ཚེ་རིང་གི་བུ།
༥༩ ལོར་བོད་མི་མང་རི་ཡུལ་གཉིས་སུ་གྱེས་མ་ཐག བཙན་གྱིས་བྱོལ་བའི་བོད་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འབོད་སྐུལ་གྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་ཉར་དང་། གཞིས་ལུས་མི་མང་གིས་རྒྱ་དམར་གྱི་རྩེ་གྲི་ཁ་ནས་བསམ་ཡུད་ལས་འདས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱང་མགོ་ཚུགས། འདི་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་གཡོ་འགུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་ནའང་མ་ཆོག་པ་མེད། གཡོ་འགུལ་ཆེ་བའི་ལོ་རབས་དེར། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་འབྲེལ་ཐག་ཞིག་ཀྱང་མེད་སྟབས། ཚལ་བུར་གས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཆེ་ཆུང་འདི་གཉིས་ནི་འཇིག་ཅིང་སྐྲག་པ། རྒུད་ཅིང་ཉམས་པ། འཚོ་གནས་ཀྱི་བདེན་དཔང་མེད་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ཡོད་ནའང་། མའོ་ཙེ་ཏུང་ཤི་བ་རེད། རྨེག་མེད་དུ་སོང་ཚར་ལ་ཉེ་བའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རེ་བ་སླར་ཡང་འབར་མགོ་ཚུགས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ང་ཚོས་གནམ་ས་བླ་འོག་བརྗེ་བ་ལྟ་བུའི་འཕོ་འགྱུར་ཞིག་ལ་སྒུག་ཀྱང་། རྒྱ་བོད་ཀྱི་གནམ་ས་ཏིན་ཞོ་ཕུན་གྱིས་སྒེར་གཅོད་བྱས་པ་ན། ང་ཚོའི་རེ་བ་ཆུ་ལ་བྲིས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུར་གྱུར། བསམ་བློ་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་ལོ་རབས་དེའི་ནང་། ཏིན་གྱི་བསམ་བློ་སྒམ་ཞིང་དཀྱིལ་ཡངས་ཟེར་ནའང་འདྲ། རང་བཙན་མིན་པའི་གྲོས་གཞི་ཞིག་གསར་དུ་བཏོན་པ་དེས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་རང་བཙན་གྱི་ངོ་བོ་དེ་བཞག་ནས་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་ཏུ་ཕྱིན། སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་ལམ་དབུ་མ་ཟེར་བ་འདི་ཡང་དུས་དེར་བྱུང་བ་རེད་ལ། བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་ཟེར་བ་འདི་ཡང་གོ་རིམ་དེའི་ནང་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། གྲོས་གཞི་འདིའི་སྟོབས་ཀྱིས། བོད་ལ་གུ་ཡངས་ཀྱི་བསེར་བུ་ཞིག་ཤོར་བ་བདེན་ཀྱང་། ཕྱི་བཀག་ནང་སྡོམ་གྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་ཙམ་ཡང་ཕྱིན་མེད་ནའང་། བོད་གཞིས་ལུས་མི་མང་གིས་བོད་རྒྱའི་གྲོས་མོལ་འདི་སྙིང་སྟོབས་ཤིག་གིས་བཏེགས་ཏེ་གསར་བརྗེ་ཞིག་ལ་སྒུག་བསྡད། གོ་སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ལྟ་ཚུལ་འདི་བྱང་ཨ་རིའི་གྲོགས་ཚོགས་དང་ཡུ་རོབ་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་སོགས་ནས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱིས་བསྒྲགས། གང་ཐུབ་ཀྱིས་བདེན་པ་བརྡར་ནའང་། ཧུའུ་ཡའོ་པང་གིས་ཚིག་ཐོ་ལྔ་པོས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་རྨོངས་ཤིང་འཐོམས་པའི་གནས་སུ་བསྐྱལ། བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པའི་འགྲོ་མཚམས་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཆད། སླར་ཡང་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ལྕགས་རི་ནས་ཐར་དཀའ་བའི་ཚོར་སྣང་ཟབ་མོ་ཞིག་སླེབས། ཏིན་ཞོ་ཕུན་ཀྱང་ཤི། དེ་ནས་ཅང་ཙེ་མིན་གྱིས་རྒྱ་བོད་ཀྱི་གནམ་ས་ཐག་གིས་བཅད། འཇིགས་སྣང་གི་སྐབས་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་གནང་བ་ལ་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། བོད་ལ་གདུང་གྲོགས་མཛོད་མཁན་གྱི་ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཇེ་མང་དུ་གྱུར་པ་དང་མཉམ་དུ། བོད་དོན་འདི་ཧོལ་རྒྱུག་ཐོད་རྒལ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གནས་ལུགས་ཤིག་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་དུ་འཕེལ། སྐབས་དེ་འདྲ་ཞིག་ལ། ཅང་རྒས་པོ་ཆགས། ཧུའུ་ཅན་ཐོས་སྤྱི་ཚོགས་རང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱུན་སྲིང་། སླར་ཡང་བོད་མི་ཚོས་ཧུའུ་ཅན་ཐོ་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་གསལ་ཆ་ཡོད་པར་བསྙད་དེ་རྨང་གཞི་མེད་པའི་རེ་བ་ཞིག་བརྒྱབས། མག་མོག་གི་རེ་བ་དེའི་རྒྱབ་ནས་ང་ཚོས་རེ་བ་དེ་བསྐྱར་དུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཡོད། དེ་ནས་ང་ཚོས་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ཀྱི་ཨོ་ལོན་པུག་གི་རྩེད་འགྲན་ལ་སྒུག་བསྡད། རྩེད་འགྲན་འདིའི་གོ་སྐབས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་གངས་ཅན་པ་ཚོས་ཤ་ཐང་རུས་ཐང་གིས་གསར་བརྗེ་ཞིག་བསླངས་པ་རེད། བོད་གཞིས་བྱེས་མི་མང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོགས་པོ་ཚོས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཕྱོགས་སྣ་སྒོ་མོ་ནས་གནོན་ཤུགས་སྟོབས་ཅན་སྤེལ་ནའང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཨ་ཤུ་ཞིག་ཀྱང་མ་བཏབ། བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནས་ཕྱིར་ལོག་ཐེངས་རེར་འགྱུར་ལྡོག་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐད་ཆ་རྙིང་བ་ཞིག་ཁྱེར་འོངས། དྲང་མོར་བཤད་ན། མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་བརྒྱུད་རིམ་ནི་འདི་འདྲ་ཞིག་རེད། མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ནི་བོད་མིའི་རེ་སྒུག་གི་ཁྲོད་ནས་བཞུར་སོང་། ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ། དེ་རིང་ང་ཚོས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་འཕེལ་འགྲོས་ལ་བསམ་བློ་རེ་བཏང་ཚེ། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་སྤྱི་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་རྡོག་རྡོག་དང་བཅས་ཏེ་སྟོན་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་རེད།
བོད་རྒྱ་གྲོས་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་པ།
དེ་རིང་གི་གསར་གནས། རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་དང་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གཞན་ལས་རོགས་གསུམ་རྒྱ་བོད་གྲོས་མོལ་ཆེད་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེབས་གྲུབ་འདུག རྒྱལ་བ་རིན་པ་ཆེ་གསུང་ཆོས་གནང་སླད་ཉི་ཧོང་ལ་ཕེབས་གྲུབ་འདུག དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་དག་ཞིང་ལ་ཕེབས་གྲུབ་འདུག མིའུ་ཕྲུག་རིན་པོ་ཆེ་ཨ་རི་ལ་སྦྱིནབདག་འཚོལ་དུ་ཕེབས་གྲུབ་འདུག མདའ་ཚན་པ་ཁ་བརྡ་དྲ་ཁང་ལ་ཁ་བརྡར་བཤད་དུ་ཕེབས་གྲུབ་འདུག
སྤྱང་ལྟོགས།
ཁ་བ་བབས་བྱུང་། རི་ལ་ཐང་མེད་པར་ཁ་བས་བཏུམས་སོང་། ཆབ་གཙང་བོ་མེད་པར་འཁྱག་པས་བསྡམས་སོང་། རྩྭ་རྩི་ཤིང་མེད་པར་གསོན་ཤུགས་ཉམས་སོང་། ཡིན་ན་ཡང་། ཟླ་བ་སྒོར་སྒོར་ཞིག་དལ་བུར་མཁའ་དབྱིངས་སུ་འཕགས་བྱུང་ལ། ཟླ་འོད་ཀྱིས་གངས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདིར་གསོན་ཤུགས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་སྤྲད་བྱུང་། རང་བྱུང་ཁམས་འདི་ཡང་ཟླ་འོད་འོག་ནས་ཚེ་སྲོག་རྒྱས་པར་སྤྲོ་བ་འཕེལ་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན་པ་འདྲ། ཏག་ཏག་དུས་འདིར། སྤྱང་ལྟོགས་ཤིག་རི་མཐོའི་བྲག་སྐྱིབས་ཤིག་ཏུ་ཨོང་ཙོག་གིས་བསྡད་དེ། རང་གི་ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་གླུ་དབྱངས་ཏེ། ཨ་འུ་་་་་་་་་་་་་་ཨ་འུ་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་ཞེས་པའི་དབྱངས་རྟ་སྙན་མོ་ཞིག་གི་ཀློང་དུ་བརྒྱལ་ལ་ཉེ། ཟླ་བ་སྔར་ལས་སྒོར་དབྱིབས་སུ་མངོན་ཞིང་། འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་སྔར་ལས་ཞི་འཇགས་ཀྱི་ཀློང་དུ་མནལ། སྤྱང་ལྟོགས་དེས་ཀྱང་ཁ་བ་བུ་ཡུག་གི་གཡུལ་ས་འདི་ནས། རང་གི་ཕ་མེས་ལ་ཕྱིར་དྲན་གྱི་སྐྱོ་གཞས་དེ་ད་དུང་བར་མེད་དུ་གྱེར་བཞིན་ཡོད་དམ།
༢༠༠༨ བོད་མི་མང་ཛ་དྲག་ཚོགས་འདུར་རེ་བ།
དགེའདུན་མཐར་ཕྱིན།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོའི་པེ་ཅིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩེད་འདྲེན་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བོད་པྱི་ནང་གཉིས་སུ་སྤེལ་བ་དང་དུས་སྐབས་དེ་གའི་རིང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་རྒྱ་ནག་ནང་ཐེང་གཉིས་རྒྱ་བོད་བགྲོས་མོལ་ཆེད་བསྐྱོད་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མ་སོན་པ་དང་བཅས་ལས་འཕྲོས་ཏེ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསམ་ཚུལ་འདྲ་མིན་གསར་པ་མང་པོ་ཞིག་ཐོན་བཞིན་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་བོད་དོན་དེ་ད་ཆ་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་གཟིགས་ཏེ་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་བཀའ་སྤྱི་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲུ་དོན་ལྟར་ཛ་དྲག་མི་དམངས་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་དགོས་པའི་བཀའ་བརྩལ་བ་དང་དེ་བཞིན་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡༽ ནང་ཚུགས་གཏན་འཁེལ་བ་ཆགས། ངའི་རེ་བར་དུས་སྐབས་དེར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐད་ཆ་སྟོང་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དོན་དངོས་ཀྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་མང་གི་བདེ་དོན་དང་མ་འོངས་པ་བཅས་གཤམ་འཁོད་དོན་ཚན་ཁག་ལ་བགྲོས་བསྡུར་གནང་བའི་རེ་བ་ཡོད། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་ནི་བོད་ནང་གི་བོད་མིས་མཐའ་གཅོད་གནང་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དེའི་དབང་ཚད་དེ་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་སྤྲད་ན་ལེགས། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་བོད་ཀྱི་བདག་པོ་མིན་ལ་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་མཐའ་གཅོད་གནང་བའི་དབང་ཚད་ཀྱང་མེད།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང༌།
༡༩༥༩ ནང་བོད་མི་ ༨༠༠༠༠ སྐོར་རྒྱ་གར་དང༌། བལ་ཡུལ་འབྲུག་བཅས་སུ་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བསྟི་གནས་དང་བཅས་པ་གསར་བཙུག་གིས་ཐོག་མ་ནས་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་གཉིས་གཏན་ལ་ཕབས་པ་བཙན་་བྱོལ་བོད་མིའི་བདེ་དོན་དང་བོད་རང་དབང་སྐྱར་གསོ་བཅས་ལ་བརྩོན་བཞིན་ཡོད། དེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ངོ་མ་ནི་རྒྱ་ནག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་བོད་རང་དབང་སྐྱར་གསོ་ཡོང་ཆེད་ཡིན་མོད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་མང་གི་ལས་དོན་རྣམས་གནས་ཚང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང༌། དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཁོ་ནར་བསྟུན་དགོས་སྟབས་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་རིམས་སྒྲིགས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་གང་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང༌། གནས་ཚང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྒྱལ་ཁབ་སུས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་བོད་རང་དབང་རང་བཙན་ལ་ངོས་ལེན་ནམ་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ། རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ནི་རང་མོས་དམངས་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་རིན་ཐང་འགྲོ་བ་མི་ཡི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རང་དབང་ཙམ་ཞིག་གི་མིང་ཐོག་ནས་ཡིན་པ་དང༌། ལྷག་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཚོས་བོད་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མིའི་དབར་གྱི་སྡུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་བསམ་བློའི་གཞི་རྩའི་ཐོག་ནས་བོད་མིར་རོགས་ཕན་གནང་བ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་མང་པོར་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ནང་བོད་མིའི་ཐབ་བརྩོད་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་མཁེ་ཕན་གྱི་ལག་ཆར་སྦད་སྤྱོད་བྱེད།
རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བོད་དོན།
ཁོང་དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་གི་སྟེང་ནས་ “བོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་”དམ་ ཡང་ན་ “བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་”འདི་ཕྲག་པར་བཞེས་ནས་ད་བར་མི་ལོ་དྲུག་ཅུར་ཉེ་བ་ཕྱིན་ཡོད། བོད་མི་ཚོས་ཁོང་གི་བཀའ་སྲུང་ཅི་སྒྲུབ་ཅེས་བརྗོད་མོད། སྐབས་མང་པོར་ཐུགས་ཕམ་ཡོང་བ་དང་ཐུགས་དགོངས་ཚོམ་པ་བཟོས་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་། ཁོང་གིས་ཉིན་ནས་ཉིན་སྦྲེལ། ཟླ་ནས་ཟླ་སྦྲེལ། ལོ་ནས་ལོ་སྦྲེལ་ཏེ་ “བོད་”དང་ “བོད་མི་”འདིའི་གཟུགས་པོ། སེམས། རིག་གཞུང་། ཆོས་གང་ཡིན་ཡང་ད་དུང་ཉམས་མེད་པ་ཞིག་བཟོས་ཡོད། འདི་ནི་ཁོང་གི་གཟི་བརྗིད་རེད། འདི་ནི་ཁོང་གིས་གངས་ཅན་ཡུལ་ལ་བཞག་པའི་མཛད་རྗེས་རེད། ད་ནི་ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་འདི་ལ་མཚོན་ན། ཁོང་གིས་གནང་བ་དང་གནང་ཕྱོགས་དག་འགྲིག་སོང་དང་འགྲིག་མ་སོང་ཞེས་བརྗོད་འོས་པའི་གནས་ལུགས་ཤིག་མེད་ལ། བརྗོད་འོས་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཅིག་མེད། ང་ཚོས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། “སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ད་ནི་སྐུ་ངལ་གསོ་རོགས་གནང་།”ཞེས་ཞུ་འོས། བོད་མི་རིགས་འདི་མི་ཞིག་ཡིན་ཚེ། བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་ཞུ་འོས། དེ་ནས་བོད་དོན་གྱི་སྐོར་རེད། ཅི་ཞིག་བཤད་རུང་། ཅི་ཞིག་བྱས་རུང་ “བོད་མི་”ཞེས་པའི་ཚིག་འདིའི་ཁོངས་ན་ཡོད་པའི་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཚང་མ་འདི་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་རེད། འདི་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་མ་ཡལ་བ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་རེད། འདི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་དུ་གྲ་མ་ཆག་གྲུ་མ་ཉམས་པར་གནས་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པ་རེད། ད་ནི་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ཀྱང་རུང་། མ་འཚོགས་ཀྱང་རུང་། བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེའི་ངོས་ནས། “སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ཐུགས་ལྷོད་ལྷོད་བཞུགས་ཆོག ང་ཚོས་ང་ཚོའི་ལས་དོན་འདི་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། ང་ཚོས་ང་ཚོའི་ལུང་པ་འདི་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་གི་ཡིན།” ཞེས་དམ་བཅའ་ཞིག་འབུལ་རན་པ་རེད། ང་ཚོ་ལ་ལམ་ཁ་ཆེན་པོ་མང་པོ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད། ད་ནི་ལམ་ཁ་ཆེན་པོ་དེ་ཚོ་བཞག་ནས་ལམ་ཁ་ཆུང་ཆུང་ནས་མགོ་འཛུགས་དགོས་པ་རེད། སོ་སོ་རང་ཉིད་ནས་མགོ་འཛུགས་དགོས་པ་རེད། སྐད། གོམས་གཤིས། རིག་གནས། ལོ་རྒྱུས། ས་ཞིང་། རྩྭ་ས། གྲོགས་པོ་སོགས་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་བོད་འདི་མ་ཉམས་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་རེད། དེ་ནས་རེ་བ་ཞིག་འཇོག་དགོས་པ་རེད། དམིགས་ཡུལ་གཅིག་ལ་རེ་བ་རྒྱག་དགོས་པ་རེད། རེ་བ་རྒྱག་ས་ཞིག་ཡོད་ན་སེམས་ཤུགས་སླེབས་ས་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། སེམས་ཤུགས་སླེབས་ས་ཞིག་ཡོད་ན་ལས་འགུལ་ཞིག་ལངས་གི་རེད། ལས་འགུལ་ཞིག་ཡོད་ན་དམིགས་ཡུལ་ལ་ཐག་ཉེ་རུ་འགྲོ་གི་རེད། རེ་བ་དེ་ནི་མཐའ་མ་ལ་ང་ཚོས་བོད་འདི་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་རེད།
"དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡག་པོ་མི་འདུག"
ཁ་སང་དེ་རིང་ཁ་བརྡ་གྲྭ་ཁང་འདིའི་ནང་ཡང་སྐྱར་སེར་དམག་བླུགས་འདུག་པ་མ་ཟད་མི་ནག་ཆང་སྐྱ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཚིག་ངན་བརྗོད་རེས་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་ཡང་སྐྱོནཆེར་མི་འདུག ཟུར་ནས་ལྟ་མཁན་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་ལྟད་མོ་གང་འཚམས་ཤིག་ལྟ་ཐུབ་ངེས་རེད། ཡིན་ན་ཡང། ད་ལྟ་ཅུང་ཟད་ཐལ་དྲགས་ཀྱི་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་བས་ངས་ཁྱེད་ཚོར་སྒྲུང་སྙན་མི་ཞིག་དང་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་བསམ་གཞིགས་ཐུང་ཙམ་ཞུ་གི་ཡིན་ན་ཨམ་ཅོགཅོར་ཅོར་གཉིས་ཀྲོང་ཀྲོང་བྱས་ཏེ་ཉན་རོགས། བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ག་ཤེད་ཅིག་དུ་མི་ཞིག་ཡོད་འདུག ཁོས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱབས་འགྲོ་ཚིག་གསུམ་དེའི་སྐོར་བསམ་བློ་མང་པོ་ཞིག་བཏང་ནས་སྐད་ཆ་ཚིག་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྡོམ་ཞིག་བརྒྱབས་འདུག ཁོས་བརྗོད་པར། ་་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གཉིས་ཡག་པོ་འདུག་་ ཅེས་མིག་གིས་ཉན་མཁན་རྣམས་ལ་སྐོར་ལྟ་ཞིག་བྱས་ནས། ་་ག་ཚོད་ཕུལ་བ་ཡིན་ན་རང་འཇགས་སྡོད་ཀྱི་འདུག་་ ཅེས་བཤད། དེ་ནས་ཅུང་ཟད་བསྡད་དེ་ཡི་མ་རང་བའི་རྣམ་པས་ཡང་སྐྱར་བརྗོད་པར ་་ དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡག་པོ་མི་འདུག་་ ཅེས་ལག་པའི་རྣམ་འགྱུར་དང་བཅས་མུ་མཐུད། ་་ག་ཚོད་ཕུལ་བ་ཡིན་ན་མེད་ཐག་ཐག་མེད་ཐག་་ཐག་་ ཅེས་བརྗོད་འདུག མི་རིང་བར་སྒྲུང་འདི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲུ་ཁུག་གང་སར་ཁྱབ་ཕྱིན། ཉུང་ཤས་ཤིག་ནས་ཁོའི་བཤད་པ་དེ་འདྲ་བོ་འདུག་ག་ཟེར། འགའ་ཤས་ཤིག་གིས་དེ་འདྲ་བཤད་ན་སྡིག་པ་ཡོད་པ་རེད་ཟེར། མང་ཆེ་བ་ཞིག་གིས་གཟབ་གཟབ་བྱས་ནས་དེའི་སྐོར་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་། སྒྲུང་བཤད་ཚར། ངས་ཀྱང་སྒྲུང་འདི་གོ་ནས་བཟུང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་བཤད་དགོས་བསམ་ནས་ཆོས་དཔེ་སྣ་རིང་དེ་ཚོ་ཡང་ཡང་ཀློག་ཁ་བྱས་པ་ཡིན། ཆོས་ཟེར་བ་དེ་སྐྱབས་དངོས་ཡིན་ཟེར་གྱི་འདུག དེ་ལ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མང་པོ་ཞིག་བཀོད་འདུག དེ་མ་རེད་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་བཙལ་བ་ཡིན་ཡང་གང་ཡང་རྙེད་མ་སོང་། ད་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སྟོན་པ་པོ་རེད་ཟེར། དེ་ཡིན་པར་གླན་ཀ་བྱེད་དགོས་དོན་མི་འདུག དེ་ནས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་རེད་ཟེར། ནད་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ནད་རོགས་སམ་སྨན་རོགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག དེ་ནས་ང་རྦད་དེ་འཐོམས་པར་གྱུར་ནས་གྲུང་རིག་རིག་གི་མིག་ཕྲ་ཆུང་གཉིས་ཀྱང་ཀླད་ལ་འཁོར། ངས་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་བ་ཡིན་ཡང་། དགེ་འདུན་པ་ཚོས་མི་མང་ནང་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་ག་འདྲ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་རྩ་ནས་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག དེ་བས་མི་མང་རྣམས་དགེ་འདུན་པའི་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་རེད་ལབ་ན་རྒྱུ་མཚན་ལས་སླ་པོར་རྙེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག དགེ་འདུན་པ་ཚོས་དཔེ་ཆ་ཀློག རྒྱགས་པ་ཆགས་བཅུག་ནས་བསྡད་པ་ཡིན་ན། མི་མང་གིས་ཁོ་ཚོར་ཁ་ལག་སྤྲད། དངུལ་སྤྲད། ཞབས་ཞུ་བྱས་དེ་འདྲ་བྱེད་པར་བལྟས་ན་དངོས་གནས་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་འདྲ་སེ་འདུག དེ་བས་གོང་གི་སྒྲུང་དེ་ཡང་མ་བདེན་པ་མི་འདུག་སྙམ་པ་འདུག དེ་ལྟར་བསམ་བློ་བཏང་ཡོང་ན་སྐྱབས་འགྲོ་ཚིག་གསུམ་འདིའི་ནང་ནས་ ་་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་་ ཟེར་བ་དེ་ལེན་དགོས་པ་འདྲ་པོ་འདུག ད་དེས་ན། དེའི་ཚབ་ལ་ག་རེ་བཅུག་དགོས་རེད། བསམ་བློ་ག་ཚོད་བཏང་ན་ཡང་དེའི་ཚབ་ལ་འོས་པ་གཅིག་རང་གཅིག་ཡོད་པ་ནི་ ་་རང་ཉིད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་་ ཟེར་བ་འདི་ལས་ལྷག་ཅིག་མི་འདུག རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོདཔ། ཆོས་གསུང་མཁན་སངས་རྒྱས་ཡིན་ན་ཡང་དེ་དངོས་སུ་ཉམས་ལེན་བྱེད་མཁན་རང་ཉིད་ཡིན་པ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བརྩོན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སངས་རྒྱས་ཐབས་མེད་པ། ཉམས་ལེན་གྱི་ནང་དུ་ཡང་རང་ཉིད་ལྷར་བསྐྱེད་དགོས་པ་དེ་འདྲ་འདུག འབྲེལ་བའི་བྱུང་རིམ་ལ་བལྟས་ཡོང་ན་ཡང་།…
“དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡག་པོ་མི་འདུག”
ཁ་སང་དེ་རིང་ཁ་བརྡ་གྲྭ་ཁང་འདིའི་ནང་ཡང་སྐྱར་སེར་དམག་བླུགས་འདུག་པ་མ་ཟད་མི་ནག་ཆང་སྐྱ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཚིག་ངན་བརྗོད་རེས་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་ཡང་སྐྱོནཆེར་མི་འདུག ཟུར་ནས་ལྟ་མཁན་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་ལྟད་མོ་གང་འཚམས་ཤིག་ལྟ་ཐུབ་ངེས་རེད། ཡིན་ན་ཡང། ད་ལྟ་ཅུང་ཟད་ཐལ་དྲགས་ཀྱི་ཡོད་པ་འདྲ། དེ་བས་ངས་ཁྱེད་ཚོར་སྒྲུང་སྙན་མི་ཞིག་དང་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་བསམ་གཞིགས་ཐུང་ཙམ་ཞུ་གི་ཡིན་ན་ཨམ་ཅོགཅོར་ཅོར་གཉིས་ཀྲོང་ཀྲོང་བྱས་ཏེ་ཉན་རོགས། བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ག་ཤེད་ཅིག་དུ་མི་ཞིག་ཡོད་འདུག ཁོས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱབས་འགྲོ་ཚིག་གསུམ་དེའི་སྐོར་བསམ་བློ་མང་པོ་ཞིག་བཏང་ནས་སྐད་ཆ་ཚིག་ཁ་ཤས་ཀྱི་སྡོམ་ཞིག་བརྒྱབས་འདུག ཁོས་བརྗོད་པར། ་་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གཉིས་ཡག་པོ་འདུག་་ ཅེས་མིག་གིས་ཉན་མཁན་རྣམས་ལ་སྐོར་ལྟ་ཞིག་བྱས་ནས། ་་ག་ཚོད་ཕུལ་བ་ཡིན་ན་རང་འཇགས་སྡོད་ཀྱི་འདུག་་ ཅེས་བཤད། དེ་ནས་ཅུང་ཟད་བསྡད་དེ་ཡི་མ་རང་བའི་རྣམ་པས་ཡང་སྐྱར་བརྗོད་པར ་་ དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡག་པོ་མི་འདུག་་ ཅེས་ལག་པའི་རྣམ་འགྱུར་དང་བཅས་མུ་མཐུད། ་་ག་ཚོད་ཕུལ་བ་ཡིན་ན་མེད་ཐག་ཐག་མེད་ཐག་་ཐག་་ ཅེས་བརྗོད་འདུག མི་རིང་བར་སྒྲུང་འདི་བོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲུ་ཁུག་གང་སར་ཁྱབ་ཕྱིན། ཉུང་ཤས་ཤིག་ནས་ཁོའི་བཤད་པ་དེ་འདྲ་བོ་འདུག་ག་ཟེར། འགའ་ཤས་ཤིག་གིས་དེ་འདྲ་བཤད་ན་སྡིག་པ་ཡོད་པ་རེད་ཟེར། མང་ཆེ་བ་ཞིག་གིས་གཟབ་གཟབ་བྱས་ནས་དེའི་སྐོར་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་། སྒྲུང་བཤད་ཚར། ངས་ཀྱང་སྒྲུང་འདི་གོ་ནས་བཟུང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་བཤད་དགོས་བསམ་ནས་ཆོས་དཔེ་སྣ་རིང་དེ་ཚོ་ཡང་ཡང་ཀློག་ཁ་བྱས་པ་ཡིན། ཆོས་ཟེར་བ་དེ་སྐྱབས་དངོས་ཡིན་ཟེར་གྱི་འདུག དེ་ལ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མང་པོ་ཞིག་བཀོད་འདུག དེ་མ་རེད་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་བཙལ་བ་ཡིན་ཡང་གང་ཡང་རྙེད་མ་སོང་། ད་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སྟོན་པ་པོ་རེད་ཟེར། དེ་ཡིན་པར་གླན་ཀ་བྱེད་དགོས་དོན་མི་འདུག དེ་ནས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་རེད་ཟེར། ནད་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ནད་རོགས་སམ་སྨན་རོགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག དེ་ནས་ང་རྦད་དེ་འཐོམས་པར་གྱུར་ནས་གྲུང་རིག་རིག་གི་མིག་ཕྲ་ཆུང་གཉིས་ཀྱང་ཀླད་ལ་འཁོར། ངས་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་བ་ཡིན་ཡང་། དགེ་འདུན་པ་ཚོས་མི་མང་ནང་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་ག་འདྲ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་རྩ་ནས་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག དེ་བས་མི་མང་རྣམས་དགེ་འདུན་པའི་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་རེད་ལབ་ན་རྒྱུ་མཚན་ལས་སླ་པོར་རྙེད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག དགེ་འདུན་པ་ཚོས་དཔེ་ཆ་ཀློག རྒྱགས་པ་ཆགས་བཅུག་ནས་བསྡད་པ་ཡིན་ན། མི་མང་གིས་ཁོ་ཚོར་ཁ་ལག་སྤྲད། དངུལ་སྤྲད། ཞབས་ཞུ་བྱས་དེ་འདྲ་བྱེད་པར་བལྟས་ན་དངོས་གནས་སྐྱབས་སྒྲུབ་པའི་ཟླ་གྲོགས་འདྲ་སེ་འདུག དེ་བས་གོང་གི་སྒྲུང་དེ་ཡང་མ་བདེན་པ་མི་འདུག་སྙམ་པ་འདུག དེ་ལྟར་བསམ་བློ་བཏང་ཡོང་ན་སྐྱབས་འགྲོ་ཚིག་གསུམ་འདིའི་ནང་ནས་ ་་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་་ ཟེར་བ་དེ་ལེན་དགོས་པ་འདྲ་པོ་འདུག ད་དེས་ན། དེའི་ཚབ་ལ་ག་རེ་བཅུག་དགོས་རེད། བསམ་བློ་ག་ཚོད་བཏང་ན་ཡང་དེའི་ཚབ་ལ་འོས་པ་གཅིག་རང་གཅིག་ཡོད་པ་ནི་ ་་རང་ཉིད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་་ ཟེར་བ་འདི་ལས་ལྷག་ཅིག་མི་འདུག རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོདཔ། ཆོས་གསུང་མཁན་སངས་རྒྱས་ཡིན་ན་ཡང་དེ་དངོས་སུ་ཉམས་ལེན་བྱེད་མཁན་རང་ཉིད་ཡིན་པ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བརྩོན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སངས་རྒྱས་ཐབས་མེད་པ། ཉམས་ལེན་གྱི་ནང་དུ་ཡང་རང་ཉིད་ལྷར་བསྐྱེད་དགོས་པ་དེ་འདྲ་འདུག འབྲེལ་བའི་བྱུང་རིམ་ལ་བལྟས་ཡོང་ན་ཡང་།…
རང་རེས་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ས་ནོར་ཡོད་དམ།
སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས།
ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡའི་དབུས་རྒྱུད་དུ་ལོ་རྒྱུས་རིང་ཞིང་གནས་བསྟན་སྡེ་བའི་ལུགས་ཀྱི་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རིག་གཞུང་ངོ་མཚར་ཅན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་ཡུལ་གྲུ་ཁེམ་བྷོ་ཌི་ཡ་ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་པར་ཁེ་མེར་དམར་ཤོག་པའི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་གསར་བརྗེའི་ལས་འགུལ་དང་། ཝིད་ནམ་ལྷོ་བྱང་གི་དམག་འཁྲུགས་ལས་ཨ་མེ་རི་ཁས་མཁའ་ཐོག་གི་རྒོལ་རྡུང་དྲག་པོས་དམིགས་འབེན་ཡིན་མིན་གྱི་ཡུལ་མི་བགྲང་ལས་འདས་པ་དམར་གསོད་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོས་ན་སྐྱི་གཡའ་བ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་པོ་ཤ་ཧ་ནུག་ལ་མཚོན་ན་མི་ཚེ་གང་བོར་ཁེམ་བྷོ་ཌི་ཡའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་རིམ་ལ་ཞུགས་ཤིང་སྡུག་སར་ལྷུང་ནས་སྲོག་ཐོག་གི་ཉེས་ཆད་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཡན་ཆད་བྱས་མྱོང་ཡང་༡༩༩༠ ནང་ནས་སླར་ཡང་ས་སྐྱོང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོའི་ཁྲི་འཕངས་ལ་དབང་འབྱོར་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་སོགས་དར་རྒུད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་རིང་མོས་ཡིད་དབང་འགུགས་པ་མང་དུ་མཆིས་སོ།
སྐབས་བབ་འདིར་ངས་འདི་བོད་ཀྱིས་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ཡུལ་ནོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་དང་སྦྱར་ནས་འཆད་འདོད། དེ་ཡང་ཁེམ་བྷོ་ཌི་ཡའི་ཁི་མིར་དམར་ཤོག་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལྟེ་བ་དེ་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གཞུང་ཡིན་ཞིང་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གྱིས་ཁོང་ཚོར་དམག་གི་ཉེར་མཁོ་མཁོ་སྤྲོད་དང་བཀོད་འདོམས་ལྟེ་བའི་འགན་འཁུར་གྱི་ཡོད། རྒྱལ་པོ་ཤི་ཧ་ནུག་གིས་ཁི་མིར་དམར་ཤོག་པའི་དྲག་ཤུགས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་མི་ཐུབ་པ་ཤེས་ནས་ཐོག་མར་ཁོང་ཤར་རྒྱག་གིས་ཧྥ་རན་སིར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་བསྐྱོད། ཧྥ་རན་སིས་ལོ་ཧ་ཅང་མང་པོར་ཁེམ་བྷོ་ཌི་ཡ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་མྱོང་བ་དང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་རྗེས་སུ་ཁེམ་བྷོ་ཌི་ཡ་རང་བཙན་བྱུང་སྐབས་སུ་རྒྱལ་པོ་ཤི་ཧ་ནུག་འདི་ཡང་ཧྥ་རན་སིས་བསྐོ་བཞག་བྱས་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ཧྥ་རན་སི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཅན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་སྟབས་ཁོང་ཧྥ་རན་སིར་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འགྲོ་བ་དེ་ཧ་ཅང་འོས་ཤིང་འཚམས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་འབྲེལ་བ་ཟབ་མིན་ཙམ་ནས་བསམ་ན་ཧྥ་རན་སི་དང་རྒྱལ་པོ་ཤི་ཧ་ནུག་གི་འབྲེལ་བ་དེ་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལས་བརྒྱ་འགྱུར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཟབ་པ་ཡོད།
བོད་མིས་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ཡུལ་ནོར་འདུག
སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས།
ལྷ་སར་༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་ལ་ངོ་རྒོལ་ལངས་ཤིང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བོད་གཞུང་དང་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་བོད་མི་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོས་ཕ་ཡུལ་བློས་བཏང་སྟེ་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱ་གར་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུས་ཤིང་ད་ལྟའི་བར་དུ་ལུས། སྤྱིར་ན་རྒྱ་གར་ནི་བོད་མིའི་ངོས་ནས་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་འབྲེལ་འདྲིས་དང་དད་ཞེན་ཟབ་ཐོག་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཅན་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་ཡིན་སྟབས་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུ་ཡུལ་ག་གཅིག་པོ་ཡིན་པར་ཀུན་གྱིས་ངོས་འཛིན་བྱེད། རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ལ་འཛིན་སྐྱོང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་རང་དབང་དང་། སྡོད་གནས་གོ་སྒྲིག དཔལ་འབྱོར་རོགས་སྐྱོར་གྱིས་མཚོན་པའི་རོགས་འདེགས་རྒྱ་ཆེན་བྱས་པའི་བཀའ་དྲིན་བསམ་ཤེས་དགོས་པ་གལ་ཆེན་ཡིན།
ཡིན་ན་ཡང་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་ཉག་གཅིག་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དཀའ་རྙོགས་སེལ་བར་རྒྱ་གར་གྱིས་ཕན་ནུས་གང་ཡང་འདོན་མྱོང་མེད། ཐ་ན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་སྐབས་སུ་ཡང་རྒྱ་གར་གྱིས་གྲོས་ཆོད་ལ་མོས་མཐུན་མ་གནང་ཐོག་གྲོས་མོལ་ཕྱིར་འཐེན་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་པ་སོགས་བྱས་ཡོད། བོད་མིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་དོན་དཀའ་རྙོགས་སེལ་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་འོས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་རྒྱ་གར་ནི་བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་ཡུལ་ཡིན་པ་མ་ཟད་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་རྩོད་རྙོགས་ལས་བྱུང་བའི་དགྲར་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་བགྲངས་ནས་རྒྱ་གར་གྱིས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོགས་སེལ་བར་རོགས་སྐྱོར་བྱ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་བྱས་ཀྱང་རྒྱ་གར་གྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་གིན་ཡོད།
རྒྱལ་རོང་གི་རི་མོ།
༄༅།།རྒྱལ་རོང་བོད་རིགས་ཀྱི་གྱང་བྲིས་རི་མོ་མཚར་པོ། རྩོམ་པ་པོ། ་་་་་་་་་་་ མདོ་སྨད་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་ཆེན་དང་བཙན་ལྷ་དང་རྨིན་ཅང་གཙང་པོའི་རྒྱུད་དུ་ཕེབས་མྱོང་བའི་མི་རྣམས་ལ་མཐོ་སྒང་གི་ས་ཆ་འདིར་འབྱོར་འཕྲལ་རང་ཉིད་ངོ་མཚར་དཔོག་དཀའ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པའི་སྣང་བ་དབང་མེད་དུ་སྐྱེ་སྲིད་དེ། དལ་འགྲོའི་ཆུ་རྒྱུན་ནི་དཀར་གཙང་མཇལ་དར་རི་ཡི་ཕྲེང་བའི་གསེབ་ཏུ་དཔྱངས་པ་ལྟར་དུ་མཆིས་པ་དང༌། ཆུ་ཤེལ་དཔལ་ལས་གྲུབ་པའི་གངས་རི་བརྗིད་ཆགས་ངོ་མཚར་ཆེ་བ། ཚོན་མདངས་སྣ་ལྔའི་དར་ལྕོག་རླུང་བུའི་ཁྲོད་དུ་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་གཡོ་བ། གྲོང་སྡེ་དང་རི་ཤོའི་འཕྲང་དུ་འགྱིང་ངེར་བཞེངས་པའི་མཁར་ཁང་དང་དེ་ཡི་གྱང་ངོས་སུ་གསལ་བའི་རི་མོ་བཅས་པ་འདྲེན་བྱེད་དབང་པོའི་ལམ་དུ་ཤར་དུས་ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་འཆར་སྣང་སྣ་ཚོགས་འཁོར་ངེས་རེད། རི་མོ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱལ་རོང་གི་མཁར་ཁང་གྲོང་ཚོའི་གྱང་ངོས་ཀྱི་རི་མོ་ལ་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལྡན་པ་ཡིན། རྒྱལ་རོང་བ་རི་བོའི་གསེང་དུ་གནས་བཅའ་བ་དང༌། དགུན་གྲང་ངར་དང་དབྱར་ཚ་གདུག གཅན་གཟན་གདུག་པ་ཅན་གྱི་གནོད་པ་བཅས་འགོག་ཐུབ་ཕྱིར་མི་རབས་ནས་མི་རབས་རྡོ་ཡིས་བརྩིགས་པའི་མཁར་ཁང་བཙན་པོའི་ནང་འཚོ་བ་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད། མཁར་ཁང་ནི་རྒྱུ་རྡོ་དང་ཤིང་ལས་གྲུབ་པ་དང༌། སྐས་དབྱིབས་ཐོག་ཁེབས་སྙོམས་པ་ཡིན་ཞིང༌། མཐོ་བར་ཐོག་བརྩེགས་བཅུ་གྲངས་དང་དམའ་བར་ཡང་ཐོག་བརྩེགས་ལྔ་དྲུག་ཡོད། མཁར་ཁང་གི་ཐོག་རྩེར་དར་ཤིང་བཙུགས་ཡོད་ལ་བསངས་བུམ་བཞེངས་ཡོད་པ་དང༌། སྒོ་ལ་སྒོ་ཡོལ་དང་མདའ་གཡབ་ལ་བྱ་གཡབ། སྒེའུ་ཁུང་ལ་ཁྲ་ཡོལ་བརྒྱན་ཞིང༌། སྒོ་ཕིབས་དང་ཁྲ་མ། ཐོག་ཁའི་ཟུར་བཞི་བཅས་ལ་རྡོ་དཀར་གོང་བཞག་འདུག་ལ། མཁར་ཁང་གི་གྱང་ངོས་བཞི་པོར་དཀར་རག་བྱུགས་ཐོག་སྒེའུ་ཁུང་གི་མཐའ་བཞིར་དཀར་རྩི་བཏང་ཞིང་གྱང་ངོས་སུ་རི་མོ་མཛེས་པོ་བྲིས་འདུག གྱང་གི་རི་མོ་དེ་རིགས་གང་བྱུང་རང་འདོད་དུ་བཀོད་པ་མ་ཡིན་པར་དམིགས་བསལ་གྱི་དོན་སྙིང་དང་ནུས་པ་ལྡན་པ་དང༌། དེ་ལ་རྒྱལ་རོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་མོའི་ཁྲོད་དུ་གྲུབ་པའི་རིན་ཐང་གི་ལྟ་བ་དང་མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་བ་མངའ་ཞིང༌། ཁྱིམ་གྱི་བདག་པོའི་འདོད་འདུན་དང་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་མཚོན་ལ། རྒྱལ་རོང་བོད་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་མངོན་པར་གསལ་གྱི་འདུག འབྲི་རིགས་སྣ་ལྔའི་ལོ་ལེགས་དང་དཀར་ཆུ་བཟང་བའི་སྨོན་བཟང་འདེབས་པ། མཁར་ཁང་གི་གྱང་དུ་བཀོད་པའི་རི་མོར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཉམས་འགྱུར་ཟབ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་དཔལ་བེའུ་དང་རྒྱལ་མཚན་སོགས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་དང་བསོད་ནམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་རྟགས་ཡིན་པ་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ནི་མཐུ་ནུས་ཁྱད་པར་ལྡན་པའི་མཆོད་ཆས་ཤིག་ཡིན་ཞིང༌། མི་འགྱུར་རྟག་བརྟན་དང་རྣོ་ཞིང་ངར་བ། ཐམས་ཅད་འཇོམས་ནུས་པའི་དོན་ལྡན་པས་ལྷ་སྲིན་གདོན་བགེགས་ཐམས་ཅད་རྡོ་རྗེ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་བླ་ཆད་སྟབས། ཁང་བདག་གིས་རྡོ་རྗེའི་རི་མོ་བཀོད་ནས་རང་གི་ཁང་ཁྱིམ་དེ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་བཙན་ཞིང་བརྟན་པ་དང༌། གནོད་འཚེ་བར་བགེགས་ཐམས་ཅད་འགོག་ནུས་པའི་རེ་འདུན་མཚོན་པ་ཡིན། རི་མོ་“图”ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ཆེས་འཐུས་ཚབ་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རྟགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཡིས་ཉི་མ་དང་མེ་འབར་མཚོན་ཞིང༌། ངག་རྒྱུན་དུ་རྒྱལ་བ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེའི་མཚན་དཔེ་བཟང་པོའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་པར་གྲགས། བོན་ལའང་རྟགས་འདི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་ནི་ཁ་ཕྱོགས་ལོག་པ་ཡིན་པ་སྟེ་“图”ཡིས་རྟག་བརྟན་དང་རྫོགས་མཐའ་མེད་པ་མཚོན་པ་དང༌། དམངས་ཁྲོད་དུ་བཀྲ་ཤིས་དར་རྒྱས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་མཚོན་པ་ཡིན། མཁར་ཁང་གང་ཞིག་གི་གྱང་ངོས་སུ་རི་མོ་འདི་བཀོད་ཡོད་ན་ཁྱིམ་དུད་འདི་བོན་པོ་ཡིན་པ་གླེང་མེད་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱལ་རོང་རྒྱུད་དུ་སྔར་བོན་དར་ཆེ་བར་གྲགས། མཁར་ཁང་གི་གྱང་ངོས་སུ་བཀོད་པའི་རི་མོ་དེ་དག་རྒྱུད་མཚོན་རི་མོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་དེ། གྱང་གི་མཐའ་བཞི་དང་སྒོ་སྒེའུ་ཁུང་གི་མཐའ་བཞིར་བྱུགས་པའི་དཀར་རིས་ལ་ཞིབ་པར་བལྟས་ན་དབྱིབས་འགྱུར་བའི་གཡག་མགོ་ཤིན་ཏུ་འདྲ། རི་མོ་རེ་འགའ་ཁང་པ་བརྩིགས་དུས་ནས་གྱང་ངོས་སུ་ཕྲ་ཚོམ་ལྟ་བུར་བཏབ་པའང་ཡོད། རྒྱལ་རོང་བོད་རིགས་ཀྱི་མེས་པོ་ནི་འབྲི་གཡག་ཚོ་པའི་རྒྱུད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཁོང་ཚོ་ཁ་མདོག་དཀར་པོར་དད་ཞེན་ཆེ་བས། གཡག་དཀར་རྟ་དཀར་དང༌། རྡོ་དཀར་གོང༌། དུང་དཀར་གཡས་འཁྱིལ། མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་སོགས་ཚང་མ་བཀྲ་ཤིས་རྫས་བཟང་དུ་བརྩིས་ནས་དད་གུས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱལ་རོང་བས་གྱང་ངོས་སུ་བཀོད་པའི་རི་མོས་གཡང་བཀུག་ཐུབ་པ་དང༌། གདོན་བགེགས་བསྐྲོད་ནུས་ཤིང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་སྐྱབས་དང་མགོན་བྱེད་ཐུབ་པར་འདོད། མཚར་མདངས་བཀྲ་བའི་རི་མོ་དེ་དག་གིས་ཁོང་ཚོའི་འཚོ་བ་ལ་མཛེས་རྒྱན་སྤྲས་པས་མཁར་ཁང་དེ་དག་མཚར་དུ་དངར་བའི་སྒྱུ་རྩལ་ཁང་ལྟ་བུ་ཆགས་འདུག མཁར་ཁང་གྱང་ངོས་ཀྱི་རི་མོའི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཤིན་ཏུ་ཚོགས་པ་ཡིས་རྒྱལ་རོང་བོད་རིགས་རིག་གནས་ཀྱི་ཉམས་བཟང་ལེགས་པར་མངོན་ནུས།…
རྒྱལ་རོང་གི་རྡོ་མཁར།
༄༅། །འབར་ཁམས་ཀྱི་གནའ་བོའི་རྡོ་མཁར། རྩོམ་པ་པོ། ཏ་རེ་སྐྱིད། སྒྲོལ་དཀར་སྐྱིད། འབར་ཁམས་ནི་རྔ་བ་བོད་རིགས་ཆའང་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ལྟེ་གནས་ལ་ཡོད། ས་རྒྱ་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་6633ཡོད་པ་དང་། འབར་ཁམས་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ཞིང་། རྫོང་ཁོངས་སུ་ལྷ་ཤུགས་གནའ་ཤུལ་དང་མཁོ་ནོ་གནའ་ཤུལ་ལ་བརྟག་ཞིབ་བྱས་པ་ལྟར་ན་འབར་ཁམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་གནའ་རབས་རྡོ་ཆས་གསར་པའི་དུས་རབས་སུ་ཁུངས་འདེད་བྱེད་ཐུབ། འབར་ཁམས་རྫོང་གི་གྲོང་མི་མང་ཆེ་བ་ནི་རྒྱལ་རོང་བ་ཡིན་ལ། 2006ལོར་བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པ་ལ་མི་གྲངས་ཁྲི་5.5་ཙམ་ཡོད་ལ་དེའི་ནང་བོད་རིགས་ཁྲི་4ཙམ་ཡོད་པས་བརྒྱ་ཆ་71.91ཟིན། རྒྱལ་རོང་ཞེས་པ་ནི་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་བསྡུས་མིང་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྡོ་མཁར་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་དུས་རབས་དང་འཛུགས་གནས། དབྱིབས། མཐོ་ཚད། ཐོབ་ཐང་སོགས་མི་འདྲ་བས་སོ་སོ་ལ་རང་རང་གི་སྤྱོད་སྒོ་དང་མཚོན་དོན་ཡོད་དེ། ལ་ལ་ནི་དམག་བརྡ་གཏོང་བྱེད་དང་ལ་ལ་ནི་གཡུལ་ས་དང་། ཉེན་གཡོལ་ཁང་། མཐའ་མཚམས་ཀྱི་རྟགས། ཆོས་སྒྲུབ་ས། བང་མཛོད་སོགས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ད་དུང་རྒྱལ་པོའི་དབང་ཆ་དང་གོ་གནས་མཚོན་རྟགས་ཀྱང་ཡིན། ང་ཚོས་དཔྱད་པ་ལྟར་ན་འབར་ཁམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ད་ལྟ་རྡོ་མཁར་61དང་མཁར་ཁྱིམ་760ཡོད། དེའི་ནང་དུ་རྡོ་མཁར་ཟུར་བརྒྱད་ཅན་3དང་ཟུར་དྲུག་ཅན་2 ཟུར་ལྔ་ཅན་མཁར་2ཡོད་ལ་གཞན་རྣམས་ཟུར་བཞི་ཅན་ཡིན། དེ་དག་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་འདས་ཀྱང་སྤུས་ཀ་ལེགས་ཤིང་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་བའི་རྒྱལ་པོའི་མཁར་དང་རྡོ་མཁར་སོགས་ད་ལྟའང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ནང་དུ་ཟུར་ལྔ་ཅན་དང་། བརྗིད་རྔམ་ཆེ་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ཟུར་བརྒྱད་ཅན་དང་། གས་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཟུར་དྲུག་ཅན་གྱི་རྡོ་མཁར་སོགས་ཡོད། དེ་མིན་ད་ལྟ་བེད་སྤྱོད་བཞིན་པའི་མཁར་ཁྱིམ་མང་པོ་ཡོད། གཞན་ཡང་རྡོ་མཁར་གྱི་རྩིག་ངོས་ལ་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་རི་མོ་ཁྱད་པར་ཅན་ལྡན། རྒྱལ་པོའི་རྡོ་མཁར། འབར་ཁམས་ལ་སྔར་རྒྱལ་ཁག་བཞི་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འབར་ཁམས་ས་ཁུལ་ལ་སྔར་རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ནང་གི་མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་པོ་དང་རྫོང་འགག་རྒྱལ་པོ། དམ་པ་རྒྱལ་པོ། སོ་མང་རྒྱལ་པོ་བཅས་རྒྱལ་ཁག་བཞི་ཡོད་པ་ཡིན། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རྡོ་མཁར་བཟོ་སྐབས་རང་རང་གི་མངའ་ཁོངས་ནས་རྡོ་བཟོ་ལག་རྩལ་ཆེས་ལེགས་པོ་ཡོད་པ་ལ་བཀའ་བཏང་ནས་སྐྲུན་དུ་འཇུག་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་པོ་གཞན་པའི་མངའ་འོག་གི་བཟོ་མཁས་པ་གདན་དྲངས་ཏེ་སྐྲུན་པ་ཡིན་པ་དང་། རྡོ་མཁར་བཟོ་སྐབས་མི་ཤུགས་དང་དངོས་ཤུགས་འབོར་ཆེན། དུས་ཡུན་རིང་པོ་བཅས་སོང་ཡོད་པས། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་རྡོ་མཁར་གྱི་བཟོ་སྐྲུན་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་ཞིང་བཟོ་སྐྲུན་སྤུས་ཀ་ལེགས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་རོང་བོད་དམངས་རྡོ་མཁར་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ཆེས་མཐོ་བའི་ཆུ་ཚད་མཚོན་ཐུབ། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་པོའི་རྡོ་མཁར་། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་པོའི་རྡོ་མཁར་ནི་འབར་ཁམས་རྫོང་མཁར་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་བདུན་ཡོད་པའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་མཆོག་རྩེ་གྲོང་བརྡལ་གྱི་སའི་སོ་གྲོང་སྡེར་ཡོད་ལ། མཆོག་རྩེའི་རྒྱལ་རབས་དང་པོ་ནི་སྤྱི་ལོ་1286ལོར་སྲིད་དབང་འཛིན་འགོ་བཟུང་བའི་རྒྱལ་པོ་སྟག་འབུམ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ནས་བཅིངས་འགྲོལ་མ་གཏོང་བར་དུ་རྒྱལ་རྒྱུད་ཁྱོན་བསྡོམས་བཅུ་བདུན་སོང་། རྒྱལ་པོ་སྟག་འབུམ་ནི་སོ་མང་རྒྱལ་རབས་གསུམ་པའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་སྩ་བན་ཐར་གྱི་བུ་གསུམ་ལས་ཆུང་བ་ཡིན། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་རབས་གསུམ་པའི་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁའ་འབུམ་གྱིས(1401ལོ་ནས་1447)སྲིད་དབང་བཟུང་དུས། རྒྱལ་པོས་རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་དངོས་སློབ་ཚ་ཁོ་ངག་དབང་གྲགས་པར་རོགས་བྱས་ནས་མཆོག་རྩེ་རྡོ་མཁར་ཡི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཚ་ཁོ་དགོན་པ་བཏབ། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་རབས་ལྔ་བའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་གར་འབུམ་(1512ལོ་ནས་1571)གྱིས་སྲིད་དབང་འཛིན་དུས། རྒྱལ་པོས་ཁུ་འཇོ་བླ་མ་ནོར་བུ་ལ་རོགས་བྱས་ནས་མཆོག་རྩེ་རྡོ་མཁར་འགྲམ་དུ་སའི་སོ་དགོན་པ་བཏབ་པ་དང་རྗེས་སུ་དགོན་པ་ནང་དུ་བླ་མ་ནོར་བུའི་སྐུ་གདུང་བཞེངས་ཡོད། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱལ་མོ་གཉིས་ཡོད་ལ་དེ་ནི་རྒྱལ་རབས་བཅུ་གཅིག་པ་རྒྱལ་མོ་གཡུང་དྲུང་ལྷ་མོ་(1818ལོ་ནས་1843)དང་རྒྱལ་རབས་བཅུ་གསུམ་པ་རྒྱལ་མོ་རིན་ཆེན་ལྷ་མོ་(1873ལོ་ནས་1891)གཉིས་ཡིན། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་རྒྱལ་པོ་མཁྱེན་རབ་དམ་པ་རྒྱ་མཚོ་ནི་(1894ལོ་ནས་1910)དགེ་ལུགས་པའི་བླ་མ་ཡིན་པས་རྒྱལ་རྒྱུད་མེད་པས། 1912ལོར་ཝུན་ཁྲོན་བ་སི་རྒྱལ་རབས་ཉེར་གཉིས་པའི་རྒྱལ་པོ་སོ་ཀོ་ཞིན་གྱི་བུ་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་གིས་མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་རབས་བཅུ་དྲུག་པ་བྱས། མཆོག་རྩེ་རྒྱལ་རབས་རྗེས་མའི་སྲིད་དབང་འཛིན་མཁན་ནི་སོ་ཀོ་ཁོན་ཡིན།…
དགེ་འདུན་པ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྙན་ཞུ།
གྲོགས་པོ་ཚོ། དགེ་འདུན་པ་ཞིག་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་བ་དེའི་ངོ་བཤུས་ཤིག་ཁ་བརྡ་ལ་འབྱོར་བ་གཤམ་གྱི་འབྲེལ་ཐག་ན་ཡོད་པ་གཟིགས་རོགས། petition_to_hu_jintao
ཨ་བོད་དང་བླངས་བོད་དོན་གསང་སྒྲུབ་མཐུན་ཚོགས་
༄༅། །བོད་རང་དབང་གི་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་ཐབས་སྲིད་བྱུས་དང༌།དེ་ལག་ལེན་དུ་ཇི་ལྟར་བསྟར་བའི་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྟོན་པ། བོད་ཡུལ་གཏན་དུ་བདེ་བའི་གཞི་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།
བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ཆེན་མོ།། ཨ་མེ་རི་ཀའི་རྒྱལ་ཕྲན་ལྔ་བཅུ་ང་གཅིག་པ་སྟེ། བོད།
པད་གདུང་རྡོ་རྗེ་བཙན་པོས།
ཨ་བོད་དང་བླངས་བོད་དོན་གསང་སྒྲུབ་མཐུན་ཚོགས་ནས། བོད་རྒྱལ་ལོ་ཉིས་སྟོང་བརྒྱ་དང་སོ་བཞི། རབ་བྱུང་རི་ཟླའི་མེ་ཕག་ལོའི་བོད་ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་བཅུ་བཞི། ཕྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་བདུན་ཟླ་བཅུ་བའི་ཚེས་ཉེར་བཞི་བཟང་བོར་ལེགས་པར་གྲུབ་པ། བོད་འདི་དེང་ནས་རྟག་ཏུ་རྒྱལ་ཞིང་གཏན་དུ་བདེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག། བཀྲ་ཤིས། དགེ་ལེགས་འཕེལ།།
ཨོཾ་སྭསྟི། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཚོགས་ལ། སྒོ་གསུམ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆིའོ།། སྔར་གྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་མ་གཡེལ་བར། དུས་ངན་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་ཀུན། ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་རྗེས་སུ་བཟུང་སྟེ། འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདི་ལས་མྱུར་དུ་བསྒྲལ་དུ་གསོལ། ད་ལྟ་ཉིད་དུ་བསྒྲལ་དུ་གསོལ།།
ད་ལྟ་ལྷོ་ནུབ་སྲིན་པོའི་ཡུལ་ན་ཟབ་གསང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བར་མེད་དུ་བསྐོར་བའི་སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་དྲག་པོ་རྩལ་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་ལ། བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་བཞིན་གདུང་ཤུགས་དྲག་པོས་གསོལ་བ་སྙིང་གི་དཀྱིལ་ནས་འདེབས་ཤིང་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆིའོ།། བོད་འབངས་སྐྱོང་བཞེད་ཐུགས་དམ་གཉན་པོ་ཉེ་བར་དགོངས་ལ། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལས་མྱུར་བའི་ཐུགས་རྗེ་འཕྲིན་ལས་དུས་ལས་མི་གཡོལ་བར། བཟོད་མེད་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོས་མནར་བའི་བོད་འབངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དུས་ངན་གཉན་འཕྲང་འདི་ལས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། ད་ལྟ་ཉིད་དུ་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ།
འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་མ་འདྲིས་པའི་མཛའ་བཤེས་ཆེན་པོ། མཉམ་མེད་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་བོ་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་ལ། ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ལུས་རབ་སྤྲུལ་ནས་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་བོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆིའོ།།ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་རྒྱུད་བརླམས་ཤིང༌། མ་རིག་འཐིབས་པོའི་སྨག་རུམ་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དུག་རླངས་འཐུལ་ཞིང༌། ཞེ་སྡང་དྲག་པོའི་མེ་ལྕེ་རྒྱ་ཡན་དུ་སྦར་བ་ལས། རང་གཞན་ཚང་མའི་བདེ་བའི་གནས་དང་སྐབས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ། ཐུགས་བཏང་སྙོམས་མི་མཛད་པར། དགོངས་པའི་དབྱིངས་ནས་ཐུགས་རྗེའི་ཤུགས་ཕྱུངས་ལ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མུ་གེ་དམག་འཁྲུག་དང་ནད་ཡམས་བར་ཆད། བསམ་ངན་སྦྱོར་རྩུབ་ཐམས་ཅད་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་ཞི་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཞི་བདེ་དང་རང་དབང་ལ་གནས་ཤིང་དགའ་བདེའི་དཔལ་གྱིས་ཁྱབ་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ད་ལྟ་ཉིད་དུ་མཛད་དུ་གསོལ།།
རྒྱལ་རོང་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག
དགེ་འདུན་མཐར་ཕྱིན།
རྒྱལ་རོང་ཡུལ་ཁམས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན་རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་རྒྱལ་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཡོད་ཅིང༌། རྒྱལ་ཕྲན་དེ་དག་ནི་སྔར་བོད་སིལ་བུའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བཟུང་མུ་མཐུད་དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་རང་བཙན་དུ་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་ཅིང༌། རྒྱལ་རོང་ཡུམ་ཁམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་ནི་བོད་ཆེན་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན།
རྒྱལ་རོང་ངམ་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་ཟེར་བའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་དེར་གནས་པའི་རྒྱལ་རོང་བ་ཞེས་པའི་མི་རིགས་འདི་ནི་དཔའ་འཛངས་སྙིང་སྟོབས་ཅན་དང༌། རང་བཞིན་དྲང་ཚུགས་ལྡན་པ། ཤེས་རིག་རྣམ་དཔྱོད་ཆེ་བའི་སྔར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གྲགས་པ་ཞིག་ཡིན། རྒྱལ་རོང་ཞེས་པའི་ཡུལ་ཁམས་འདི་བྱང་རྒྱུད་ཨ་མདོ་དང་ནུབ་རྒྱུད་ཁམས། ལ྄ྷོ་རྒྱུད་འབར་མའི་ཡུལ་དང་ཤར་རྒྱུད་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་དང་ས་འབྲེལ་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ། འདིར་རང་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་ཆོས་ཉམས་མྱོང་ཙམ་གྱི་ཐོག་ནས་གོང་གི་རྒྱལ་རོང་བ་རྒན་ལགས་རྣམ་པ་ཚོ་ནས་གསུང་རྒྱུན་ཐོས་པ་ཁག་ཅིག་འདིར་དྲན་ཐོ་ལྟ་བུར་འགོད་འདོད་བྱུང༌། དེ་སྔའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱལ་རོང་བའི་དགེ་བཤེས་མཁས་དབང་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་ཡོད་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱལ་རོང་བ་དགའ་ལྡན་ཁྲི་པ་དང་བོད་ཀྱི་སྲིད་ཚབ། རྒྱལ་བའི་ཡོངས་འཛིན་དང་མཚན་ཞབས་དང༌། གདན་སའི་མཁན་བླ་དགེ་བཤེས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་དེབ་ཐེར་ཁག་ལས་ཤེས་ཐུབ། བོད་ཀྱི་སྔར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྩེ་ཕོ་བྲང་མདུན་གྱི་རྡོ་རིང་དེ་ཡང་རྒྱལ་རོང་བའི་དམག་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕར་རྒོལ་གྱིས་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་མཚན་བོད་དབུས་སུ་བསླངས་པའི་ཚུལ་རྒན་རིམ་ནས་ཐོས།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྒྲུང་རིང་།
ཀླུ་སྨྱོན། ཁྱོ་གས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཉམས་ཉེན་མ་ཐེགས་པར་དུག་འཐུངས་ནས་རང་སྲོག་བཅད་རྗེས། མོས་ཀྱང་རང་གི་གཅེས་ཕྲུག་གསུམ་དང་མཉམ་དུ་རླངས་འཁོར་བསྐོར་ནས་བྲག་གཡང་དུ་མཆོངས།
སྡོམ།
ཀླུ་སྨྱོན། སྡོམ་གྱི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ང་ཚོར་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དྲ་རྒྱ་འདི་དག་བྱུང་བ་མ་བརྗེད་པར་གྱིས། ཁ་བྱང་གི་འགྲེལ། ས་རུབ་ནས་ཅུང་མ་འགོར་བར། ། སྡོམ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདིར་མངོན་བྱུང་། གློག་འོད་གསལ་ས་ཞིག་ནས། སྡོམ་གྱིས་དྲ་རྒྱ་འགྲེམ་མགོ་བཙུགས་སོང་། ཆར་བ་ཟམ་ཟིམ་ཞིག་བབས་བྱུང་། ཡིན་ན་ཡང་སྡོམ་གྱིས་འབད་བརྩོན་ཆེན་པོས་དྲ་རྒྱ་འགྲེམ་རྒྱུར་བར་ཆད་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་། སྦྲང་བུ་མེ་ལྕེབས་ཤིག་དྲ་རྒྱས་བཟུང་སོང་། དེ་མ་ཡིན་པའི་སྲིན་བུ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་དྲ་རྒྱའི་ཉེ་ས་ན་འཕུར་ལྡིང་བྱེད། ཅུང་མ་འགོར་བར་། སྡོམ་གྱི་འཚོ་བ་ལ་གནམ་ས་བླ་འོག་བརྗེས་པ་ལྟ་བུའི་འགྱུར་ལྡོག་ཅིག་ཀྱང་བྱུང་སོང་། སྐྱ་རེངས་ཤར་ལ་ཉེ། གློག་འོད་ཀྱང་རབ་རིབ་ཏུ་གྱུར། སྡོམ་དེ་རང་ཤོང་གི་སྤྱིལ་བུར་འཛུལ་སོང་། དེས་རང་གི་ཚོ་ཞིང་སྣུམ་པའི་ལྟོ་བ་ལ་བྱིལ་བྱིལ་བྱེད་བཞིན་འདུག སྐྱེ་བ་རྗེས་མ་དེར། གློག་འོད་གསལ་ས་ཞིག་ནས་སྡོམ་ཞིག་གི་སྐྱེ་བ་བླངས་ན་་་ ་་་
རྨ་འགྲམ་གྱི་སྐྱ་རེངས་དམར་པོ།
ཀླུ་སྨྱོན་ཧེ་རུ་ཀ
སྙིང་ལ་ན་ཚ་ཡོད་མཁན་དག་གིས་གཤམ་གྱི་སྒྲུང་འདི་མ་བཀླགས་ན་ལེགས།
༡
སྤྱི་ལོ་གཅིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ཞེ་གཉིས་ལོའི་སྟོན་མགོའི་ཉིན་ཞིག
“ཨ་ཕ། ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་བུའི་སྙིང་དམར་པོ་ཟོས་མྱོང་བ་དེ་བརྗེད་སོང་བ་ཡིན་ནམ།” མནའ་མ་གཡུ་མཚོའི་སྐད་ཆ་དེ་དུག་ཚེར་ཞིག་དང་འདྲ་བར་ཞག་མ་གསུམ་ལ་གཉིད་མ་ལོག་པར་གཤིན་རྗེ་ནག་པོའི་སྲོག་སྒྲུབ་ལ་འབད་པའི་སྔགས་རྒན་རིག་འཛིན་གྱི་སྙིང་ལ་ཙག་ཤད་ཅིག་བརྒྱབ་ནས་དྲག་སྔགས་མཚམས་མི་ཆད་པར་བགྲངས་བྱུང་ལ། ཁོའི་སོར་གསུམ་བཞི་རེ་སྐྱེས་ཡོད་པའི་སེན་མོ་རིང་བོ་དེ་དག་གི་འགུལ་སྐྱོད་དང་མཉམ་དུ་རག་ཤའི་ཕྲེང་གོག་དེའི་སྟེང་ནས་མེ་སྟག་ཅིག་དམར་ཁྲོམ་ཁྲོམ་དུ་འཐོར་བཞིན་འདུག་ཅིང་། ཁོའི་མིག་ལམ་དུ་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྡེ་དམག་གཉིས་ཀྱིས་ཁོའི་བུའི་མགོ་བོ་བཅད་པའི་བེམ་པོ་དེ་ཁོ་ཚང་གི་ཁང་པའི་གདུང་མར་བཏགས་རྗེས། བེམ་རོའི་བྲང་ཁ་གཤགས་ནས་སྙིང་དམར་པོ་ཕྱིར་བཏོན་ཏེ་ཁོའི་ཁ་ནང་དུ་བརྫངས་ཚུལ་རྣམས་སྒྱུ་མའི་འཕྲུལ་བཞིན་ཤར་ཅིང་། མནའ་མ་གཡུ་མཚོ་གཅེར་བུར་ཕུད་ནས་བཙན་གཡེམ་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་སྐྱི་གཡའ་བའི་ངུ་སྐད་དྲག་པོ་དེ་ད་དུང་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་བཞིན་འདུག ་་་ ་་་
དྭོགས་འདྲི་ཆུང་ཆུང་གཅིག་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཐའ་མ་གླང་དར་མས། ཆོས་བསྣུབས་ཙང་། ལྷའི་སྤྲུལ་པ་ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོར་རྗེས། ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་གི་མདུན་ལ་མདའ་འཕངས་ནས་བཀྲོངས་ཅེས་གསུངས་སྲོལ་འདུག ང་ལ་གཤམ་གྱི་དྭོགས་འདྲི་རྣམས་ཡོད་པས། མཁས་དབངས་ཚོས་ལན་ཞིག་བསྟེར་རོགས་གནང་། ༡༽ གླང་དར་མས་ཆོས་བསྣུབས་པའི་སྐོར་ལ་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གསལ་བ་ལས། རྒྱ་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་མེད། ད་དུང་ཉེ་ཆར་ལྷ་སའི་ཉེ་འདབས་བྲག་ཡས་པའི་གུ་རུའི་བྲག་ཕུག་བསྔོགས་པར་བརྟེན་ནས། ཡིག་ཆ་རྙིང་པ་མང་པོ་བརྙེད་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཚོའི་ནང་ཆེས་ཡ་མཚན་དགོས་པ་ཞིག་ནི། གླང་དར་མའི་གསུང་འབུམ་གྱི་དཀར་ཆག་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཡིག་ཆ་དེ་དག་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ། གླང་དར་མ་ནི་མི་གཏུམ་སྤྱོད་ཅན་ཞིག་མིན་པར། མཁས་འགྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་བསྟན་འདུག ཁྱེད་ཚོས་དེ་གཟིགས་མྱོང་ཡོད་དམ། དཀར་ཆག་དེ་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཆོས་ལུགས་ཞིབ་འཇུག་ཟོའོ་ཡིས་བདག་པོ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད། ༢༽ མཁས་དབང་ཁག་གཅིག་གི་གསུང་སྒྲོས་ལ། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་ནི་བོད་པ་མིན་པ་དང་། ཁོང་གི་རིགས་ནི་རྒྱ་ཡིན་ཞིང་། གོང་མའི་བཀའ་ལྟར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བཀྲོངས་ནས། བོད་འདི་སྲིལ་བུར་བཏང་རྗེས། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ལོ་མང་རིང་ཁ་གཏད་མི་ཐུབ་པའི་བོད་འདི་ལས་བསླ་པོར་རྒྱའི་འོག་ཏུ་བཅུག་ཐུབ་པའི་ཐབས་ཤེས་བྱས་པ་འདིར་ལམ་འགྲོ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཚུལ་རྒྱའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤོད་བཞིན་འདུག འདི་བདེན་པ་རེད་པས། ༣༽གལ་ཏེ་ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་མདའ་སྣུན་ཐེངས་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོའི་དབུ་ལ་ཐེབས་ཟེར་བ་འདིར་འདྲི་བ་གཅིག་ཡོད། གུས་པས་མདའ་སྦྱངས་མྱོང་། དེ་ལ་ལག་ཤུགས་མི་ཟད་པ་ཞིག་དགོས་པ་དང་། འཐེན་སྟངས་དང་གློད་སྟངས་གཉིས་ཤིན་དུ་བྱང་པོ་ཞིག་མེད་ན་དང་པོ་མདའ་དེ་ལ་ཤུགས་སྦྱིན་མི་ཐུབ། དེ་ནས་འབེན་ལ་རྒྱག་སྟངས་ཡང་རླུང་གི་ཁ་ཕྱོགས་ཤེས་དགོས་པ་དང་། རླུང་ལ་བརྟེན་ནས་རྡའི་སྒྲོའི་བཟོ་ལྟ་དང་ཡངས་ལྗི་སོགས་སོགས་མང་པོར་བལྟོས་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་སྒོམ་ཆེན་ཞིག་གིས་གློ་བུར་ལྷ་སར་ཡོང་ནས་མདའ་རྒྱག་ཐེངས་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོའི་དབུ་ལ་ཕོགས་ཟེར་བ་འདི་མདའ་ཤེས་མཁན་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་སྣང་བ་མིན་འགྲོ་བའི་སྐད་ཆ་རེད། དེར་བརྟེན་མདའ་ཕངས་པ་བདེན་ཤས་ཆེ། ཡིན་ནའི་འཕེན་མཁན་དེ་མདའི་རྩལ་ལ་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། བྱས་ན་མི་དེ་སུ་རས། ༤༽ ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་རྟ་ལ་སོལ་བ་ནག་པོ་བྱུག་ནས་ཆུ་སྒྲོལ་སྟབས་རྟ་དཀར་པོར་འགྱུར་ཟེར་བ་དེ་བྱིས་པར་མགོ་བོ་སྐོར་བའི་སྐད་ཆ་དང་གཅིག་པ་རེད། དང་པོ་རྟའི་ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་སོལ་བས་སྒྱུར་མི་ཐུབ། ཁྱེད་ཚོད་ལྟ་བགྱིད་དང་། གཉིས་པ། གལ་ཏེ་བྱུག་ཐུབ་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། རྟ་ཆུའི་ནང་ཆ་ཚང་མ་འདིམ་བར་དུ་རྟའི་ལུས་ཡོངས་ཀྱི་སོལ་བ་སུབ་མི་ཐུབ། རྟ་ཆུའི་ནང་ཆ་ཚང་འདིམ་ན་ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་ཇི་ལྟར་ཆུ་སྒྲོལ་ཐུབ་བམ། ནམ་རྒྱུན་ངེད་ཚོས་རྟ་ཐོག་ནས་ཆུ་སྒྲོལ་སྐབས། རྟའི་རྐང་ལག་མིན་ཆད་ཆུའི་ནང་འདིམ་གྱི་མེད། གལ་ཏེ་རྟའི་གྲོད་པ་ཆུའི་ནང་འཐིམས་ན་རྟས་ཆུ་དེའི་ནང་མི་འཁུར་ཐུབ་ཐབས་མེད། ཁྱེད་ཀྱི་བྱས་ན་ཇི་ལྟར་རེད།
བུ་མོའི་སྒྲུང་།
གཡང་སྐྱབས་རྒྱལ་གྱིས། “བུ་མོ། བུ་མོ”་ཨ་མས་དུས་ཚོད་ལ་བལྟ་བཞིན་བོས། བུ་མོ་ད་དུང་ཉལ་སའི་ནང་འདུག ག་ལེར་མིག་ཕུར་ཕུར་ཞིག་བྱས་ནས་མགོ་ཡར་བཀྱགས། སྨིན་མ་བསྡུས། ཆུ་ཚོད་ལ་བལྟས། ཆུ་ཚོད་བཅུ་དང་ཕྱེད་ཀ་ཟིན་འདུག “བུ་མོ། ཁྱེད་རང་ལ་གཟའ་ཉི་མའི་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ཡོད་རེད། ད་འགྲོ་རན་སོང་ང་། མགྱོགས་པོ་བྱོས།” ཨ་མས་དྲན་གསོ་བཏང་། བུ་མོའི་སེམས་ལ་འཚབ་ཤ་མ་ལངས། མདང་དྲ་རྒྱའི་ནང་འཛུལ་ནས་ facebook ༼ངོ་དེབ་༽ཏུ་དགའ་རོགས་བཙལ་བའི་ཐབས་ཤེས་བྱས་ཏེ་ཡུན་རིང་པོ་འགོར། མཚན་གྱི་ཆུ་ཚོད་གསུམ་པ་ལ་ད་དུང་ཉལ་མེད། མགོ་སྔས་མགོར་བཞག་དུས་ཧ་ལམ་ཆུ་ཚོད་དྲུག་པ་ཟིན་གྲབས་བྱས་འདུག ད་ཡར་ལངས་ནས་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ལ་འགྲོ་འདོད་རྩ་ནས་མི་འདུག “ཨ་མ། ང་དེ་རིང་འགྲོ་དགོས་རེད་པས། ངའི་མགོ་ན་གི་འདུག” “ཡང་ བུ་མོ་འདི་ཉལ་ཡོད་ས་མ་རེད། མི་ཉལ་དུས་ཁྱོད་ཉལ་གི་མ་རེད། མི་ལངས་དུས་ཁྱོད་ལངས་གི་མ་རེད། རྙོག་ཁྲ་བཤད་མ་ཡོང་།” སྐད་ཆ་འདི་ནི་བུ་མོས་ལན་མང་པོར་གོ་བའི་སྐད་ཆ་ཞིག་ཡིན། ཨ་མས་སྐད་ཆ་འདི་སྟོང་བཤད་ཀྱང་བུ་མོའི་སེམས་ལ་རེད་བསམས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་དྲན་མ་མྱོང་། ངོ་དེབ་དྲ་རྒྱའི་ནང་གི་ཕོ་གསར་དེ་ཚོ་ཡང་ང་ནང་བཞིན་མཚན་ལ་ཉལ་གི་མེད། ཨ་མ་ནི་སློབ་སྦྱོང་མེད་པའི་མི་རྙིང་པའི་གྲས་རེད། ང་ནི་ལོ་ཆུང་དེང་རབས་ཀྱི་བུ་མོ་ཡིན། “ཨ་མ། ངའི་མགོ་ན་གི་འདུག ང་འགྲོ་གི་མིན།” བུ་མོས་མགོ་ཡོངས་རྫོགས་ཉལ་ཆས་ཀྱིས་གཡོགས་སོང་། བུ་མོ་ལོ་བཅོ་ལྔ་རེད། ཨ་མ་ལ་ཡང་ཐབས་ཤེས་གང་ཡོད། ཨ་ཁ། ངའི་བུ་མོ་འདི་ད་ནི་བོད་པ་ཆགས་མ་སོང་། སྐྱེ་བ་སྔོན་མའི་ལས་ཟེར་བ་འདི་འདྲ་ཡིན་པ་རེད། “ཐུབ་བསྟན། གཟའ་ཉི་མའི་བོད་ཡིག་དགེ་རྒན་ལ་ཁ་པར་ཐོངས། བུ་མོ་ནི་ལངས་རོགས་བྱེད་གི་མི་འདུག” མོས་རང་གི་ཁྱོ་ག་དེ་བཞིན་བཤད། ཁྱོ་གས་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རྩེད་མོ་ཞིག་ལ་བལྟ་བཞིན་འདུག ཆུང་མའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟ་ཙམ་བྱས་ནས་མུ་མཐུད་ནས་རྩེད་མོའི་ཐོབ་ཤོར་གྱི་ཕྱོགས་ལ་གཡེང་བཞིན་འདུག
ཁ་བརྡ་དང་དེའི་ཉེ་འཁོར་བ་ཚོར་བསླབ་བྱ།
རྣ་ལོ།
ཁ་བརྡ་འདི་མ་བཀླགས་པར་ཡུན་རིང་འགོར། བོད་སྐད་བཤད་ས་མ་རེག་པར་ཡུན་རིང་འགོར། བོད་པའི་གྲོགས་པོ་ཚོར་མ་ཐུག་པར་ཡུན་རིང་འགོར། རི་ཆུང་ཆུང་དེའི་སྒང་གི་ཁང་མིག་ཆུང་ཆུང་དེར་ཆུང་མ་དང་མཉམ་དུ་རྩོམ་འབྲིའི་ལས་ཀ་བྱས་ནས་ཟླ་བ་ཁ་་ཤས་ཕྱིན། དེ་རིང་ཆུང་མ་ཕ་ཡུལ་ལ་ལོག་སོང༌། ངས་ཀྱང་ལས་ཀ་ཚར། དྲ་རྒྱའི་ཐོག་གི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་་ཡོད་ས་ཞིག་ལ་འཛུལ། དེ་ནི་ཁ་བརྡ་དྲ་དེབ་འདི་རེད། བོད་ནང་གི་དྲ་དེབ་ཁ་ཤས་སྒོ་བརྒྱབ་འདུག་ མི་ལས་དགུ་ལས་བྱེད་མཁན་ཚང་མ་རྒྱ་རྒན་རོ་ས་འོག་ལ་འཇུག་རྒྱུ་འདི་ཚང་ཡིན། རྒྱ་྄རྒན་འདི་བ་ཚང་མིན་ན། ང་སྔ་མོ་ནས་རང་གི་ཕ་ཡུལ་བོད་ལ་ལོག་ཚར་ཡིན། ངའི་བུ་ཕྲུག་རྣམས་ཀྱང་བོད་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་ཡོད།
ཡ་ད་ང་སྒེར་གྱི་དོན་དག་དེ་ཚོ་གཡུག་ཤོག་ དེ་ལས་ཁ་བརྡ་གླེང༌།
ད་ཡིན་ན། ཁ་བརྡའི་སྒང་ན་གསར་བུ་ཁ་བདེ་འགའི་ཁ་བརྡར་འདུག
ཁ་བརྡའི་ཐོག་ན། བོད་རང་བཙན་ཡིན་མིན་གྱི་ལབ་གླེང་བྱས་་འདུག
ངས་འདིེར་ཁ་གསལ་བོའི་ཐོག་ནས་ལབ་ཀྱི་ཡིན། དབུས་གཙང་རང་བཙན་ཡིན་པའི་བཟོ་འདྲ་བོ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ཁག་ན་ཡོད་རེད་མ་གཏོགས། ཁམས་དང་ཨ་མདོ་གཉིས་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིག་ཆ་དང་ས་ཁྲ་སོགས་ཁུངས་སྐྱེལ་ཅི་ཡང་མེད།
ཞ་སྒབ་པའི་ལག་འཁྱེར་འདྲ་བོ་དང་གཞན་ཆིངས་ཡིག་ཡིན་ལ་མིན་ལ་ཁ་ཤས་བཞག་པ་དེ་ཚོས་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིནཔའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ནམ་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ལོ་རྒྱུས་བཤད་ན༌། དང་པོ་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀའི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་ཕྲ་བལྟས། དེ་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་པར་ཀློགས། དེ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལོ་རྒྱུས་ཡག་པོ་ཀློགས དེ་མིན་བོད་ཡིག་གི་ནང་ལ་ཡོད་པའི་སྐད་ཆ་ཐ་ཐོར་དེ་ཚོས་ཅི་ཡང་ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད།