གལ་ཆེའི་གསལ་བསྒྲགས།
(བོད་མིའི་ཛ་དྲག་གི་འོས་ལངས་དང་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གླེང་བ།)
ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་བོད་ནང་དུ། གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་བདེན་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་གཅེས་པའི་ཚེ་སྲོག་འཕངས་མེད་དུ་དོར་ཏེ། རྒྱ་ནག་གི་དྲང་བདེན་མ་ཡིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་བྱེད་བབ་ལ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གིས་ངོ་རྒོལ་བསྟུན་མར་བགྱི་བཞིན་པ་དང། འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དྲང་བདེན་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་སྟངས་འོག་ནས་བོད་མི་ཚོས་སྤེལ་བའི་ཆེས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་དག་གིས་གཙོས་པའི་དྲང་བདེན་ལ་དགའ་བ་ཡོད་པའི་འགྲོ་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཅིས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དོ་ཁུར་བྱ་དགོས་པའི་བྱ་བ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པ་རེད།
ད་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་མཚོན་ན་ཡང་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འདི་ལ་དཔག་པའི་འཆར་གཞི་དང་གྲ་སྒྲིག སྟོབས་ཤུགས་དང་བློས་གཏོང་བཅས་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་དུ་ལྡན་དགོས་པ་སྐབས་དང་དུས་སུ་བབ་འདུག་པ་དང་། ཁ་ལྕེ་ཡན་གྱི་སྐད་ཆ་མ་ཡིན་པར་ལས་འགུལ་དངོས་ལ་ཞུགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅི་ཡོད་རྩོམ་རན་འདུག་སྙམ།
བསྔགས་མི་འོས་པའི་བཙན་པོའི་སྙིང་སྟོབས།
འབྲོང་ངུར་ཆོས་རྗེ།
༡༽ ཁ་སང་ཁ་བརྡའི་སྟེང་རྩོམ་གྲོགས་བསོད་ནམས་ནོར་བུས། སྙིང་སྟོབས་མ་ཞུམ་སྲོང་བཙན་བུ་རྒྱུད་རྣམས། །སུམ་གཉིས་ས་ལ་མངའ་དབང་བསྒྱུར་དུ་འགྲོ། །ཞེས་བྲིས་འདུག་པས་ངའི་དྲན་འཆར་ཞིག་སད་དུ་བཅུག དེ་ཡང་། འཛམ་གླིང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་དང་དྲག་པོའི་དམག་འཁྲུག་ལན་མང་བྱུང་བ་ནི་སྤྱིར་བཏང་ཞིག་ཡིན་ཡང་། གནས་ཚུལ་དེ་དག་ཆོས་རྒྱལ་ཞིག་ལ་གཏན་ནས་མི་འཚམ་སྙམ། ད་དུང་གནས་ཚུལ་འདི་དག་མེས་དབོན་ཚོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཏུ་གླེང་བ་ནི། ཁོ་བོས་བལྟས་ན་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ཏུ་འཁུམས། འཛམ་གླིང་སུམ་གཉིས་དབང་དུ་བསྡུས་པ་སོགས་དོན་མེད་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་གནང་བ་དག་ནི་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སོགས་ཀྱི་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་འོས་པ་ལས་ཁྱད་ཆོས་སུ་བསྔགས་འོས་པ་ག་ལ་ཡིན། ད་ལྟ་ང་རང་ཚོའི་གནས་བབ་ལ་ཉེ་ལྟ་ཞིག་གྱིས་དང་། གཞན་གྱིས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་བྱས་ནས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་བཙན་འཕྲོག་དང་དྲག་པོའི་བཙན་གནོན་བྱེད་དུས་གང་འདྲ་འདུག ང་ཚོས་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་འགྲིགས་པར་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཅིང་ཆེས་ཐ་ཤལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
གྲྭ་རྐྱང་ཚོ།
གྲིབ་གཟུགས་ནས།
འཇིག་རྟེན་གྱི་འཁོར་སྐྱོད་ལ་གཤོག་པ་ཐོགས་ཤིང༌།
བསམ་བློའི་ངོ་གདོང་གློག་རླབས་ནས་ཐུག་དུས།
གྲྭ་རྐྱང་ཚོ།
མི་ལོ་ཉིས་སྟོང་སྔོན་གྱི་འགུལ་སྐྱོད་དང༌།
གོམ་འགྲོས་ལ་བྱང་ནས་ཡོད།
འཚོ་བ་ལ་རྔུལ་ཁྲག་གི་རི་མོ་ཕབ་ཅིང༌།
ངལ་རྩོལ་གྱི་གོམ་ཁ་ས་ནག་སྟེང་ནས་བཙུགས་དུས།
གྲྭ་རྐྱང་ཚོ།
ལྷུང་འོང་བའི་ཤིང་འབྲས་ཁྱོར་བས་བཟེད་ཅིང༌།
ཆེས་རྒྱང་རིང་གི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་ལ་མགོ་བོ་བསྔས།
རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་ནོར་བུ་ལགས་ལ་ལོ ༢ ཀྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག
འདི་གར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་འབྱོར་བར་གཞིགས་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནས་ན་གཞོན་རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་ནོར་བུ་ལགས་སུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཉེས་མིང་འོག་དུས་ཡུན་ལོ་ངོ་ ༢ ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཆུ་ཤུལ་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱས་འདུག ཁོང་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་དགོས་དོན་གཙོ་བོ་ནི། ཁོང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོའི་ཞི་རྒོལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་རྩོམ་དེབ་ཀྱི་ཁ་བྱང་དུ་ ༼ཁྱོད་ལ་གདུག་རྩུབ་དང་དྲག་གནོན་ཡོད་ན་ང་ལ་བྱམས་བརྩེའི་བདེན་པ་ཡོད།༽ ཅེས་པའི་རྩོམ་དེབ་
དེ་ལས་མང་བ་། “རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་ནོར་བུ་ལགས་ལ་ལོ ༢ ཀྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག” »
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གུང་གསེང་དུ་ཕེབས་རྒྱུ་རེད།
དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དྲ་བས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་གྱི་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་ཕྱི་དྲོ་རྡ་ས་ནས་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལྡི་ལིར་ཕེབས་འབྱོར་དང། དེ་ཉིན་ལྡི་ལི་ནས་ལོན་ཌོན་བརྒྱུད་ནིའུ་ཡོཀ་ཏུ་ཕེབས་འབྱོར་གནང་རྒྱུ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ནས་ ༢༠ བར་སྐུ་སྒེར་གུང་གསེང་དུ་བཞུགས་རྒྱུ་ཡིན་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་ཏུ་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུ་དང། ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ དང་ ༢༦ ཉིན་ནིའུ་ཡོཀ་དང་ཊོ་རོན་ཊོ་ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་གསུང་བཤད་གནང་རྗེས་ནིའུ་ཡོཀ་ནས་མི་ལན་(Milan)དུ་ཕེབས་ཐོན་དང། ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ནས་ ༢༩ བར་ཨི་ཊ་ལིའི་མངའ་ཁོངས་ལྷོ་ཊེ་རོལ་(South Tyrol) དང་ཊེ་རིན་ཊི་ནོ་(Trentino) རུ་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་ཁག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་ཁང་ཞིག་ཏུ་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་ཡར་ལེན་ཌིའི་རྒྱལ་ས་ཌབ་ལིན་(Dublin) དུ་(College Historical Society of Trinity College) ནས་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་ལ་གསེར་གྱི་རྟགས་མ་འབུལ་རྒྱུ་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག་པ་བཅས།། ༢༠༡༢ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༤ རེས་གཟའ་མིག་དམར།
ཛ་དྲག་གི་བཀའ་སྤྱི་ལྷན་རྒྱས།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན་དེ་རིང་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༡།༣༠ ནས་དགོང་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༤།༠༥ བར་སྤྱི་ལྷན་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ཌོག་ཊར་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག བཀའ་བློན་རྣམ་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ་ལྷན་ཚོགས་སྐྱངས་ཏེ། བཀའ་སྤྱི་ལྷན་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་ཀུན་སྲིད་ཇུས་འཛིན་ཕྱོགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས། བོད་ནང་ཛ་དྲག་གནས་ཚུལ་བསྟུད་མར་འབྱུང་བཞིན་པའི་ཐོག་ཇི་དགེ་བཀའ་བསྡུར་ལྷུག་པོར་གནང་ཡོད་ཚུལ་བཀོད་ཡོད་ནའང་། ནང་དོན་འདི་དང་འདི་བྱེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གསལ་ཁ་གང་ཡང་བཀོད་མི་འདུག ཡིན་ནའང་བོད་མི་མང་གིས་རྣ་བ་ཅོར་ཅོར་གྱིས་ཛ་དྲག་གི་སྐབས་འདིར་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་གང་ཞིག་སྤེལ་མིན་ལ་ཉན་ཞིང་རེ་བ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་པ་རེད།
རྟག་བརྟན་གྱི་སྙན་ཚིག
—མཛའ་བོའི་དུས་ཆེན་ལ་ཕུལ་བའི་ཤིས་ཚིག
སྟག་ཤར་གཞོན་པའི་བྲང་གི་ཤ་རྒོད་དང་། །
སྨན་ཆུང་བུ་མོའི་བྲང་གི་མྱོས་བུམ་གཉིས། །
འཇིག་རྟེན་སྣང་བས་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཡི། །
མཛའ་བོའི་དུས་ཆེན་བསྐལ་པའི་མཐར་ཡང་དྲན། །
གསེར་གྱི་རྣ་རྒྱན་ཐག་པ་མི་འཆད་ཅིང་། །
དངུལ་དཀར་མཛུབ་དཀྲིས་ས་རུ་མི་ལྷུང་བར། །
འདོད་ལྡན་ཕོ་མོའི་འདོམ་གྱི་སྦྲང་རྩི་ཡི། །
རོ་མངར་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་མྱོང་བར་ཤོག །
གློག་སྒྲོན་དམར་པོའི་འོད་སྣང་ཟ་ཟིའི་ངོགས། །