སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས།
—————
རང་རེའི་གནའ་བོའི་དུས་ཀྱི་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་རབས་དང་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་ཚོ་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གྲས་སུ་འཇོག་པའི་དཔང་རྟགས་ཁུངས་སྐྱེལ་འདངས་བ་ཞིག་མེད། ད་ཡོད་ང་ཚོའི་ཡིག་ཐོག་གི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཚོ་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་རབས་དང་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱས་པ་ཡིག་ཆར་འཁོད་པའི་གྲས་རྣམས་དུས་རབས་བཅུ་པའི་གོང་དུ་ཡོད་པའི་དཔང་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་རྙེད་མེད། བོན་གྱི་བཀའ་བསྟན་ཡིན་ནམ་བཀར་བརྟེན་ཟེར་བའི་གླེགས་བམ་དེ་ཚོ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམས་དང་ནང་དོན་ཁྱད་ཆོས་གང་ཐད་ནས་དུས་རབས་བཅུ་པའི་གོང་ནས་ཡོད་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་མེད་སྟབས་ང་ཚོའི་བོན་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་རབས་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཁུངས་འདེད་ཚུལ་དེ་ཡང་ལྟག་ཆུ་ཆད་པའི་རྫིངས་བུ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཡོད། རང་རེའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོས་ཡིག་ཐོག་གི་སྒྲུང་གཏམ་ལྟ་བུ་རེ་བྐླགས་ནས་ངས་འདི་དང་འདི་བྐླགས་པ་ཡིན་ཞེས་ལུང་འདྲེན་དང་ཁ་ཕོ་ག་ཚོད་བསྒྲགས་ཀྱང་སྒྲུང་གཏམ་ལ་སྒྲུང་གཏམ་གྱི་རིན་ཐང་ཞིག་དང་སྒྲུང་ྐློག་པ་པོ་ལ་སྒྲུང་ྐློག་མཁན་གྱི་རིན་ཐང་ཙམ་ལས་ཡར་འཕར་ཐུབ་ཀྱིན་མེད་པ་རེད།
འོ་ན་ཡིག་ཐོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལས་དེ་ཙམ་མ་གཏོགས་ཡིད་རྟོན་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་ད་ནི་ཡི་ཆད་ནས་སྡོད་དགོས་སམ་ཞེ་ན་རྩ་བ་ནས་མིན། དབྱིན་སྐད་དུ་ཨ་ཁེའོ་ལོ་རྗེ (Archaeology ་ཟེར་བའི་གནའ་རྫས་དཔྱད་པའི་རིག་པ་འདི་ནི་སྔོགས་འདོན་གྱི་ལམ་ནས་རྙེད་པའི་དངོས་རྫས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་ཀྱིས་དུས་སྐབས་གང་ནས་བྱུང་བ་ངོས་འཛིན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་གནའ་བོའི་མིའི་མི་ཚེ་སྐྱེལ་སྟངས་སོགས་གསལ་པོར་ཤེས་ཐུབ་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་ཡིན། ཐབས་ཚུལ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་རེའི་ཕ་མེས་ཚོས་རྨི་ལམ་ཙམ་དུ་ཡང་རྨིས་མ་ཐུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་པའི་གསང་བ་མང་པོ་ཞིག་རྟོགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། འདས་པའི་མི་ལོ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་ཡས་མས་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་གནའ་རྫས་སྔོགས་འདོན་གྱི་རིག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་རྟོགས་རེ་རེས་འཛམ་གླིང་གི་མི་ཚང་མ་ངོ་མཚར་བའི་ཚོར་བས་མྱོས་པར་བྱས་པ་ཡང་ཐེངས་མང་དུ་བྱུང་། ད་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་འདིར་ཨ་ཁེའོ་ལོ་རྗེ(Archaeology ་ཟེར་བའི་རིག་པ་འདི་དར་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་ཁ་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་དཔེ་མཚོན་ཙམ་དུ་འོག་གི་ལོ་རྒྱུས་དུམ་བུ་ཁ་ཤས་ཤིག་འགོད་འདོད་བྱུང་།
དེ་ལས་མང་བ་། “གནའ་ཤུལ་སྔོགས་འདོན་དཔྱད་ཞིབ་ཀྱིས། །གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་རང་ཞལ་ལྟ། །” »