ཀུན་ཕན་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ་ལ་འདྲི་རྩད་བྱས་ནས་ཤེས་གསལ་ལ། སང་ཉིན་དགོང་མོ་སྟེ། ཟླ་༡༠ ཚེས་༢༤ ཉིན་གྱི་དགོང་མོའི་ཀུན་ཕན་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་འདྲེ་སྒྲུང་གི་བྱེད་སྒོ་དེ་ཐད་ཀར་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་རྒྱང་སྲིང་ཞུ་འཆར་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་ཁང་ལ་དངོས་སུ་ཕེབས་མཁན་དང་དྲ་ཐོག་ནས་ཕེབས་མཁན་གཉིས་ཀས་བྱ་དགའ་འབུལ་རྒྱུའི་སྒྲུང་ཨང་རིམ་གསུམ་འོས་འདེམས་བྱས་ཆོག་ཟེར། ཚོགས་ཁང་ལ་དངོས་སུ་ཕེབས་ན་འདྲེ་སྒྲུང་ཉན་ཞོར་དུ་བོད་ཆང་འཐུང་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སིལ་ཟས་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་འབུལ་རྒྱུ་ཡོད་ཟེར། དྲ་རྒྱའི་སྦྲེལ་ཐག་ནི། http://trace.org/events/tibetan-ghost-stories རྒྱང་སྲིང་ཞུ་བའི་དུས་ཚོད་ནི། ཨ་རི། སྤྱི་ཟླ་༡༠ ཚེས་༢༤། ཨ་རིའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་…

དེ་ལས་མང་བ་། “ཀུན་ཕན་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་འདྲེ་སྒྲུང་གི་བྱེད་སྒོ” »

ལྷ་སའི་སྦྲག་ཐམ། བོད་ཀྱི་སྦྲག་རྟགས་དང་ཡིག་འབྲེལ་གྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཞིག ལྷ་སའི་སྦྲག་ཐམ་་ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་འདི་ཟླ་ ༡༡ པའི་ཚེས་ ༡༡ ། གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚང་མ་ཡོང་ཆོག དེའི་ནང་ལ་དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་སྟོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་སྦྲག་ཐམ་དང་། ཡིག་སྐོགས། འཕྲིན་ཡིག་བཅས་འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་རྒྱུ་རེད། འགྲེམས་སྟོན་འདིའི་ཐོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་སྦྲག་རྟགས་དང་ཡིག་སྐོགས་སྣ་ཚོགས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་སུ། སྦྲག་རྟགས་དང་ཡིག་སྐོགས་དཀོན་པོ་དང་རྫུན་བཟོ་ལ་ཡང་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ། ཉིན་དང་པོའི་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་སྐབས་ལ།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ཀུན་ཕན་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་ལ་རྩེ་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་བོད་ཀྱི་སྦྲག་རྟགས་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་གསལ་བསྒྲགས།” »

གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གི་ཟུངས་ཤུགས་དང་གསོན་སྟོབས། ༢༠༠༩ལོའི་ཟླ་༡༠ཚེས་༢༣ནས་༢༤བར། མིང་དུ་གྲགས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་བ་མཁས་དབང་ཇོ་ཤེ་ཝ་ཧྥི་ཤི་མན་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཆེད་ལས་མཁས་པ་སློབ་དཔོན་ཨེ་ལིའོ་ཋི་སི་ཕེར་ལིང་དང་མཉམ་དུ་བགྲོ་གླེང་གནང་རྒྱུ་རེད། སྤྱིར་བཏང་བཤད་ན་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྤྱོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་དེ་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་དགོས་པར་མཐོང་གི་ཡོད། ཁོང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་དང་སྐད་ཡིག་དེ་སྤྱོད་མཁན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ཚོད་དཔོག་བྱེད་པའི་ལག་ཆ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་འཚོ་ནུས་དང་གསོན་ཤུགས་ལ་རྒྱབ་ སྐྱོར་དང་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་གང་དང་གང་ཡོད་པ། རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པར་འབད་བརྩོན་ བྱེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་ལ་འོས་ཞིང་འཚམས་པའི་བྱེད་ཐབས་གང་དང་གང་ཡིན་ནམ། ད་ཐེངས་ཚོགས་འདུ་འདིས་ རྒྱབ་ལྗོངས་མི་འདྲ་བའི་ཆེད་ལས་མཁས་པ་མང་བོ་གདན་འདྲེན་བྱས་ཏེ། སྐད་ཡིག་གི་འཚོ་བའི་ནུས་པ་དང་ནུས་པ་དེ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཡོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ཐོག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གཙོར་བྱས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་ལ་འདུན་ལམ་ལྡན་པའི་མ་འོངས་པ་ཞིག་ཡོང་ཆེད་བྱེད་ཐབས་ཅི་ཞིག་དགོས་མིན་སོགས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཏེ་གོང་དུ་བཏོན་པའི་དྲི་བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གནང་གི་རེད།…

དེ་ལས་མང་བ་། “ཀུན་ཕན་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྐོར་གྱི་ཚོགས་འདུའི་གསལ་བསྒྲགས།” »

བོད་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་ལ་དབང་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་ལོ་ཚིགས་ལ་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ལ་བཞེད་ལུགས་ཅི་ཡོད་མ་ཤེས། རྒྱའི་མཁས་པ་ལ་བཤད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་འགའ་རེ་ཡོད་སྐད་ཀྱང་དེ་དག་ཀྱང་ངས་རྩད་གཅོད་བྱས་མེད། ངས་ཏུན་ཧོང་གི་ཆེད་མཁས་རྒྱ་མི་མ་ཏེ་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་བརྩམས་པའི་”ཏུན་ཧོང་མོ་ཀོ་ཕུག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག”ཟེར་བའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་ལ་བལྟས་པ་ཡིན། ཞིབ་འཇུག་པ་འདིས་བོད་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་ལོ་ཚིགས་སྐོར་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་རྩོམ་ཞིག་བྲིས་འདུག ཞིབ་འཇུག་པ་འདི་ལྟར་ན་བོད་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱས་པའི་དུས་སྐབས་ནི་སྤྱི་ལོ་་༧༧༧ ལོ་ནས་ ༨༤༨ བར་ཡིན་པར་འདོད། སྤྱི་ལོ་༧༦༣ ལོར་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བློན་པོ་སྟག་སྒྲ་ཀླུ་གོང་གིས་བོད་དམག་ཁྲིད་ནས་སྐབས་དེའི་རྒྱ་ནག་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ཁྲང་ཨན་ལ་དཔུང་འཇུག་བྱས་ནས་ཁྲང་ཨན་ཕབ་ནས་ཉིན་བཅོ་ལྔར་བདག་བཟུང་བྱས་རྗེས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད། སྟག་སྒྲ་ཀླུ་གོང་བྱས་རྗེས་དེ་གཟེངས་བསྟོད་བྱེད་ཆེད་པོ་ཏ་ལའི་ཞོལ་ན་དེང་སང་ཡང་ཡོད་པའི་རྡོ་རིང་སྟེ། ངག་རྒྱུན་དུ་ཞོལ་རྡོ་རིང་ཞེར་བ་དེ་བཙུགས་ནས་སྟག་སྒྲ་ཀླུ་གོང་གི་བྱས་རྗེས་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟག་སྒྲའི་མི་རྒྱུད་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཅི་གནང་སོགས་བཀོད་ཡོད། མ་ཏེས་བཤད་པ་ལྟར་ན། བོད་དམག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་ཁྲང་ཨན་བླངས་ནས་བཏང་སྟེ་ཕྱིར་ལོག་པའི་ལམ་དུ་རྒྱའི་ཡུལ་གྲུ་མང་པོ་ཕབ་ནས་བོད་འོག་ཏུ་བཅུག ཏུན་ཧོང་ཡང་དེའི་གྲས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་ལ།…

དེ་ལས་མང་བ་། “བོད་ཀྱིས་ཏུན་ཧོང་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་ལོ་ཚིགས།” »

དྲུག་གཅིག་བྱིས་པའི་དུས་ཆེན་ནི་བོད་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་རང་གིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བྱིས་པའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་བོད་འདི་རྒྱ་འོག་ལ་ཤོར་ནས་བཟུང་། བྱིས་པའི་དུས་ཆེན་འདི་བཏང་བཏང་ནས་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ལ་་དུས་ཆེན་འདི་ནི་རང་གི་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་ཅི་ཡང་མེད། རྒྱ་ཕྲུག་རྣམས་དང་འདྲ་བར་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱང་དུས་ཆེན་འདི་ལ་དགའ་འུར་ཆེན་པོ་ལངས། འདས་པའི་དུས་རབས་ཕྱེད་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གཞུང་གིས་བོད་ལ་རྩུབ་སྤྱོད་ཇི་འདྲ་སྤེལ་ན་ཡང་། བོད་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཆེན་འདི་ལ་དགའ་སྣང་བྱེད་པ་ལ་ཅི་ཡང་གནོད་ཐུབ་མེད། ན་ནིང་དང་དོ་ཙིག་ནི་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་ཕོག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཏང་བའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཡིན། ད་ལོ་བླ་བྲང་ལ་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་མས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས་པ་ནི་དེའི་མངོན་རྟགས་གསལ་པོ་ཞིག་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་འདིས་ཀྱང་བོད་ཕྲུག་རྣམས་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་དུས་ཆེན་འདིའི་དགའ་སྣང་འཇོམས་ཐུབ་མེད་པ་འདྲ། ཡིན་ན་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ན་ནིང་དོ་ཙིག་བོད་པ་མི་རྒན་རྣམས་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་ལ་གཏན་ནས་མི་དགའ་བ་ལྟར། བོད་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱི་འདུ་འཛོམས་ལ་ཡང་ཞེད་དེ་ད་ལོ་བོད་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ཆེན་འདི་བཏང་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་ཁྱབ་ཅིག་བཏང་འདུག་ཚུལ་གྱི་ཁྲོམ་གཏམ་ཞིག་ངས་ཉིན་བཅུ་ཙམ་གྱི་སྔོན་ལ་གོ་སོང་། དེ་རིང་དྲུག་གཅིག་བྱིས་པའི་དུས་ཆེན་རེད། དྲ་གྲོགས་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཕྲུག་རྣམས་དེ་རིང་འདུ་འཛོམས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་ཅང་གོའམ།

དྲ་གྲོགས་ལྷན་རྒྱས། http://www.columbia.edu/cgi-bin/cul/resolve?clio6981643 ཀོ་ལུམ་སྦི་ཡ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་དྲ་ཚིགས་འདིའི་ནང་ན་དེ་སྔ་ཁུ་ནུ་མཐར་ཕྱིན་སྦ་སྦུ་ཞེས་པས་རྒྱ་གར་ཀ་ལོན་སྦུག་ལ་བཏོན་པའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོའི་གསར་འགྱུར་གསལ་པའི་མེ་ལོང་ཞེས་པའི་བོད་ཡིག་གི་ཚགས་པར་་དེ་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༣ ལོ་ནས་ ༡༩༦༡ བར་གྱི་ཚགས་པར་འདོན་ཐེངས་མང་ཆེ་པར་བཤུས་བརྒྱབ་པ་ཀློག་རྒྱུ་འདུག འདི་ནི་དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་ཉི་ཤུ་དྲུག་ཅུའི་བར་གྱི་སྟོད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་ཆོས་་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་སྒེའུ་ཁུངས་ཤིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་ཡིན།

མདའ་ཚན་པ་ལགས། དང་པོ་བོད་ཡིག་གསར་བཅོས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དེའི་གནས་ཚུལ་ཁུངས་ལྡན་རེ་ཐོབ་སོང་། ཡིག་ ཆ་དེའི་བསྡུས་མིང་ལ་”ཟིན་བྲིས་གནད་བསྡུས།” དང་མིང་ཆ་ཚང་ལ་ “མའོ་ཀྲུའུ་ཞིའི་གསུང་རྩོམ་བོད་ཡིག་པར་སྐྲུན་དང་ཡིག་སྒྱུར་བྱ་བའི་མའོ་ཙེ་ ཏུང་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭའི་གྲོས་བསྡུར་ཟིན་བྲིས་གནད་བསྡུས།”ཟེར་ གྱི་འདུག ཡིག་ཆ་འདི་ནི་ ༡༩༦༩ ལོའི་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་ལ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་སྐོར་ཞིག་གིས་གྲོས་གཞིན་བཏོན་པ་དང་། སྐབས་དེར་པེ་ཅིན་ན་ཡོད་པའི་བོད་ཡིག་གི་བྱ་བ་བྱེད་མཁན་སྐོར་ཞིག་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་ཡིག་ཆ་འདི་གཏན་ལ་ཕབ་པ་རེད་ཟེར། ཡིག་ཆ་འདིས་བོད་ཡིག་ལ་ཚིག་ཕྲད་༦༤ཡོད་པ་ལས་༣༥ མི་དགོས་པ་བྱས་པ་རེད་ཟེར། ཡིག་ཆ་ངོ་མ་དེ་ད་བར་དུ་ལག་ལ་མ་ཡོང་ཐལ།…

དེ་ལས་མང་བ་། “མདའ་ལན་༣པ།” »

མདའ་ཚན་པ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱི་ནོར་བུ་དེ་ནི་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་ལ་བོད་ཡིག་གསར་བཅོས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་མིང་ལ་“བོད་ཡིག་གསར་བཅོས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་“ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་ནམ།  དེ་ཡིན་ན་དེ་ནི་སློབ་དེབ་མ་རེད།  རྩ་འཛིན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཞིག་རེད།  དེའི་ནང་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཚིག་ཕྲད་དང་བྱ་ཚིག  རྐྱེན་གྱི་ཡི་གེ་སྐོར་ཞིག་ཁུ་བསྡུ་བྱས་ཡོད།   གཅིག་བྱས་ན་དེ་སློབ་གྲྭ་འགའ་རེ་ནས་སློབ་དེབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཡོད་ཀྱང་སྲིད།  རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆ་འདིའི་སྐོར་པད་མ་འབུམ་ལགས་ཀྱིས་དྲན་ཐོ་རྡོ་རིང་མ་ཟེར་བ་དེའི་ནང་ལ་ཅུང་ཙམ་ཞིབ་མོ་ཞིག་བྲིས་འདུག ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པ་བདེན་པ་རེད།  དེ་ནི་མི་བསམ་བློ་མེད་པ་ཞིག་གིས་བྲིས་པ་ཞིག་མ་རེད།  དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པ་ལྟར་སྟབས་ཇེ་བདེར་བཏང་ནས་མི་དམངས་ཀྱིས་ཤེས་བདེ་ཆེད་བྲིས་པ་ཞིག་རེད།  དེ་ཟིན་བྲིས་རྒྱག་མཁན་ལས་གཅིག་ད་དུང་པེ་ཅིན་ན་འདུག  ལོ་བཅུ་ཙམ་སྔོན་ལ་ངེད་གཉིས་ཐུག་ནས་དེའི་སྐོར་ལ་གླེང་མོལ་ཡང་བྱས་མྱོང་།  ཁོང་གིས་གསུང་གསལ་ལ།  བོད་ཡིག་ཅུང་ཙམ་སྟབས་ཇེ་བདེར་བཏང་ན་མི་སེར་གྱི་ནང་དུ་བོད་ཡིག་བསྟན་པ་དར་བ་ལ་ཕན་ཐོགས་རེ་ཨེ་ཡོང་སྙམ་པ་ཡིན་ཟེར།…

དེ་ལས་མང་བ་། “མདའ་ཚན་པ་ལ་མདའ་ལན་དང་པོ།” »