གདོན། ༼ བོད༽
འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་ཤེས་རིག་ལྡན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་རེད་མོད་ཀྱང་། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་ལྟ་བ་། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས། ཆོས་ལུགས་དད་མོས། མི་ཚེ་ལྟ་ཚུལ། མཛེས་དཔྱོད་ལྟ་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་འགལ་འབྲེལ་གྱི་གནད་དོན་ཡང་ཤེས་རིག་གདོང་གཏུག་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་དང་འཛམ་གླིང་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགལ་རྐྱེན་ཉག་གཅིག་ནི་ཤེས་རིག་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་འགལ་ཟླ་ཉིན་རེར་ལས་རྣོ་ངར་ཅན་དུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པས་རེད།
ཤེས་རིག་ལྟ་བ་དེ་ནི་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་ཧྥ་རན་སའི་བསམ་བློ་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་དམུ་རྒོད་ཀྱི་རྣམ་པའམ་རང་བཞིན་དེ་ལ་བལྟས་ཏེ་བཤད་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག ཤེས་རིག་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནི་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཁྱོན་ནས་འདྲ་བ་མ་རེད་དེ། རྒྱུ་མཚན། དེ་ནི་གྲོང་རྡལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཞིས་ཆགས་པ། ཡི་གེ་སོགས་ཀྱང་དར་ཡོད་པས་རེད། གང་ལྟར། ད་ལྟའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ངོ་བོར་འགྱུར་ལྡོག་དང་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་མ་འོངས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཞི་བདེ་དང་དཀྱེལ་ཡངས། འཆམ་མཐུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ངོ་བོ་ཞིག་གཟུགས་ཐུབ་མིན་གྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་སྟེ། བསམ་བློའི་ནུས་ཚད་དང་ཕྱི་འབྲེལ་ནུས་ཚད། ཆབ་སྲིད་ནུས་ཚད་སོགས་ཀྱི་ཚད་མཇལ་བྱེད་ཅིག་ཏུ་ལྟའོ།།
ཁྲིམས་ཀྱིས་བཙིར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག འཆི་གསོན་ལ་འཐབ་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག
རིག་འབྱུང་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས། ཨ་རི།
བོད་ནང་དུ། སྐད་ཡིག་གི་གནད་དོན་དང་རྩོད་རྙོག་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག རྒྱ་ཆེན་པོའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་མཐའ་ལ་འདེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་བཞིན་འདུག དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། གནས་སྟངས་འདི་མདོ་སྨད་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲ་ཕལ་ཆེ་བའི་ཀློག་དེབ་སྒང་ན་མི་འདུག ལྷ་ས་དང་ཁམས་ཁུལ་དུ་སྔ་མོ་ནས་སླེབས་ཚར་འདུག ལྷ་ས་ཁུལ་དང་ཁམས་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲ་མང་པོའི་ཀློག་དེབ་དེ་རྒྱའི་སྐད་ཡིག་གི་འོག་ལ་ཤོར་ཚར་ནས་འདུག མདོ་སྨད་ཁུལ་དུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་མ་ཤི་བར་འདུག སློབ་གྲའི་ཀློག་དེབ་ཀྱི་སྒང་ན་མ་ཤི་བར་འདུག ཉེ་ཆར། མདོ་སྨད་ཁུལ་དུ་སྐད་ཡིག་གི་གནད་དོན་ཐད་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས། ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ངོ་རྒོལ་བྱས། ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཁྲོད་དུ། ལོ་ན་དགུ་ལ་སོན་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཀྱང་འདུག ལོ་ན་དགུ་ལ་སོན་པའི་སློབ་ཕྲུག་་ཨེ། རེད། སྙིང་རྗེ། བྱིས་བ་ཆུང་ཆུང་འདི་འདྲ་ཞིག་གིས་ཀྱང་རང་གི་མི་རིགས་དང་དེའི་སྐད་ཡིག་གི་རིན་ཐང་རྙེད་པའི་ཚད་ལ་སླེབས་ཡོད། སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དག་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་དུ་ཡང་སླེབས་ཡོང་། འོན་ཀྱང་། གསལ་བོ་དང་ཞིབ་ཚགས་ཤིག་སླེབས་མེད། ཐ་རེ་ཐོར་རེ་ཞིག་སླེབས་ཡོད། ད་དུང་སླེབས་བཞིན་འདུག
ཨ་རིའི་ནེའུ་ཡོག་དུས་བབ་(The New York Times)དང་སིས་ཨན་ཨན།(CNN)དབྱིན་ཇིའི་རྦིས་རྦིས་སིས་(BBC) སོགས་ཀྱི་དྲ་ངོས་སུ་གནས་ཚུལ་འདི་དག་བཀོད་འདུག འོན་ཀྱང་། ཁོང་ཚོའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཚོ་མགོ་སྔ་མི་ཚང་བ་ཤ་སྟག་རེད། ཁོང་ཚོ་གསུམ་ཀས་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་དུ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་མ་གཏོགས་བཀོལ་མེད། ཁོང་ཚོས་བཀོལ་བའི་གྲངས་ཀ་དེ་ཚོ་ཡང་མི་མཐུན།ནེའུ་ཡོག་དུས་བབ་ཀྱིས་ སློབ་ཕྲུག་ངོ་རྒོལ་བ་ཆིག་སྟོང་ཙམ་ཟེར། ད་དུང་གྲ་བ་འགའ་ཡང་མཉམ་ཞུགས་བྱས་འདུག་ཟེར།(
ཐེངས་འདིའི་སློབ་ཕྲུག་གི་ངོ་རྒོལ་སྐོར་ལ་གནས་ཚུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད། ཁོང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་ཅུང་ཙམ་ཞིབ་ཚགས་པ་འདུག ཁོང་གིས་རེབ་གོང་ཁུལ་གཅིག་པོ་མ་ཡིན་པར། མདོ་སྨད་ཆབ་ཆའི་ཁུལ་དང་ཐ་ན་པེ་ཅིང་གྱི་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲ་ཆེན་མོའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་ཚོའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་སྐོར་དེ་ཡང་བྲིས་འདུག (ཁུངས།)
དེ་ལས་མང་བ་། “ཁྲིམས་ཀྱིས་བཙིར་བའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག འཆི་གསོན་ལ་འཐབ་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག” »
ཉིན་མ་འདི་ཚོར་སེམས་ཁྲལ་ཆེ་ཆེར་སོང་།
བོད། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ།
ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་དུས། བོད་དོན་ཟེར་ན་རེད། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འཆི་གསོན་ཟེར་ན་རེད། སྐད་ཡིག་གི་རང་དབང་ཟེར་ན་རེད། མི་རིགས་ཤིག་གི་བླ་སྲོག་ཟེར་ན་འགྲིག དེ་ཉིད་མེད་པར་བཟོ་འདོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ངན་པ་དེ་ཡི་ཁ་གཏད་དུ་བླངས་བཞིན་པའི་ལང་ཚོའི་འདབས་ལག་རྒྱས་བཞིན་པའི་གཞོན་ནུ་ཕོ་མོ་དེ་དག་ཆེད་དུ་སེམས་ཁྲལ་ཆེ་ཆེར་སོང་།
རེ་འབོད་ཀྱི་གདུང་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།
འཕན་པོ་བསྟན་དར་ནས།
དུས་ཚོད་རིན་ཆེན་ལས་འཕྲོས་པའི་རེ་འབོད་ཀྱི་གདུང་དབྱངས་འདིས།
དེ་དག་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པར་བྱེད་རྒྱུ་ནི། མཚན་ལྡན་གྱི་བླ་མ་དང་། དྲིན་ཆེན་གྱི་ཕ་མ།
ལམ་སྟོན་པའི་དགེ་རྒན་བཅས་ནི་མ་རིག་མུན་སེལ་སྒྲོན་མེ་བཞིན།
བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་འོངས་མདུན་ལམ་ལེགས་ཉེས་ཁ་ཕྱོགས་བསྐོར་མཁན་གྱི་ཁ་ལོ་བ་ལྟར་ཡིན་པས།
ལམ་སྟོན་གྱི་སྒྲོན་མེ་དང་ཡ་རབ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་འབྱུང་གནས།
དེ་དག་ནི་འགན་ཁུར་ཤིན་ཏུ་ལྕི་ཞིང་།
འགན་ཁུར་ལྗིད་མོ་རེ་ཡོད་པ་ལྟར་འགན་དེ་དག་སྐུར་མི་དགོས་པར།
རང་གིས་དང་དུ་བླང་སྟེ་འཁུར་རོགས་ཞེས་རེ་བ་ཞུ་རྒྱུ་དང། དེ་བས་ཀྱང་ཨ་མ་ལགས་ནི།
རང་གི་བུ་ཕྲུག་ལ་བྱམས་དང་བརྩེ་བས་སྐྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་འབྲེལ་བཤད་ཞུ་ག་ལ་དགོས།
ཁྱེད་རྣམ་པའི་བཟང་པོའི་བསླབ་བྱ་ལ་བརྟེན།
ཕྲུ་གུའི་མི་ཚེའི་བདུན་ལམ་ཁ་ཕྱོགས་བཟང་པོར་འགྱུར་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བྱེད་པ་ལྟར།
འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་དཔེར། དགེ་རྒན་བཟང་པོའི་དགེ་ཕྲུག
ཕ་མ་འཟང་པོའི་བུ་ཕྲུག་ཟེར་བ་བཞིན།
ལམ་སྟོན་པ་དེ་དག་གི་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྲུ་གུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་ཤུགས་ལས།
ཁ་ཕྱོགས་བཟང་པོར་སྒྱུར་ཐུབ། དང་ཐོག་ཨ་མ་ལགས་ནས་འགན་ཁུར་ལྗིད་ཙམ་ཞིག་འཁྱེར་དགོས།
གང་ལགས་ཞུས་ན། བུ་ཕྲུག་རྣམས་ནི། ཨ་མ་ལགས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེའི་དྲིན་ལས།
ཁྱེད་ལ་སྙིང་ཉེ་བ་དང་གུས་རྩིས་ཆེ་བར་བརྟེན།
ཁྱེད་རྣམས་ལ་ཉན་འཇོག་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་གསལ་རེད།
བཀའ་ཁྲི་འོས་བསྡུར།
འཇམ་དབྱངས་རྡོ་རྗེ་ལྕགས་རི་ཤར།
(རྩོམ་འབྲི་བས་རེ་བསྐུལ་ལྟར་དབྱིན་ཡིག་གི་མ་ཡིག་ནས་བོད་འགྱུར་བྱས་པ་ཡིན།)
ང་རང་ནི་ཆབ་སྲིད་པ་ཞིག་མིན་ལ། རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཀྱང་མིན། ཡིན་ནའང་།
སེམས་འཁུར་ཡོད་མཁན་གྱི་མི་སེར་ཞིག་ཡིན་པས།
དངོས་ཤུགས་རྒྱུད་གསུམ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེད་དུ་འདས་པའི་ལོ་བཞི་བཅུ་ཙམ་ལས་ཀ་བྱས་ཡོད།
དེང་སང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་བསྡུར་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་བསམས་ན།
ཁ་བཙུམས་ནས་སྡོད་མི་ཐུབ་པའི་གནད་འགག་ཅིག་ལ་ཐུག་གི་ཡོད་པ་སོང་ཙང་།
གཤམ་གྱི་བསམ་ཚུལ་འདིས།
ས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་ན་མི་སུ་ཞིག་ལ་ཐུགས་ཕན་གསོལ་བའི་རེ་འདུན་དང་བཅས་གསལ་བཤད་དུ་བྲིས་པ་ལགས།
བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་འོས་བསྡུར་གྱི་ལུགས་སྲོལ་འདི་ལོ་གྲངས་བཅུ་ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་ནང་དུ་སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ།
ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་མང་པོ།
ཚད་གཞི་ཡོད་པའི་ཁྲིམས་སྲོལ་བསྒྲིགས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ། གནའ་སྲོལ་དང་།
རྟིང་ཟབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱ་གཞག
གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གཟིགས་ཐུབ་མཁན་ཞིག་བྱུང་བ་རེད།
ས་གནས་ས་ཐོག་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་ཚད་མེད་པ་དང་གཞུང་ཞིག་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་པ་ལ་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྡེ་ཚན་ཆ་ཚང་ཞིག་མེད་པའི་གནས་སྟངས་འདི་འདྲའི་འོག་ལ།
ལས་འགན་འདི་དེ་བས་ཀྱང་དཀའ་རྙོག་ཆེ་རུ་ཆགས་ཡོད།
༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་ལ་མི་དམངས་ཀྱི་དད་པ་དང་།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས། ལམ་དབུ་མའི་ནུས་པ་ལ་བློ་གཏོད་དང་།
སྐད་ཡིག་དང་བདག་དབང་།
འབྲོག་རུ་ཆོས་གྲགས།
སྐད་ཡིག་གི་འབོད་སྒྲ།
སྐད་ཡིག་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་ཟུངས་ཁྲག་ཡིན་ལ། རང་དབང་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་བདེ་སྐྱིད་ཡིན། ཟུངས་ཁྲག་དང་བདེ་སྐྱིད་མེད་ས་ཞིག་ནས་མི་རིགས་ཤིག་གི་འཆི་གསོན་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བོ་ཆགས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན། ཐེངས་འདིར་བོད་ནང་གི་སློབ་ཕྲུག་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་མི་རིགས་འདྲ་མཉམ་དང་སྐད་རིགས་རང་དབང་། ད་དུང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་བདག་དབང་ཕྱིར་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་ཚིག་དེ་དུངས་ཞེན་དང་ལ་རྒྱ་ལ་འགྲོགས་ཏེ།
ཆབ་ཆར་སློབ་མའི་སྐད་འབོད།
གོང་གསལ་བརྙན་འཕྲིན་འདི་སྐུར་མཁན་གྱིས་ཁ་བརྡ་ལའང་བསྐུར་འདུག་མོད། ད་བར་རྐྱེན་དབང་གིས་འགོད་ཐུབ་མ་སོང་། འདིར་ཨེ་ཤ་ཡ་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བཀོད་པ་བསྐྱར་དུ་བཀོད་ཡོད་ལགས།
པེ་ཅིན་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཞི་རྒོལ།
གསར་འགྱུར་བོད་འགྱུར་མ།
(བོད་ལྗོངས་གནད་དོན། པོ་ཞོན་པེ་ཅིན་དུས་ཚོད། ༢༠༡༠ ལོའི་ཟླ ༡༠ ༢༢ ཉིན། འདྲེན་བཀོད་བྱས།)
རྟ་ནག་སྐལ་བཟང་ལུང་རིགས།
གཟའ་ འཁོར་འདིར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་རྫོང་ཁག་མང་བོ་ཞིག་གིས་བོད་སྐད་ཡིག་གི་ལས་ དབང་སླད་དུ་རྔམ་སྟོན་རིམ་པར་བགྱིས་རྗེས། རྔམ་སྟོན་འདིའི་རླབས་རྒྱུན་མུ་ནས་མུ་རུ་འཕེལ་ཏེ་པེ་ཅིན་གྱི་བར་དུ་ཁྱབ་པར་ གྱུར་ཏོ།། པེ་ཅིན་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་བུ་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་ སྦྱར་ཡིག་ལག་ཏུ་བཟུང་ནས་རྔམ་སྟོན་བགྱིས། ད་ལྟ་གདོང་གཏུག་དང་འཛིང་རེས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་མ་སོང་ནའང་། སློབ་གྲྭའི་ནང་ཁུལ་དུ་སྐོར་སྲུང་བས་བཀག་སྡོམ་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཡོད་པས། རྗེས་སུ་ཅི་འབྱུང་ཆ་མི་འཚལ། དེ་ལས་གཞན་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་དང་མགོ་ལོག་ཁུལ་བཅས་ཀྱི་སློབ་མས་ཀྱང་རྔམ་སྟོན་བྱས་ འདུག ད་དུང“འཛམ་གླིང་གི་རྩེ་མོ” ཞེས་པའི་དབྱིན་ཡིག་པོད་ཁུག་གྲགས་ཅན་དེས་བསྟན་དོན། བོད་ཀྱི་སློབ་མའི་རྔམ་སྟོན་དེ་མཚོ་སྔོན་ནས་མཆེད་དེ་པེ་ཅིན་གྱི་བར་དུ་ཁྱབ་ སོང་། ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་བོད་ཀྱི་སློབ་བུ་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་ རེས་གཟའ་པ་སངས་ཀྱི་ཉིན་གུང་ཆུ་ཚོད་བཅུ་གཉིས་སྟེང་སློབ་གྲྭའི་ནང་ཁུལ་དུ་རྔམ་ སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་བྱས། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་གཏུགས་དྲ་རྒྱ། Ren Ren དང་། My
Budalalདྲ་རྒྱ་བཅས་སུ་རྔམ་སྟོན་གྱི་པར་རིས་སྤེལ་འགྲེམ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཁ་ཡིག་ལ། “ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་མ་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་སྐད་ཡིག་རང་དབང་ གི་སླད་དུ་རྔམ་སྟོན་བགྱིད་པ”ཞེས་བཀོད་འདུག
དེ་ལས་མང་བ་། “པེ་ཅིན་ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཞི་རྒོལ།” »
མི་རིགས་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཁོལ་ཕྱུངས་མ།
བོད་འགྱུར།
རྟ་ནག་སྐལ་བཟང་ལུང་རིགས།
རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་བཀའ་རྒྱ།
ཡིག་ཆ་ཨང་། ༤༣༥
རྒྱལ་ སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ལག་བསྟར་བགྱིས་པའི༼རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ ཀྱི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སམ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་རྩ་ཁྲིམས༽གཏན་ འབེབས། ༢༠༠༥ལོའི་ཟླ ༥ ཚེས ༡༡ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཐེངས་གྱ་དགུ་བའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ ཚོགས་བརྒྱུད་ནས་སྤྱི་བསྒྲགས་མཛད། ༢༠༠༥ལོའི་ཟླ ༥ ཚེས ༣༡ ནས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་མཛད།
སྲིད་བློན། བུན་ཅ་པོ། ༢༠༠༥ལོའི་ཟླ ༥ ཚེས ༡༩ ཉིན།
རྒྱལ་ སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་ལག་བསྟར་བགྱིས་པའི༼རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ ཀྱི་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སམ་ཁུལ་གྱི་རྩ་ཁྲིམས༽ཆོད་དོན་གཏན་འབེབས།
དེ་ལས་མང་བ་། “མི་རིགས་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཁོལ་ཕྱུངས་མ།” »
༄།། འཁྱགས་རོམ་ཐ་མའི་དུས།
རྔ་བ་རྒྱལ་ཁམས་པ།
སའི་གོ་ལས་ཉི་ཁྱིམ་བགྲོད་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་བ་ལས། གདོད་མའི་འཁྱག་དུས་ཆེན་མོ་དེ་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་ཤོད་མཁན་ཡོད། འཁྱག་དུས་ཐ་མ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ(1,6000)ཡས་མས་ཤིག་ཏུ་བྱུང་བར་སྣང་ལ། དེ་ནི་འདས་པའི་མི་ལོ་དུང་ཕྱུར་2.3ལྷག་གི་ནང་བྱུང་བའི་ཆེས་ཉེན་ཚབས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ཅིག་ཡིན་པར་གྲགས། རང་བྱུང་གི་འགྱུར་བ་དེ་བྱུང་སྐབས། སའི་གོ་ལ་འདིའི་ལྷོ་བྱང་གི་སྣེ་གཉིས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་གྲང་ངར་ཆེན་པོས་བཟུང་ཞིང་། ཁ་ཆར་བུ་ཡུག་གི་འཚུབ་མ་གློག་ལྟར་འཁྱུགས། མེ་རི་འཕྱུར་བའི་ཚ་རླབས་ཀྱིས་ཀྱང་བཞུ་བར་དཀའ་བའི་འཁྱག་རོམ་ཆེན་པོ་དག་རིམ་པར་ཆགས། རྒྱ་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེར་སོང་མཐར། (Arctic Ice Cap)སའི་གོ་ལའི་ལྷོ་རྒྱུད་ནས་ཡོ་རོབ་བྱང་མ་དང་། ཨེ་ཤ་ཡའི་ས་ཁུལ་ཧྲིལ་བོ། ཁ་ན་ཏྲ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བྱང་ཨ་རིའི་ས་ཁུལ་ཕལ་ཆེར་འཁྱག་རོམ་གྱི་འོག་ཏུ་མནན། གཙང་བོ་ཆེ་ཆུང་དང་། མཚོ་དང་མཚེའུ་སོགས་འཁྱག་རོམ་དུ་གྱུར་བས། མཐའི་རྒྱ་མཚོ་རང་ངོས་ནས་ཕི་ཁྲུ་སུམ་བརྒྱ་༼མེ་ཏྲར་དགུ་བཅུ་༽ལྷག་མར་འབྲུབ་ནས། བྱང་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཨ་མེ་རི་ཁའི་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཨ་ལ་སི་ཀ(Alaska)གཉིས་ཀྱི་བར་ཟམ་པ་ལྟ་བུའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་དག་རིམ་གྱིས་མཚོ་ངོས་ནས་ཕྱི་ལ་ཐོན། དེ་བཞིན་ཨོ་སི་གྲི་ལིའི་ཡ(Australia)དང་། ནོས་སྒོ་ནེའི་ཨ(New Guinea), ཨེན་དྲོ་ནེ་ཤའི་ཡའི་མཚོའི་གླིང་མ་དག(Indonesia Islands)དང་། དབྱིན་ཇིའི་ཨ་སོལ(Isles)གླིང་ཕྲན་སོགས་ཀྱང་མཚོ་ཞབས་ནས་ཕྱི་ལ་ཐོན་ཏེ། སྐམ་ས་ཆེ་ཆུང་མང་བོ་ཁ་བ་ཆེན་པོ་ཞི་བའི་རི་ཀློང་ལྟར་ཕྱོགས་གང་སར་བྱུང་འདུག་གོ།