༡༩༣༨ ལོའི་རེབ་གོང་།

དགེ་འདུན་རབ་གསལ།
—————————

རེབ་གོང་ཞེས་པའི་ས་ཆ་འདི་ལ། སྤྱིར་བཏང་བཤད་ཚུལ་བྱས་ན། རེབ་གོང་ཤོག་པ་བཅུ་གཉིས་དང་། རོང་བོ་དགོན་ཆེན་གྲྭ་ཚང་གསུམ། དགོན་མ་ལག་སུམ་ཅུ་སོ་ལྔ་ཞེས་བཤད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད། ད་དུང་། སྦ་རོག་རོག་ཅན་ལ་ཁྲི་སྡེ། ཁང་སྐྱ་ལེབ་ཅན་ལ་ཁྲི་སྡེ། གུར་དཀར་པོ་ཅན་ལ་ཁྲི་སྡེ་ཞེས་ཁྲི་སྡེ་བརྩི་སྲོལ་ཞིག་ཀྱང་འདུག རེབ་གོང་ནང་སོའི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་སྲིད་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་འཛིན་མོད། སྐྱབས་མགོན་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་རིམ་བྱོན་གྱིས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་དབང་འཛིན་པ་རེད། ཤར་ཚང་སྐུ་ཕྲེང་པོ་ནི་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་༼༡༦༠༧-༡༦༧༧༽ཡིན་པ་དང་། སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་སྐལ་ལྡན་འཕྲིན་ལས་ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་ ༼༡༩༡༦-༡༩༧༨༽ནི་ཧ་ལམ་དགུང་ལོ་ ༦༢ ཙམ་ལ་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས། སྤྲུལ་སྐུ་འདི་པ་མཁས་པའི་མཁྱེན་རྩལ་རྒྱས་མུར་སྐུའི་གཅེན་པོ་ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེ་དང་ལྷན་དུ་ལྷ་སར་ཐེངས་གཉིས་པར་ཕེབས་ཤིང་། དེ་དུས་ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་སྐུལ་ཞུས་མོད་ཁོང་གིས། “རེབ་གོང་མི་མང་གིས་ང་ལ་བལྟས་ནས་བསྡད་ཡོད། ངས་རེབ་གོང་མི་མང་གཡུགས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་”ཅེས་གསུངས་ནས་སླར་ཕ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་རབས་ལྟག་མཚེར་རིན་པོ་ཆེས་ཞལ་ནས་ཐོས། ད་དུང་རེབ་གོང་དུ་རྨ་ལྷོ་ཀྲིག་ཅེས་པ་བཙུགས་དུས་ཀྲིག་ཀྲང་གི་གོ་གནས་ཀྱང་ཕུལ་འདུག ཡིན་ན་ཡང་། དེ་ནས་བཙོན་དུ་ཚུད་རབས་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐད་རྒྱུ་ཆ་དཀོན་པོ་འདུག དེ་མིན་རེབ་གོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནི་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར་དང་། དེ་བཞིན་ཆོས་འབྱུང་ཁག་སོགས་མང་དུ་མཆིས།
མཱ་པུའུ་ཧྥང་ཞེས་པའི་མི་འདི་ནི་རེབ་གོང་དུ་མི་ཐོག་མང་པོའི་རིང་ཐོས་མྱོང་། དེ་ནི་མི་འདིའི་དམག་གིས་རེབ་གོང་དང་ཨ་མདོའི་ས་ཆ་མང་པོར་ལན་མང་གསོད་བཅོམ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན། མཱ་པུའུ་ཧྥང་ནི་ཟི་ལིང་དུ་སྡོད་པའི་མཱ་ཁྱིམ་རྒྱུད་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཁྱིམ་རྒྱུད་འདིས་གོ་མིན་ཏང་གི་སྐབས་སུ་མཚོ་སྔོན་ཕྱོགས་སུ་ཇག་དམག་གི་ཚུལ་གྱིས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད། མཱ་པུའུ་ཧྥང་ ༡༩༣༧ ལོར་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྲིད་སྐྱོང་བ་ཆགས་ཤིང་། ༡༩༤༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དེ་དམར་ཕྱོགས་པར་ཤོར་སྐབས་བྲོས་ནས་རིམ་གྱིས་ཐའེ་ཝན་དང་དེ་ནས་སའུ་སྡེ་ཨ་རབ་བྷི་ཡ་ལ་ཕྱིན་ཅིང་། དེར་ཡུལ་དེའི་ཡུལ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བླངས་པ་དང་བཅས་མཐའ་མ་དེར་ ༡༩༧༥ ལོར་དེར་གྲོངས་འདུག
མཱ་པུའུ་ཧྥང་གིས་རེབ་གོང་གི་ས་ཆ་མང་པོར་དམག་དྲངས་པ་ལས་ཧོར་རྟེའུ་ཚང་ལ་མཚོན་ན་ ༡༩༣༧ ལོར་དམག་བརྒྱབ་འདུག ཧོར་རྟེའུ་ཚང་ལ་མི་འབོར་ཉིས་སྟོང་ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དམག་གི་སྐབས་སུ་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔའ་བོ་ ༤༠ ལྷག་གི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། བོད་མི་བྱིས་པ་དང་བུད་མེད་བཅས་པ་ ༥༠༠ ལྷག་བཙོན་པའི་ངོ་བོར་འཁྲིད་འདུག དེ་ནས་ ལུག་ཁྲི་གཉིས་ཙམ། ཟོག་ སྟོང་གཅིག་ལྷག་ རྟ་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་བཙན་འཕྲོག་བྱས་འདུག སྐྱི་གཡའ་བའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་འདུག
དེ་ནས་རེབ་གོང་བློན་ཆེ་ལ་མཚོན་ན་ མཱ་པུའུ་ཧྥང་གི་དམག་གིས་ཐེངས་མང་པོར་དམག་བརྒྱབ་འདུག དེ་ཡང་ ༡༩༣༧ ལོ་དང་། ༡༩༣༩ ལོ། ༡༩༤༡ ལོ། ༡༩༤༢ ལོ་བཅས་སུ་དམག་སྔ་ཕྱི་བརྒྱབ་འདུག རྒྱུ་རྐྱེན་གཅིག་ནི་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔའ་བོ་ཚོས་བཙན་ས་སྤྱད་ནས་ཕར་རྒོལ་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པ་དེ་ལ་ཐུག་འདུག མཐའ་མ་དེར། གྲོང་དེའི་ཡུལ་མི་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཡུལ་བྱོལ་བྱེད་དགོས་ཐུག་འདུག་ཅིང་དཔའ་བོ་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་འདུག
དེ་རིང་གི་ངེད་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ནི་ ༡༩༣༨ ལོར་མཱ་པུའུ་ཧྥང་གིས་རེབ་གོང་ཀོའུ་སྡེ་ལ་དམག་དྲངས་པའི་སྐོར་དེ་ཡིན། གནས་ཚུལ་འདི་ནི་གཙོ་བོར་སྐབས་དེའི་དམག་འཁྲུག་ནང་ཞུགས་པའི་ལོ་ན་ ༡༨ ཅན་གྱི་མཱ་པུའུ་ཧྥང་གི་དམག་མི་ མཱ་བིན་ཏིན་ ཞེས་པས་བྲིས་པའི་ “ཀོའུ་སྡེ་བོད་རིགས་མི་དམངས་མཱ་པུའུ་ཧྥང་གིས་དམར་གསོད་བྱས་པའི་ཟིན་བྲིས།” ཞེས་པ་དེ་ཡིན། དེ་དང་ལྷན་དུ་བོན་རྒྱ་དགེ་ལེགས་རྒྱ་མཚོས་བརྩམས་པའི་འདིའི་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་བཅས་ལ་གཞི་བཅོལ་བ་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་དེ་དག་ནི་ “རྨ་ལྷོའི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་ཡིག་”ཅེས་པ་ཐེངས་དང་པོ་དེའི་ནང་འཁོད་འདུག དེབ་འདི་བོད་ཡིག་ཏུ་ ༡༩༩༢ ལོར་པར་བརྒྱབ་ཏུ་འདུག འོན་ཀྱང་འདིའི་སྐོར་གྱི་རྒྱ་ཡིག་གི་དེབ་ཀྱང་འདུག་མོད། ཧ་ལམ་གནས་ཚུལ་གཅིག་རེད་འདུག དེ་ནས་མཱ་པུའུ་ཧྥང་གི་སྐོར་ལ་ དེབ་མང་པོ་འདུག དེ་དག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་འཆར་ལགས།
གནས་ཚུལ་འདིའི་ཡོང་རྐྱེན་ནི་ མཱ་པུའུ་ཧྥང་གི་དམག་ཤུགས་ཀྱིས་རེབ་གོང་ཕྲེང་ཡར་ནང་གི་མི་སྣ་གཡོག་ཏུ་བཀོལ་ནས་དམེ་ཤུལ་ནགས་ཚལ་ནས་ཤིང་སྡོང་བཅད་དེ་རོང་བོ་དགུ་ཆུ་བརྒྱུད་ནས་ཟི་ལིང་དུ་དབོར་འདྲེན་བྱས་པ་དང་། དེའི་སྐབས་སུ་མི་ ༣༠ ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་འདུག་པ་དང་། རྐྱེན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། ཀོའུ་སྡེའི་དཔའ་བོ་ཚེ་རིང་བྱམས་དང་ཨ་དོ། མགོན་པོ་རྒྱལ། ཚེ་མགོན་སྐྱབས། གུ་བྷ་སོགས་ཀྱིས་གྱེན་རྒོལ་བྱེད་འཆར་གྱི་ཐག་གཅོད་བྱས་སྟབས། འཕྲལ་དུ་ མཱ་པུའུ་ཧྥང་གི་ལས་དོན་ལ་ལམ་ལྷོང་མ་བྱུང་བའི་ངང་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་བྱུང་འདུག
༡༩༣༨ ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ མཱ་པུའུ་ཧྥང་གིས་རེབ་གོང་ལ་དམག་རྒྱག་དགོས་པའི་བཀའ་བཏང་འདུག “རེབ་གོང་ཁོངས་རོལ་གྱི་ཇག་པ་རྣམས་སྡེབ་ལངས་ཀྱིས་ངོ་ལོག་ཟིང་འཁྲུགས་སློང་གི་ཡོད། ཁོ་ཚོས་རོང་བོའི་སྲང་ལམ་དུ་བོའུ་༼མེ་མདའ་༽བརྒྱབ་པ་དང་ཇི་མི་སྙམ་པར་རྟ་རྒྱུག་དང་རྒྱོབ་སོད་ཀྱི་ཀུ་ཅོས་ངར་མདོག་ཁ་བོ་སྟོན་བཞིན་ཡོད། ་་་ རེབ་གོང་ས་ཆའི་ཟིང་ཆ་ཞི་འཇགས་སུ་གཏོང་བ་དང་དེར་འཐུས་ཤོར་བྱུང་མི་ཆོག་” དེ་འདྲའི་བཀའ་རྒྱ་ཞིག་རེད།
དམག་སྤྱི་མཱ་ཏི་ཧྲིན་ཞེས་པའི་དམག་དཔུང་རྣམས་ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༥ ཉིན་རེབ་གོང་དུ་འབྱོར། དེ་དུས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ནི་ཀོའུ་སྡེ་སྡེ་བ་དེ་བསད་ཚར་བ། སྲེག་ཚར་བ། གསོད་ཚར་བ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རེད། དམག་སྤྱིས་ སྐད་བསྒྱུར་བ་དག་བརྒྱུད་ནས་སྡེ་བ་དེ་ལ་མགོ་བསྐོར་གྱི་བརྡ་ཞིག་བཏང་། དེ་ནི་ “མཱ་ཏི་ཧྲིན་གྱི་དམག་དཔུང་གིས་ཁྱོད་ཚོར་དམག་རྒྱག་བསམས་ནས་ཡོང་བ་མིན་པར་མགོ་ལོག་ལ་སོང་ནས་བཅའ་སྡོད་ས་སྲུང་བྱེད་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། འགྲོ་དུས་རོང་བོ་ས་ཆའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་བྲག་འགག་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པས་གོ་འཛོལ་བྱུང་ནས་གདོང་གཏུགས་མི་བྱེད་པ་བྱ་རྒྱུ།”ཞེས་ལན་བསྐུར། དེར་བརྟེན་ཀོའུ་སྡེའི་སྡེ་བའི་བོད་དམག་བརྒྱ་སྐོར་གྱིས་རང་ཡོད་ཀྱི་མཚོན་ཆ་འཁྱེར་ཏེ་བྲག་འགག་སྲུང་དུ་སོང་། དེ་ནུབ་མཱ་དམག་མཚན་བགྲོད་ཀྱིས་སྡེ་བའི་གཡོན་ངོས་ཀྱི་རི་བོར་འཛེགས་ནས་རིམ་གྱིས་མར་བབས། ཚེས་ ༦ ཉིན་གྱི་ཞོགས་ཀ་རེད། ཐོག་མར་ཁོ་ཚོ་ལ་འཕྲད་པ་ནི་ཀོའུ་སྡེ་དགོན་པ་རེད། དམག་དུང་བུས། དེར་དགེ་འདུན་པ་ ༡༩ བཞུགས་པ་རྣམས་བསད། དགོན་པ་མེར་བསྲེགས། དེ་དང་ལྷན་དུ་མེ་མདའ་ཚོད་མེད་དུ་འཕངས། དེ་ནས་ཀོའུ་སྡེའི་སྡེ་བ་ཁག་ལ་དཔུང་འཇུག་བྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་བཏང་། ཆུ་ཚོད་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་གྱི་རྗེས་ལ་ལུང་ཆུང་དེར་མེ་ལྕེ་དང་དུ་བས་ཁྱབ། བོད་རིགས་བསད་པའི་རྗེས་སུ་ལུས་ཀྱི་གོན་པའང་བཤུས་ཏེ་འཁྱེར། དེ་ནས་མེད་པ་གསུམ་ཞེས་པའི་དམག་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་། བོད་རིགས་ཀྱི་དམག་མི་མེད་པ། རྨས་མ་མེད་པ། མི་མགོ་མེད་པ་སྟེ་བསད་པའི་རྗེས་སུ་མགོ་བོ་གཅོད་དགོས་པའི་ཁྲིམས་བསྒྲགས། མི་མགོ་རེ་རེ་འཁྱེར་ཡོང་ན་སྒོར་བཅུ་སྤྲོད་པའི་སྲོལ་བཏོད། མཚམས་ཤིག་ལ་ལོ་ངོ་བཞི་བཅུར་སླེབས་པའི་བོད་མི་དྲེལ་དཀར་ལ་ཞོན་པ་ཞིག་བཟུང་། དམག་མི་ཚོས་དེ་འཕྲལ་མི་དེ་མེ་ལྕེ་མཆེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དུ་འཕངས་ནས་བསྲེགས། དེའི་མཚན་མོར་མཱ་པུའུ་ཧྥང་གི་དམག་མི་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཐོན། དེ་ནི་ཀོའི་སྡེའི་ནགས་གསེབ་ཏུ་ཡིབ་ཡོད་པའི་བོད་དམག་རྣམས་ལ་འཛིང་ཆེད་རེད། རིམ་གྱིས་གཞུའི་དབྱིབས་ཅན་གྱི་ཀོའུ་སྡེའི་ནགས་རི་དེའི་མཐའ་བསྐོར། དམག་མི་ཡང་གཞུའི་དབྱིབས་སུ་གནས། འདི་ནི་ ཚེས་ ༧ ཉིན་གྱི་ཞོགས་ཀ་རེད། གློ་བུར་དུ་མེ་མདའ་དང་ལག་འབོམ་སོགས་དྲག་ཆར་ལྟར་འཕངས། རིམ་གྱིས་དམག་དཔུང་དེ་ཚོ་ནགས་གསེང་དུ་འཛུལ། གསོད་བཞིན་གསོད་བཞིན་ནགས་གསེང་དུ་འཛུལ། མི་བསད་རིམ་བཞིན་མགོ་བོ་བཅད་ནས་འཁྱེར། བུད་མེད་མང་པོ་ཡང་དེ་ལྟར་བསད། བྱིས་པ་དམར་འབྱར་འགས་ད་དུང་མགོ་བོ་མེད་པའི་ཨ་མའི་ནུ་མ་ནུ་བཞིན་འདུག དེ་ལྟར་མཐོང་ཚད་བསད། རྒྱུ་ནོར་འཁྱེར། མཐར་ཀོའུ་སྡེའི་སྡེ་གཤམ་དུ་ཡོད་པའི་གྱང་སྐྱ་སྡེ་བའི་ནང་དུ་མི་མགོ་བསྡུས་སྐབས་ མི་མགོ་ ༢༢༢ འདུག་ཅེས་འཁོད་འདུག མཐར་རོང་བོ་གྲོང་བརྡལ་དུ་སོང་ནས་མི་མགོ་དེ་དག་ཤིང་སྡོང་ལ་བཏགས་ནས་བཀྲམས། བཀྲམས་ཏེ་སླར་ཉེ་མི་ཚོར་བཙོངས། རིན་གོང་ཆེན་པོར་བཙོངས། མ་མཐར་ཡང་དངུལ་སྒོར་ ༡༠༠ རེ་བྱས་ཏེ་བཙོངས། ཉིན་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་མགོ་དེ་དག་གི་མང་ཆེ་བ་བླུས་ཟིན་མོད་ད་དུང་བདག་མེད་ཀྱི་མི་མགོ་འགའ་ཤུལ་དུ་ལུས་འདུག ཞག་གཉིས་དང་ཉིན་གསུམ་གྱི་དུས་ཚོད་འདིའི་ནང་། ཀོའུ་སྡེ་སྡེ་བརྒྱད་ཚོ་དགུ་ཞེས་གྲགས་པའི་གྲོང་ཡོངས་རྫོགས་ཐལ་བར་བསྒྱུར། མི་ཕལ་ཆེར་བསད་འདུག
ཨ་ལགས་བོན་རྒྱ་དགེ་ལེགས་རྒྱ་མཚོས། སྐབས་འདིའི་དམག་འཁྲུག་གི་སྐབས་སུ་ ཀོའུ་སྡེ་ཚེ་རིང་བྱམས་སོགས་ཀྱིས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕར་རྒོལ་བྱས་ནའང་། དམག་དཔུང་གི་ཆེ་ཆུང་ལ་ཁྱད་ཤོར་ནས་མཐར་བོད་མིར་ཕམ་ཁ་ཕོག་ཅིང་། “སྡེ་བ་ཆེ་ཆུང་ ༢༤ དང་དགོན་པ་ ༥ མེར་བསྲེགས་པ་དང་གཏོར་བཤིག་བཏང་།” ཞེས་བྲིས་འདུག
གནས་ཚུལ་ཡོང་ཁུངས།
༡ རྨ་ལྷོའི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་ཡིག་ དེབ་དང་པོ། ༡༩༩༢ ལོའི་ཟླ་ ༥ བར་པར་བཏབ་པ། ༼དེབ་འདིའི་རྒྱ་ཡིག་པར་མ་ཡང་འདུག༽
༢ Ma Pu-fang in Chinghai Province, 1931-1949 , Merrill R. Hunsberger 1978 (དེབ་འདི་ཡང་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་འདུག)

མཆན། གོང་གསལ་གྱི་རྩོམ་ཐུང་འདི་ནི་སློབ་མའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་སྤེལ་བ་དེ་སླར་བཅོས་ཤིག་དང་བཅས་འདིར་བཀོད་པ་ཡིན། དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་སྤེར་ལིང་གིས་ཡིག་ཆའི་ཐད་རོགས་རམ་གནང་བྱུང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།