རང་དབང་ངང་བདེ་གནས་ཐུབ་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་གལ་ཏེ་གྲངས་མང་མི་རིགས་དེ་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་ཞིག་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཤ་སྟག་གཅིག་ཡིན་ན་ལས་གཞན་ཆུ་དཀྲོགས་ནས་མར་ལ་རེ་སྒུག་བྱས་པ་དང་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་བཞིིན་ར ེད། དེ་བས་ན་ང་ཚོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཤུགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་འདི་དག་གིས་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་དེ་དགོས་པར་སྟོན་གྱི་འདུག་གམ། གལ་ཏེ་ང་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན་ང་ཚོའི་ཐོག་ཏུ་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུར་ཡོད་ཕྱིན་ཆད་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པ་ལས་སྐབས་རེ་ཁུ་བྱུག་གི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་བ་དང་མཚམས་རེ་འབྲུག་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གནམ་ས་འགེངས་ཚུལ་དེ་མིན་པར་དུས་ཚོད་ཀྱི་ཚག་སྒྲ་ལྟར་ཞི་བའི་འཐབ་རྒོལ་བྱ་སེམས་ཀྱི་མདུན་པ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་དགོས་ལ།
ཧྲོད་རན་ཞེས་པའི་སྦྲུལ་ལྟར་མགོ་ལ་རྒྱུག་པ་གཞུས་ན་མཇུག་མ་སྐྱོབ་ཏུ་ཡོང་བ་དང་། མཇུག་མར་རྒྱུག་པ་གཞུས་ན་མགོ་བོ་སྐྱོབ་ཏུ་ཡོང་ལ། སྐེད་པར་རྒྱུག་པ་གཞུས་ན་མགོ་མཇུག་གཉིས་ཀ་སྐྱོབ་ཏུ་ཡོང་བ་དེ་སྦྲུལ་དེའི་ཁྱད་རྣམ་འབྱེད་ཆོས་ཤིག་ཏུ་སྣང་བ་ལྟར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཅིག་ལ་དྲག་གནོན་བྱེད་དུས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དེས་འབོད་སྒྲ་སྒྲོག་ཐུབ་དགོས་ལ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དེར་དྲག་གནོན་བྱེད་དུས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚུར་ཕྱོགས་དེས་འབོད་སྒྲ་སྒྲོག་ཐུབ་དགོས་ཤིང་། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཅིག་གིས་ཡར་ལངས་བྱེད་དུས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དེས་ཀྱང་ཡར་ལངས་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དགྲ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་མི་ཐུབ་པར་རང་རང་གཅིག་པུའི་ས་ནས་ལས་འགུལ་ཇི་ཙམ་སྤེལ་ཀྱང་དེས་ནམ་ཡང་གནད་དོན་གཙང་སེལ་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་འབེན་དངོས་ལ་ཕོག་མི་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། རང་ཕྱོགས་ལ་མུ་གེའི་སྒང་ལ་ཟླ་ལྷག་གི་དཔེ་ལྟར་དྲག་གནོན་གྱི་ཆག་སྒོ་ཡང་ཡོང་ངེས་པ་ཞིག་རེད།
དེ་བས་ན་རང་གི་མི་མང་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་བདེ་སྡུག་སླད་ཞི་བའི་འཐབ་རྒོལ་བྱ་སེམས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ཚེ་རུ་ངར་དང་ཚོར་ཤུགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་མ་སོང་བར་དགྲ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་མྱོང་རྒྱུས་ཆ་ཚང་ཐུབ་པའི་ཐོག་ནས་ཐབས་བྱུས་གནད་ལ་འཁེལ་བ་གདེང་དགོས་པ་ནི་གནས་སྐབས་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མཐར་ཐུག་གི་རྒྱལ་ཁ་ལེན་རྒྱུའི་རྩི ག་རྨང་ལྟ་བུ་དེ་རེད་ལ་འཛམ་གླིང་ནང་དམག་དོན་ཐོག་གྲགས་ཆེ་ཤོས་དུ་བརྩི་བའི་སུན་ཙེའི་དམག་དོན་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཡང་དེ་ལས་མ་འདས་པ་ཞིག་རེད། དེ་བས་ན་ཐབས་བྱུས་འདི་བློ་ངོར་ཆུད་པའི་མི་སྣ་ཞིག་གིས་ད་གཟོད་རང་ཉིད་གཅིག་པུས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕ་བོང་ཞིག་འདེགས་མི་ཐུབ་པ་ཇི་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་སྐབས་རེ་ཡར་ལངས་རེ་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་སྟག་གི་མདུན་སར་ཙི་ཙིས་མཆེ་བ་ངོམ་སྟོན་བྱས་པ་ཙམ་ལས་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཏུའང་མཐོང་ངེས་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་བས་ན་ང་ཚོ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན་ཧྲོད་རན་ཞེས་པའི་སྦྲུལ་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་ལས་གཅིག་གི་ཚེ་སྲོག་མེ་རུ་སྒྲོན་དུས་གཅིག་གི་རྒྱང་རིང་ནས་ཁུ་སིམ་མེར་གཏན་ནས་སྒུག་སྡོད་བྱེད་མི་ཉན།
བྱ་སྤྱོད་དེ་དང་སྣང་ཚུལ་དེས་དུས་ནམ་ཡང་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་བ་མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱུན་གནས་དང་སྲ་བརྟན་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ནུས་ཐོན་ངེས་པ་ཞིག་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེ་བས་ན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཁ་ཆད་བྱས་པ་ལྟར་ཉིན་བརྒྱ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཡར་ལངས་བྱ་ཐུབ་པའི་དུས་ཚོད་དེ་ནི་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཉིན་མོ་དེ་རེད་ལ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་གི་དབང་སྒྱུར་ལས་མཐར་བྱེད་ཀྱི་མཇུག་མཐའི་ཉིན་མོ་དེ་ཡང་རེད། དེ་བས་ན་གནད་དོན་འདིའི་འགག་རྩ་ཐུག་ས་ནི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཡོངས་ལ་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་མིན་དེར་ཐུག་ཡོད་པ་ལས་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་དབང་ཉི་ཚེ་བ་ཞིག་དགོས་མིན་དེར་ཐུག་མེད་པ་ནི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོས་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྟངས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དེའི་ཐོག་ནས་བདེན་དཔང་ར་སྤྲོད་བྱས་འདུག། དེ་བས་ན་ངས་བོད་དང་ཡུ་གུར། ནང་སོག་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཚོར་དོན་དངོས་ཀྱི་རང་དབང་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་དམ་ཞེས་པའི་དྲི་བ་འདི་འདོན་བཞིན་ཡོད།།